Dat schrijft boerenblad Boerderij. Jaarlijks stoppen circa 2.500 boeren hun bedrijf. Dagelijks verdwijnen er gemiddeld circa 6 boerenbedrijven uit ons land. Omdat minister Schouten van Landbouw onlangs besloot geen pardon te willen regelen voor melkveehouders in de knel en de varkenshouderij te maken krijgt met het aflopen van de stoppersregeling in die sector, is de keuze voor veehouders om snel te stoppen actueel.
Veel bedrijven willen stoppen, denkt het boerenblad, door de koers die de minister aangeeft. Een adviesburo vreest echter dat een stoppersgolf hun bedrijven en grond flink in prijs laat dalen zodat de markt kan blokkeren
Boerderij - Stoppersgolf verwacht door regelgeving
Veel bedrijven willen stoppen, denkt het boerenblad, door de koers die de minister aangeeft. Een adviesburo vreest echter dat een stoppersgolf hun bedrijven en grond flink in prijs laat dalen zodat de markt kan blokkeren
Het is maar zeer de vraag of een stoppende boer gezien de waarde van zijn verkregen rechten zijn grond gaat verkopen, geld op de bank is in ieder geval verlies en verhuur van grond brengt meer op.
Voor uitbreidende boeren zou een dalende grondprijs welkom zijn, maar nieuwe financieringregels (aflossingsverplichting, max. looptijd (rentevast)lening 10 jaar, banken moeten grond op de balans waarderen tegen een waarde dat er met verhuur een redelijk rendement te halen is i.p.v. tegen de huidige vrije marktwaarde) belemmeren mogelijk de aankoop mogelijkheden.
Qua prijsstelling moet je ook niet kijken naar al degene die grond niet kunnen betalen, want die kopen toch niet, maar naar degene (beleggers, overheid) die wel kunnen betalen.
Een ander punt is dat er nogal wat grond een andere bestemming krijgt o.a. natuur en/of waterberging.
Een conclusie zou net zo goed kunnen zijn: waarschijnlijk daalt het aandeel eigen grond onder uitbreidende bedrijven, en overnames worden moeilijker.
Henric #1, net als Jan Peter denk ik dat boeren die minder aan hun identiteit hangen en kinderen en familie hebben die het prima vinden als hun ouders verkopen gaan cashen. De daling van de grondprijzen normaliseert de overnames voor de overblijvers een beetje (dat is nodig).
Vanuit een macroblik is het dus gezond. Ook eens met jou: het zal heel wat slachtoffers maken omdat de business modellen voor de boerentoekomst in Nederland nog uiterst onzeker zijn. Men juichte vorige week in Friesland het nieuwe biodiversiteitsmodel toe voor de melkveehouderij. Zelfs Louise Fresco zong dat lied mee. Hoe de gemiddelde melkveehouder daar geld mee gaat verdienen, is mij een raadsel. Dát er prima aan te verdienen valt, is echter duidelijk. Voor de meesten echter niet. En boeren weten dat.
Ik denk dat tussen nu (prettig economisch klimaat) en de volgende crisis veel boeren gaan kijken wat er te cashen valt. En dat met veel aanbod van grond de prijs wat zal zakken, 10 tot 15% lijkt aannemelijk, maar voor veel boeren is dat nog wel wat te overzien. Nu maar hopen dat die crisis nog wat uitblijft. Als visionair :-) zeg ik dan dat het aantal stoppende bedrijven de komende 3 a 4 jaar naar zo'n 7.000 tot 10.000 per jaar zou kunnen gaan. De Rabobank weet het al en zal het proces wel stimuleren. Het boerenblad heeft het vast niet zelf bedacht.
Heel eigenaardig dat hier, met al die visionairs op Foodlog, geen reactie op komt. Als het daadwerkelijk gaat gebeuren, daling van de de grondprijs en dus ook de prijs van de bedrijven, dan heeft dat nogal wat impact. Met een boerenbedrijf valt in de regel niet veel te verdienen, maar de waardestijging van de grond maakt dat weer goed. Als dat niet meer zo is wordt het perspectief van al die boeren die voor een mager uurloon heel veel uren maken heel anders.
In mijn sector is de daling van het aantal bedrijven al heel lang bezig, maar de gevolgen blijven beperkt doordat opschaling van glastuinbouwbedrijven vrij eenvoudig is, en doordat ruimte voor bedrijven verdwijnt door oprukkende steden en bedrijventerreinen. Dat is met boerenbedrijven minder aan de orde, lijkt me.