Ook deze week, na het adviesrapport van Remkes over de luchtvaart, domineert stikstof de media weer. Remkes is voor een politicus zeldzaam helder en duidelijk: “Alle sectoren moeten in evenredigheid bijdragen, er wordt ongelooflijk ge-jij bakt, de enige manier om draagvlak te creëren is dat iedereen aan de bak moet” en “er moet geleverd worden”.

Dat gaf hij eerder in september ook al aan in het rapport met de veelzeggende titel: Niet alles kan.

Dat betekent dat we even terug moeten naar waar het allemaal begon, om te bepalen wat alle stikstofuitstotende partijen geleverd hebben en waar ze nog voor aan de bak staan. Pas dan kun je het hebben over de vraag of partijen bereid zijn om stikstofruimte naar elkaar over te dragen en of dat milieutechnisch wel gewenst is. Als je ammoniakproductie vanuit de landbouw overdraagt naar de emissies van stikstofoxide door industrie, vervoer of luchtvaart, dan heeft dat ook consequenties voor fijnstof en CO2. Die nemen dan namelijk zonder aanvullend beleid verder toe en zijn daarmee een bedreiging voor de luchtkwaliteit en dus de volksgezondheid. Ondertussen is de politiek aan het bedenken hoe we het toch zo kunnen organiseren dat toch alles moet kunnen. Wat minder eiwit in het voer en minder hard rijden, moet alles weer lostrekken. Het lijkt er echter vooral op dat de partijen met de diepste zakken middels het zogenaamde 'extern salderen' hun opdracht zullen gaan afwentelen op de partijen die niets te makken hebben.

We weten dat in een aantal Natura 2000-gebieden de kritische depositiewaarden onhaalbaar zijn, ook al ruimt de regering alle boeren op. Dat komt omdat de achtergronddepositie te hoog is. Daarom moet iedereen aan de bak. Oók het buitenland. En Nederland moet als netto stikstof-exporteur ook minderen want wij zijn voor anderen ook een buitenland. Daarvoor moet premier Rutte naar zijn EU-collega’s in Brussel. Het is óf het schrappen van de habitatrichtlijn óf we ruimen sámen onze ‘rommel’ op.

Het word tijd dat de intensieve menshouderij beseft dat ook zíj moet gaan extensiveren.
Dit artikel afdrukken