Nog net voor Kerst liet staatssecretaris Paul Blokhuis (VWS) de Kamer weten dat de levensmiddelenindustrie en -handel te weinig voortgang maken met het gezonder maken van kant-en-klaar eten door er minder suiker, verzadigd vet en zout in te stoppen. FNLI, de branchevereniging van levensmiddelenmakers reageert niettemin tevreden en ziet een 'aanmoediging' in de bereikte resultaten al is het werk 'nog niet klaar'. Het Centraal Bureau Levensmiddelen (CBL), de branchevereniging van supermarkten, blijkt zelfs 'verheugd' te zijn 'over verdere verlaging suiker en zout in voeding.' Industrie en verkopers zijn dus tevreden met 6- of misschien wel een onvoldoende. Hoe kan dat?
Het ministerie van Blokhuis vat diens Kamerbrief als volgt samen: In 2020 moet het makkelijk zijn om niet teveel zout, verzadigd vet en calorieën te consumeren. Daarover zijn in het Akkoord verbetering productsamenstelling ambitieuze afspraken gemaakt. Maar het is de vraag of de gestelde ambities met het huidige tempo wel worden gehaald. Staatssecretaris Paul Blokhuis (VWS) benadrukt vandaag in een Kamerbrief dat alle betrokken partijen er de schouders onder moeten zetten om de ambities voor 2020 te halen, in het belang van gezonde voeding. “Ik vind het belangrijk om hier de komende periode stevig op in te zetten”, aldus Blokhuis.
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit is het met de bewindsman eens: het gaat 'langzaam'. Ik lees er onwillekeurig 'te' voor.
Onderwijl doet de industrie alle moeite om zout, vet en suiker uit producten te halen. Zelfs uit brood, gebak, gedroogde ham en worst en sauzen en smeersels waar een bakker uit 1823, een jammaker uit 1865 en een slager uit 1874 hun hoofd flink bij zouden hebben geschud. Je krijgt er namelijk nogal gekunstelde producten van. Er is een veel makkelijker manier om mensen minder suiker, vet en zout binnen te laten krijgen. Verkoop hen minstens de helft tot tweederde minder van de producten waar het inzit, vervang de rest door groenten en fruit en klaar is Kees. Als je het zo doet, hoef je niet 'makkelijk' te maken - over twee jaar al - wat juist heel moeilijk is.
Vrijbrief voor te veel
Het is heel moeilijk om toe te geven dat we niet willen stoppen met de verkoop van veel te veel eten dat vooral barst van de suiker, de combinatie van suiker en vet en het ultieme genot, de combinatie van suiker, vet en zout. Niettemin is het overal te koop; zelfs waar je het niet verwacht, zoals in ziekenhuizen.
Het Convenant waar de staatssecretaris de industrie zo serieus aan wil houden, biedt een vrijbrief om teveel te blijven verkopen van producten waar we domweg veel minder van zouden moeten eten. Laat die salami maar hoog hangen. Wist je trouwens dat 'bouillonblokje' een ander woord voor gearomatiseerd zout is? Hoe wil je daar nou zout uit wegtoveren?
Als de staatssecretaris stoer wil doen, zegt hij het hardop: het aanbod moet verminderen en minder verleiden. In plaats van het gezond toveren van ongezonde producten - die overigens helemaal niet ongezond zijn, behalve als je ze niet als lekkernij af en toe maar als basisvoedsel bent gaan gebruiken - moet het aanbod van aard veranderen. Wie eten weer eten laat zijn en snoep weer waar het voor bedoeld was, lost het probleem eenvoudig en makkelijk op. Eten is om te overleven en je sterk te houden. Snoep en lekkernijen zijn er voor af en toe; het is geen basisvoedsel maar dat wel geworden.
Wedden dat het hele project waar Blokhuis zich nu zo druk over maakt morgen al gelukt is, als hij eten weer eten en snoep weer snoep wil laten zijn? Let maar eens op wat mensen kopen als ze de verkeerde spullen niet meer of alleen veel duurder kunnen krijgen. Zelfs een zware alcoholist krijg je zo van de drank af. Maar CBL en FNLI - en u, ik en Bartje die al bedankte voor bruine bonen - hebben liever een onvoldoende die we beschouwen als aanmoediging. In luilekkerland moet je nu eenmaal alles makkelijk in een 'gezonde' vorm kunnen kopen. Daarom dromen we graag dat we fout eten gewoon even om kunnen toveren tot gezond voedsel. Ik hoor het u denken: dat kan niet, want netzomin als je een konijn kunt leren fluiten, kun je van winegums spinazie of wortels maken. Klopt!
Dit artikel afdrukken
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit is het met de bewindsman eens: het gaat 'langzaam'. Ik lees er onwillekeurig 'te' voor.
Onderwijl doet de industrie alle moeite om zout, vet en suiker uit producten te halen. Zelfs uit brood, gebak, gedroogde ham en worst en sauzen en smeersels waar een bakker uit 1823, een jammaker uit 1865 en een slager uit 1874 hun hoofd flink bij zouden hebben geschud. Je krijgt er namelijk nogal gekunstelde producten van. Er is een veel makkelijker manier om mensen minder suiker, vet en zout binnen te laten krijgen. Verkoop hen minstens de helft tot tweederde minder van de producten waar het inzit, vervang de rest door groenten en fruit en klaar is Kees. Als je het zo doet, hoef je niet 'makkelijk' te maken - over twee jaar al - wat juist heel moeilijk is.
Wedden dat het hele project waar Blokhuis zich nu zo druk over maakt morgen al gelukt is, als hij eten weer eten en snoep weer snoep wil laten zijn?Het CBL zegt dat je de aard van producten maar lastig kunt veranderen. Hoe moet je bijvoorbeeld zout uit producten halen die zout zijn of met zout geconserveerd zijn? Dat formuleren de supermarkten als volgt: Door afspraken te maken over maximumnormen voor suiker, zout en/of verzadigd vet voor alle producten in het schap is aandacht voor suiker, zout en/of verzadigd vet de gewoonste zaak van de wereld geworden. [...] Hoewel de maximumnormen een middel zijn om een algemene reductie te bereiken, is het wel van belang dat producten die onder het akkoord vallen, voldoen aan de norm. We kijken kritisch naar de productgroepen die hierin achterblijven. Gelukkig zien we wel dat ook in deze lastige groepen zoals bouillonblokjes en salami, het zogenaamde hooghangende fruit, het aantal producten dat nog niet voldoet, kleiner en kleiner wordt.
Vrijbrief voor te veel
Het is heel moeilijk om toe te geven dat we niet willen stoppen met de verkoop van veel te veel eten dat vooral barst van de suiker, de combinatie van suiker en vet en het ultieme genot, de combinatie van suiker, vet en zout. Niettemin is het overal te koop; zelfs waar je het niet verwacht, zoals in ziekenhuizen.
Het Convenant waar de staatssecretaris de industrie zo serieus aan wil houden, biedt een vrijbrief om teveel te blijven verkopen van producten waar we domweg veel minder van zouden moeten eten. Laat die salami maar hoog hangen. Wist je trouwens dat 'bouillonblokje' een ander woord voor gearomatiseerd zout is? Hoe wil je daar nou zout uit wegtoveren?
Als de staatssecretaris stoer wil doen, zegt hij het hardop: het aanbod moet verminderen en minder verleiden. In plaats van het gezond toveren van ongezonde producten - die overigens helemaal niet ongezond zijn, behalve als je ze niet als lekkernij af en toe maar als basisvoedsel bent gaan gebruiken - moet het aanbod van aard veranderen. Wie eten weer eten laat zijn en snoep weer waar het voor bedoeld was, lost het probleem eenvoudig en makkelijk op. Eten is om te overleven en je sterk te houden. Snoep en lekkernijen zijn er voor af en toe; het is geen basisvoedsel maar dat wel geworden.
Wedden dat het hele project waar Blokhuis zich nu zo druk over maakt morgen al gelukt is, als hij eten weer eten en snoep weer snoep wil laten zijn? Let maar eens op wat mensen kopen als ze de verkeerde spullen niet meer of alleen veel duurder kunnen krijgen. Zelfs een zware alcoholist krijg je zo van de drank af. Maar CBL en FNLI - en u, ik en Bartje die al bedankte voor bruine bonen - hebben liever een onvoldoende die we beschouwen als aanmoediging. In luilekkerland moet je nu eenmaal alles makkelijk in een 'gezonde' vorm kunnen kopen. Daarom dromen we graag dat we fout eten gewoon even om kunnen toveren tot gezond voedsel. Ik hoor het u denken: dat kan niet, want netzomin als je een konijn kunt leren fluiten, kun je van winegums spinazie of wortels maken. Klopt!
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Ik denk dat we in een tijdperk terechtgekomen zijn dat producenten niet meer de behoeften van consumenten bevredigen, maar dat de consumenten de behoeften van producenten bevredigen. De consumenten machine moet op topsnelheid draaien om de volumes, winsten en aandeelhouderswaarde in stand te houden. Whatever it takes.
Ik wil iedereen graag de beste wensen doen voor 2018.
#44 Marc,
>> En tegelijkertijd inzetten om de consument ertoe te bewegen meer verse en onbewerkte producten te kopen. De Schijf van Vijf dus. <<
>> En proberen de consument meer tijd in de keuken te laten doorbrengen. 10 minuten extra per dag zou al een wereld van verschil maken. Desnoods een kookboek erbij want als je kunt lezen kun je ook koken. <<
Vooral naar deze punten ben ik benieuwd. Als iemand anders wil dat ik iets doe dan lukt dat alleen als ik dit ook wil doen + als ik dit ook kan doen.
Marc, zo hard moet het zelfs. Wat al die modellen aan werkelijk hard materiaal opleveren: daar is een mooi vak voor ontwikkeld dat we etiologie noemen. Er valt veel over te zeggen. Ik laat het voor nu.
Waar we het hier over hebben, is dit: wat kon je gemakkelijk en in redelijkheid voorkomen van de effecten die op grote groepen mensen verkeerd uitpakken?
Keuzevrijheid is een leuk argument. Iedere sociaal-psycholoog en socioloog weet echter dat het nonsens is omdat mensen er onvoldoende mee om kunnen gaan. Als aanbieder moet je je dus (gek genoeg vooral in een vrije markt) inperken.
Vinkje viel - als we het er dan toch over hebben - over de blauwe variant. Ik heb ooit voorgesteld die 'minder kut' (wat dat ook mag betekenen) te noemen om m helder te krijgen. Ik herinner me dat de huidige directeur van het Voedingscentrum die blauwe variant ook afschoot. Jij ook, want je was erbij toen ze dat deed. Dennis weet het ook nog, want ook hij was erbij.
Voor vandaag stop ik nu verder: ik wens iedereen een mooi 2018 en zou Dennis #41 nog willen zeggen dat ik hoop dat de business modellen van de staat onderwerp van meer transparantie en zelfs democratie worden!
Dick noemt dit een keiharde draad.
Zeker als hij de zorgkosten van ongezond en te veel eten erbij haalt.
Deze discussie kan nog harder worden als je dat relativeert.
Kort gezegd: langer gezond oud worden is duurder dan ongezond eerder dood gaan. De stijging van de care-kosten zijn hoger dan de winst op de cure-kosten. Alleen al vanuit de kosten van de gezondheidszorg gezien. Dus nog los van de de langerlopende AOW- en pensioenuitkeringen als we allemaal veel ouder worden. Dat heeft het RIVM 5 jaar geleden in een (kort) rapport getoond. Misschien al uitgebreid besproken en gefileerd op Foodlog maar als we het dan toch over maatschappelijke kosten hebben, dan wel graag integraal.
Tot zover het abstracte, onpersoonlijke en tot op zekere hoogte cynische.
Terug naar de werkelijkheid.
We maken heel veel producten in de supermarkt beetje bij beetje minder zoet, zout en vet en daarmee laten we de bevolking weer wennen aan minder zoet en zout, zoals we dat de afgelopen jaren omgekeerd hebben gedaan. Domweg omdat elk nieuw product getest wordt en een beetje zouter en zoeter gelijk staat aan een beetje lekkerder met herhaalaankopen tot gevolg.
Daarom is de gezamenlijkheid van het Akkoord zo belangrijk. Iedereen doet mee omdat de consument de freerider zou belonen. Level playing field noemen we dat. Dat zou je ook met wetgeving kunnen bereiken en sommige mensen hechten daar meer waarde aan zoals ook hieronder blijkt. Dat mag natuurlijk, maar dat betekent een berg aan bureaucratie, met name vanuit Brussel. De facto zou dat een beperking betekenen van het vrije verkeer van goederen en daarvoor moet je toestemming krijgen door onomstotelijk aan te tonen dat het nodig is. Die toestemming is ook nodig als je producten gaat indelen in 2 of meer klassen en die gaat quoteren zoals Dennis voorstelt. Wij hadden zo'n soort indeling (Het Vinkje) maar die moest en zou weg van de Consumentenbond, diëtisten en lollige columnisten en satirici. In andere landen experimenteren bedrijven en autoriteiten ermee (traffic light, UK, Nutriscore, Fr) maar tot nu toe zonder succes. Te complex, te veel bureaucratie, te veel weerstand, te weinig korte termijn resultaat in de populatie.
Daarom doen we wat we kunnen want dat willen we ook. Verantwoordelijkheid nemen en tegen de verdrukking van kritische stuurlui aan de wal in doorwerken aan het uit de samenleving halen van tonnen aan suiker, zout en vet.
En tegelijkertijd inzetten om de consument ertoe te bewegen meer verse en onbewerkte producten te kopen. De Schijf van Vijf dus. Deze opdracht geven we onszelf ook mee. En proberen de consument meer tijd in de keuken te laten doorbrengen. 10 minuten extra per dag zou al een wereld van verschil maken. Desnoods een kookboek erbij want als je kunt lezen kun je ook koken.
En dan ook hier nog maar eens een keer een lans gebroken voor Voedselonderwijs voor ieder kind op elke basisschool. Het curriculum hiervoor op te stellen door het Voedingscentrum cs zonder de lobby van bedrijfsleven en ngo's als Wakker Dier en Greenpeace. Jong geleerd is oud gedaan en gezond eten begint bij gezond verstand.
Het gratis geld hiervoor heeft de overheid al binnen: de verhoging van de BTW op voedsel levert de staat meer dan 1 miljard euro op. Voor een beetje hiervan kun je vakdocenten aanstellen en een onafhankelijk Bureau Voedsel Educatie financieren.
Dennis dit wetende kwam net een boekje onder ogen van een arts W.F.K. Gouwe uitgegeven in 1948. Als je leest welke kennis over voedsel toen al bekend was, en waar we nu staan, kunnen we ons afvragen wat is op welk niveau verkeerd gegaan? En wat gaat er om welke reden nu nog fout in de zin van het toenemende en onbetaalbaar wordende ziek en zeer. Dennis moeten de veranderingen niet van onder af in gang gezet worden? Producenten die in staat zijn de consument in te laten zien hoe het beter kan en samen met hen een nieuwe weg in te slaan? In deze tijd van transitie, mensen op zoek naar mogelijkheden zelf het heft in handen te willen hebben. Als verschillende partijen de krachten bundelen kan er een nieuwe wereld ontstaan.
Jan Peter onder welke omstandigheid gaan consumenten wie weer vertrouwen? Liggen daar misschien nieuwe kansen?