Dat zegt de Wageningse hoogleraar Tiny van Boekel.

In de printversie van de Levensmiddelenkrant wordt de rol van de supermarkten in de recente voedselaffaires van twee zijden belicht. CBL-directeur Marc Jansen stelt dat de supermarkten niets te verwijten valt. 'De suggestie dat supermarkten leveranciers dwingen tot geknoei met producten is volkomen onterecht', stelt hij. Ook de Franse supermarkttopman Leclerc liet zich eerder al in die zin uit. Bij ontdekking moet streng opgetreden worden. Huismerkleveranciers zullen zelf strengere eisen aan hun toeleveranciers moeten gaan stellen, supermarkten controleren steeksproefgewijs op producten en productielocaties. Voedseljournalist Toine van der Heijden schrijft op molblog dat de supermarkten eigenlijk een kans laten liggen: 'food honesty' is een mogelijk concurrentievoordeel en koopargument naar consumenten die alle fraudes zat zijn.

Jansen wijst voor het opsporen van frauduleuze praktijken naar de daarvoor geëigende autoriteiten, zoals de NVWA. Dat die de laatste jaren aan slagkracht heeft moeten inboeten, verwijt hij de (Nederlandse en Europese) overheid en politiek. 'Bedrijven die zo een loopje denken te kunnen nemen met het vertrouwen van de consument en de supermarkten moeten zwaar bestraft worden', zegt Jansen. Uit Van der Heijden's stuk kan gelezen worden dat toezicht- en controle-instanties gekozen hebben voor voedselveiligheid (en gezondheid), boven food honesty.

Hoogleraar voedselkwaliteit en veiligheid Tiny van Boekel vindt dat de supermarkten zich onterecht de 'slachtofferrol' aanmeten. Volgens hem kunnen de fraudes plaatsvinden omdat er sprake is van een zeer complexe keten waarin transparantie ontbreekt. 'Het is een maatschappelijk probleem dat ons voedsel niet op waarde wordt geschat', zegt hij. Omdat consumenten hun invloed en rol niet onderkennen en vervreemd geraakt zijn van hun voedsel, is prijs de allesbepalende factor geworden. Van Boekel: 'Als [de consument] eist dat zijn voedsel van goede kwaliteit is en dat hij daarop kan vertrouwen, dan moet daar ook een fatsoenlijke prijs voor betaald worden. Dat betekent dus geen kiloknallers meer. Supermarkten zijn dan de eersten die daarop reageren.'

Gezien de complexitieit van ons voedingsstelsel verwacht Van Boekel dat er de komende tijden nog wel vaker schandalen zullen opduiken. In het huidige klimaat zullen de partijen zelf strenger toezien op afspraken in de keten. Op termijn gesteund door instanties als de NVWA en EFSA die meer gaan controleren. Maar het blijft een kwestie van vertrouwen: 'De keten is zo sterk als de zwakste schakel, want soms komen er toch weer lieden tussendoor die hun eigen slaatje willen slaan.'

Fotocredits: Swift Setwing, uitsnede, Texas Eagle
Dit artikel afdrukken