3 min
Ouderdomssuiker was een kwaal waar je nooit meer vanaf kwam. Maar een gerichte aanpak van de eet- en leefgewoonten kan veel goeds doen voor de diabetespatiënt. Er waren al verhalen over wondergenezingen, nu tonen Nederlandse onderzoekers aan dat een leefstijlinterventie echt werkt.
Nog niet zo lang geleden was de diagnose ‘suikerziekte’ een vonnis voor levenslang. Diabetes type 2, ook wel ‘ouderdomssuiker’ genoemd, werd als ongeneeslijk beschouwd. Behandeling met medicijnen als metformine en insuline, dagelijks door de patiënt zelf te injecteren, was vaak onvermijdelijk.
Diabetes houdt in dat het lichaam niet meer in staat is het te hoge bloedsuikergehalte weg te werken. Die ontoereikende glucosecontrole leidt tot diverse complicaties. Bloedvaten en zenuwen raken beschadigd. Nieren, ogen en het hart functioneren minder. Zware suikerpatiënten overlijden eerder.
'Ouderdomssuiker' is niet onvermijdelijk. De symptomen zijn in de meeste gevallen goed te bestrijden. Wie het genetische geluk heeft minder gevoelig te zijn voor diabetes, mag z’n handen dichtknijpen. Ook wie op een gezond gewicht weet te blijven als de jaren klimmen, blijft meestal gevrijwaard van diabetes type 2. Want ‘T2D’ is een veel voorkomende bijkomende ziekte bij obesitas. Er wordt dan ook gesproken van een wereldwijde ‘diabesitas’-epidemie. Naar schatting lijdt een half miljard wereldburgers aan T2D. Dat aantal stijgt nog altijd.
Maar er zijn belangrijke nieuwe ontwikkelingen gaande in de behandeling van T2D. Een revolutie, zo mag het gerust heten. In plaats van medicijnen toedienen aan het zieke lichaam om de bloedsuikerspiegel te laten dalen, zouden patiënten zich een andere leefstijl kunnen aanmeten. Leefstijlverandering als medische interventie leidt tot succesverhalen over hoe suikerpatiënten van hun insulinespuit afraken. Dat gaat verder dan de verhalen over individuele wondergenezingen: ziektekostenverzekeraars vergoeden al programma’s als Keer Diabetes2 Om.
Gezonder leven kan de gevolgen van T2D bij veel patiënten sterk verminderen, dat blijkt uit recente onderzoeken. Dat is ook de uitkomst van het eerste wetenschappelijke onderzoek uit de hoek van de Nederlandse leefstijlverbeteraars. Een groep rond Hanno Pijl, hoogleraar diabetologie in Leiden, Renger Witkamp, hoogleraar voeding en gezondheid aan de WUR, en Peter Voshol, biochemicus van het Louis Bolk Instituut, onderwierp 74 suikerpatiënten gedurende een half jaar aan het Keer Diabetes2 Om-programma. De resultaten werden recent gepubliceerd in het Britse medische vakblad BMJ onder de titel ‘Nutrition and lifestyle intervention in type 2 diabetes: pilot study in the Netherlands showing improved glucose control and reduction in glucose lowering medication’.
Het betreft een pilot study met een niet heel grote groep deelnemers over een niet al te lange periode. Maar de resultaten mogen er zijn. Veel van de patiënten, die allen overgewicht hadden, vielen af, kregen betere bloedwaarden en hoefden minder en in enkele gevallen zelfs geen medicijnen meer te gebruiken. De goede score is deels toe te schrijven aan de grote motivatie van de deelnemers, die zich zelf hadden aangemeld.
Integrale aanpak
Het Keer Diabetes2 Om-programma omvat een integrale aanpak van de voeding en lichaamsbeweging, onder begeleiding van diëtisten, verpleegkundigen en artsen. De deelnemers krijgen informatie over gezonde voeding, maar volgen ook een kookcursus. Ze leiden hun gewone dagelijkse leventje, maar houden intensief contact met elkaar en met de begeleiding en komen verspreid over het half jaar enkele dagen bijeen.
Opmerkelijk is dat er niet een streng dieet wordt voorgeschreven. Wel mijdt men bewerkt voedsel met suiker en snelle koolhydraten, maar op vet wordt bijvoorbeeld niet gelet. In de praktijk bleken de deelnemers zich goed te kunnen houden aan het ritme van ontbijt, lunch en avondeten. Snacks tussendoor en het glas wijn bij het eten kon niet iedereen laten staan. De nieuw aangeleerde eetgewoonten zijn goed vol te houden, een belangrijke voorwaarde voor succes op de langere termijn. Terugval naar slechte gewoonten betekent ook terugkeer van de suikerziekte.
Alternatieve interventies
Andere interventiestudies gaan uit van striktere diëten. Een dit voorjaar verschenen overzichtsartikel in het vakblad Nutrients deelt de interventies om diabetes om te keren in 3 categorieën in. De onderzoekers namen de Nederlandse studie (nog) niet mee, maar vergeleken drie sinds kort aanbevolen manieren om TD2 zo aan te pakken dat er geen medicijnen meer nodig zijn.
De eerste alternatieve aanpak, en meteen de meest effectieve, is geen dieet maar een medische ingreep: een bariatrische operatie. Een maagverkleining is het meest effectieve middel tegen T2D. De twee andere aanbevelingen zijn een laagcalorisch dieet (minder eten) en een koolhydraatbeperkend dieet (minder koolhydraten). Beide diëten zijn effectief op de korte termijn maar er is nog altijd geen zicht op de langere termijn.
De onderzoekers pleiten voor het opzetten van een database met gegevens van patiënten die aan dergelijke interventiestudies deelnamen.
Dit artikel afdrukken
Diabetes houdt in dat het lichaam niet meer in staat is het te hoge bloedsuikergehalte weg te werken. Die ontoereikende glucosecontrole leidt tot diverse complicaties. Bloedvaten en zenuwen raken beschadigd. Nieren, ogen en het hart functioneren minder. Zware suikerpatiënten overlijden eerder.
'Ouderdomssuiker' is niet onvermijdelijk. De symptomen zijn in de meeste gevallen goed te bestrijden. Wie het genetische geluk heeft minder gevoelig te zijn voor diabetes, mag z’n handen dichtknijpen. Ook wie op een gezond gewicht weet te blijven als de jaren klimmen, blijft meestal gevrijwaard van diabetes type 2. Want ‘T2D’ is een veel voorkomende bijkomende ziekte bij obesitas. Er wordt dan ook gesproken van een wereldwijde ‘diabesitas’-epidemie. Naar schatting lijdt een half miljard wereldburgers aan T2D. Dat aantal stijgt nog altijd.
Opmerkelijk is dat er niet een streng dieet wordt voorgeschreven. Wel mijdt men bewerkt voedsel met suiker en snelle koolhydraten, maar op vet wordt bijvoorbeeld niet geletRevolutie
Maar er zijn belangrijke nieuwe ontwikkelingen gaande in de behandeling van T2D. Een revolutie, zo mag het gerust heten. In plaats van medicijnen toedienen aan het zieke lichaam om de bloedsuikerspiegel te laten dalen, zouden patiënten zich een andere leefstijl kunnen aanmeten. Leefstijlverandering als medische interventie leidt tot succesverhalen over hoe suikerpatiënten van hun insulinespuit afraken. Dat gaat verder dan de verhalen over individuele wondergenezingen: ziektekostenverzekeraars vergoeden al programma’s als Keer Diabetes2 Om.
Gezonder leven kan de gevolgen van T2D bij veel patiënten sterk verminderen, dat blijkt uit recente onderzoeken. Dat is ook de uitkomst van het eerste wetenschappelijke onderzoek uit de hoek van de Nederlandse leefstijlverbeteraars. Een groep rond Hanno Pijl, hoogleraar diabetologie in Leiden, Renger Witkamp, hoogleraar voeding en gezondheid aan de WUR, en Peter Voshol, biochemicus van het Louis Bolk Instituut, onderwierp 74 suikerpatiënten gedurende een half jaar aan het Keer Diabetes2 Om-programma. De resultaten werden recent gepubliceerd in het Britse medische vakblad BMJ onder de titel ‘Nutrition and lifestyle intervention in type 2 diabetes: pilot study in the Netherlands showing improved glucose control and reduction in glucose lowering medication’.
Het betreft een pilot study met een niet heel grote groep deelnemers over een niet al te lange periode. Maar de resultaten mogen er zijn. Veel van de patiënten, die allen overgewicht hadden, vielen af, kregen betere bloedwaarden en hoefden minder en in enkele gevallen zelfs geen medicijnen meer te gebruiken. De goede score is deels toe te schrijven aan de grote motivatie van de deelnemers, die zich zelf hadden aangemeld.
Integrale aanpak
Het Keer Diabetes2 Om-programma omvat een integrale aanpak van de voeding en lichaamsbeweging, onder begeleiding van diëtisten, verpleegkundigen en artsen. De deelnemers krijgen informatie over gezonde voeding, maar volgen ook een kookcursus. Ze leiden hun gewone dagelijkse leventje, maar houden intensief contact met elkaar en met de begeleiding en komen verspreid over het half jaar enkele dagen bijeen.
Opmerkelijk is dat er niet een streng dieet wordt voorgeschreven. Wel mijdt men bewerkt voedsel met suiker en snelle koolhydraten, maar op vet wordt bijvoorbeeld niet gelet. In de praktijk bleken de deelnemers zich goed te kunnen houden aan het ritme van ontbijt, lunch en avondeten. Snacks tussendoor en het glas wijn bij het eten kon niet iedereen laten staan. De nieuw aangeleerde eetgewoonten zijn goed vol te houden, een belangrijke voorwaarde voor succes op de langere termijn. Terugval naar slechte gewoonten betekent ook terugkeer van de suikerziekte.
Alternatieve interventies
Andere interventiestudies gaan uit van striktere diëten. Een dit voorjaar verschenen overzichtsartikel in het vakblad Nutrients deelt de interventies om diabetes om te keren in 3 categorieën in. De onderzoekers namen de Nederlandse studie (nog) niet mee, maar vergeleken drie sinds kort aanbevolen manieren om TD2 zo aan te pakken dat er geen medicijnen meer nodig zijn.
De eerste alternatieve aanpak, en meteen de meest effectieve, is geen dieet maar een medische ingreep: een bariatrische operatie. Een maagverkleining is het meest effectieve middel tegen T2D. De twee andere aanbevelingen zijn een laagcalorisch dieet (minder eten) en een koolhydraatbeperkend dieet (minder koolhydraten). Beide diëten zijn effectief op de korte termijn maar er is nog altijd geen zicht op de langere termijn.
De onderzoekers pleiten voor het opzetten van een database met gegevens van patiënten die aan dergelijke interventiestudies deelnamen.
Nog 5
Je hebt 0 van de 5 kado-artikelen gelezen.
Op 11 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 11 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
#50 Gert,
Als de diëtiste onder de ketenzorg valt (zoals bij diabetes) dan betaal je niets.
Minderen of weglaten van bewerkte koolhydraten zal zeker helpen, dat zal niemand ontkennen.
Maar stel je voor dat je op een verjaardag/feestje het gebak afslaat: het gezeur en gezeik begint (meestal) al meteen.
"Zo maar" te pas en te onpas, uit de losse pols, voedingsadvies geven of aannemen, daar moet je goed mee oppassen. Van harte mee eens. Wat voor jou werkt, daar ben je enthousiast over. Maar dat hoeft niet voor iedereen goed te werken.
Als ik het goed heb dat krijg je max 3 consulten van een diëtist vergoed uit het basispakket (wél eigen risico). Het lijkt mij - zo van de zijkant gezien - nogal lastig om op die basis te moeten werken. Je hebt eerst al minstens een uur nodig om de situatie in kaart te brengen. Vervolgens ga je kijken wat een goede aanpak zou kunnen zijn. En dan bespreken, de resultaten volgen, eventueel advies bijstellen, en de motivatie er in houden. Het lijkt mij een heel mooi en razend moeilijk vak.
Zelf experimenteren, daar ben ik niet tegen. Maar wel een beetje blijven opletten. En dat is best moeilijk.
Ondertussen lijkt wel duidelijk, dat het minderen of weglaten van bewerkte koolhydraten in veel gevallen positief kan werken. Er is steeds meer onderzoek dat dit ondersteunt.
#48 Gert,
Ik had diabetes 2 en juist (zeer) ernstig ondergewicht. Iemand voedingsadvies geven, zonder dat je die persoon goed kent, vind ik daarom absoluut niet ongevaarlijk.
#46 "Waardoor vallen de mensen die Keer Diabetes 2 Om volgen nu precies af"?
Goeie vraag, daar kun je het lang over hebben. Afvallen hoeft niet persé om van je diabetes af te komen? In deze recente trial vergeleken ze mensen die ze 4 weken lang voedsel gaven met resp. een laag, gemiddeld, of hoog percentage aan koolhydraten. Zelfde aantal calorieën, eiwit werd constant gehouden, men variëerde met vet.
De groep die laag in de koolhydraten zat scoorde het beste i.v.m. "omkeren". De onderzoekers zeggen: het Metabool Syndroom uit zich in "koolhydraat intolerantie". Laag in de carbs werkt ónafhankelijk van gewichts- of vetverlies.
Heel fijn dat te vernemen Karine #45 . Wellicht ben ik te ongeduldig, maar het gaat me te langzaam. Als KDO ondanks supersterke bewijzen volgens velen nog altijd te weinig 'bewezen' is, hoe lang gaat het dan nog duren bij andere ziekten?
Bij kanker is voeding/leefstijl ook een belangrijke factor - maar zo spectaculair snel als bij diabetes 2 zul je geen resultaten zien.
Het heeft een eeuw geduurd totdat het verband tussen leefstijl/omgevingsfactoren en het ontstaan van kanker erkend werd. Nog weer honderd jaar wachten op meer serieuze aandacht voor voeding en leefstijl bij kanker?