2 min
'Toename bestrijdingsmiddelen gevonden in voedsel', zei foodwatch gisteren. In Nederland zou het behoorlijk mis zijn. De voedselwaakhond signaleerde 'meer wetsovertredingen', 'meer pesticidencocktails' en 'illegale bestrijdingsmiddelen gebruikt'. De voedselwaakhond zou zijn strategie om ons voedsel residuveilig te krijgen ook heel anders kunnen aanpakken.
Foodwatch trekt aan de bel naar aanleiding van een vorige week verschenen EFSA-rapport over pesticiden in ons voedsel. Op Foodlog besteedden we er afgelopen week al aandacht aan.
Op woensdag 25 juli meldde de EFSA dat "Europeanen voedsel blijven eten dat grotendeels vrij is van residuen van bestrijdingsmiddelen of dat binnen de wettelijke grenzen van residugehalten blijft." Volgens de EFSA blijft meer dan 96% van de geanalyseerde monsters binnen de wettelijke grenzen, is ongeveer 51% helemaal vrij van kwantificeerbare pesticidenresiduen, en is de situatie aan het pesticidenresiduenfront daarmee 'stabiel'.
Zelfde cijfers ander geluid
Bij foodwatch klinkt diezelfde cijfers als volgt: "Op ongeveer de helft van het geteste voedsel (49%) worden resten van bestrijdingsmiddelen aangetroffen. Bijna één op de 25 geteste producten lijkt meer vervuild dan de wet toestaat. Het aantal overtredingen van de wettelijke norm voor vervuiling is zelfs iets hoger dan voorgaande jaren."
Over welke feiten hebben we het?
De EFSA analyseerde 84.657 monsters op 791 bestrijdingsmiddelen. Daarvan bleven 81.482 binnen de wettelijke limieten, ofwel 96,2%. In 2015, het voorgaande jaar, bleef 97,2% van de geanalyseerde monsters binnen de wettelijke grenzen en was 53,3% helemaal residuvrij. Een beetje meer dus. De EFSA legt ook uit waarom het nu minder is: in 2016 is voor het eerst gekeken naar chloraatresiduen, een verbinding waarvoor pas nu maximumresidugehalten (MRL's) worden vastgesteld.
Kan wie biologisch koopt, helemaal zorgenvrij eten? Van de 5.500 geteste biologische producten was 83% vrij van residuen en bleef 98,7% binnen de wettelijke limieten.
Meer zorgen over Malta
Foodwatch hamert verder: "Nederland staat op de 3de plek in de Europese ranglijst wat wetsovertredingen betreft: 7,5% van het door Nederland geteste voedsel overschrijdt de wettelijke norm. Alleen in Malta en Luxemburg werden nog meer wetsovertredingen gemeten. Ruim 60% van de tests die de NVWA hiervoor uitvoerde betrof geïmporteerde producten, waarin vaak meer bestrijdingsmiddelen worden gevonden." In dat laatste zinnetje zit een belangrijke relativering. Geen enkel ander land testte zoveel importproducten, waar inderdaad meer pesticidenresiduen in worden aangetroffen. Nederland speelt als import- en exportland (Rotterdam, Schiphol) een belangrijke rol als waakhond aan de EU-grens.
Was ik foodwatch, dan zou ik me meer zorgen maken over Malta, dat bij 10,7% van het geteste voedsel overschrijdingen constateerde. Van het geteste Maltezer voedsel was driekwart van eigen bodem, en maar 6% geïmporteerd. Malta is Europees kampioen pesticidengebruik.
Pesticidencocktails
Afgelopen najaar maakte Trouw stampij over pesticidencocktails. Foodwatch maakt zich eveneens zorgen: "Extra zorgwekkend vindt foodwatch de toename van het groente en fruit dat vervuild is met de resten van meerdere bestrijdingsmiddelen tegelijkertijd." In 2016 betrof dit 30,1% van alle monsters, in 2015 28%. Een kleine 600 monsters bevatten meer dan 10 verschillende pesticiden. Het gaat om kruisbessen, bramen, frambozen, wijn- en tafeldruiven, aardbeien maar ook thee en hop.
Volgens foodwatch moeten we ons hierover zorgen maken omdat "de effecten die deze bestrijdingsmiddelencocktails op de gezondheid van de consument kunnen hebben, nog steeds niet meegenomen worden in het Europese bestrijdingsmiddelenbeleid. Dit, terwijl al in 2009 wettelijk is vastgelegd dat onderzocht moet worden welke cumulatieve effecten op de menselijke gezondheid deze blootstelling aan meerdere bestrijdingsmiddelen tegelijk heeft." De EFSA vindt dat onzin: "EFSA heeft [..] een beoordeling van de acute (korte termijn) en chronische (langetermijn)voedingsrisico's uitgevoerd. In beide gevallen werden de gezondheidsrisico's voor de consument als gering beschouwd."
'Groene ambities' geremd
In Nederland worden tegen de meeste plagen tegenwoordig natuurlijke vijanden, zoals roofwantsen, roofmijten en sluipwespen, ingezet, zei LTO Glaskracht-voorzitter Sjaak van der Tak donderdag in het AD. Zulke gewasbeschermers laten geen residuen achter zoals de consumenten die foodwatch steunen willen. Hij noemt Nederland zelfs 'de kraamkamer' van die moderne biologische gewasbescherming.
Foodwatch roept hard, maar blaft de waakhond wel tegen de goede boom? Volgens Van der Tak wordt vervanging van chemische pesticiden door groenere middelen van overheidswege vertraagd. "Tuinders worden geremd in hun ambitie om met zo min mogelijk chemische gewasbeschermingsmiddelen te telen," aldus Van der Tak. "De toelating van innovatieve, groene gewasbeschermingsmiddelen verloopt veel trager dan noodzakelijk.'' Voor 'groene middelen' gelden in Europa namelijk dezelfde trage toelatingsprocedures als voor chemische middelen, terwijl belangrijke middelen - denk aan de neonics en glyfosaat - door de politiek worden afgeschaft zonder dat er minder schadelijke middelen voor in de plaats komen. Daarin moet dringend verandering komen, vinden de tuinders.
Stel je voor wat er zou gebeuren als foodwatch zou gaan pleiten voor wat onze tuinders willen.
Dit artikel afdrukken
Op woensdag 25 juli meldde de EFSA dat "Europeanen voedsel blijven eten dat grotendeels vrij is van residuen van bestrijdingsmiddelen of dat binnen de wettelijke grenzen van residugehalten blijft." Volgens de EFSA blijft meer dan 96% van de geanalyseerde monsters binnen de wettelijke grenzen, is ongeveer 51% helemaal vrij van kwantificeerbare pesticidenresiduen, en is de situatie aan het pesticidenresiduenfront daarmee 'stabiel'.
Zelfde cijfers ander geluid
Bij foodwatch klinkt diezelfde cijfers als volgt: "Op ongeveer de helft van het geteste voedsel (49%) worden resten van bestrijdingsmiddelen aangetroffen. Bijna één op de 25 geteste producten lijkt meer vervuild dan de wet toestaat. Het aantal overtredingen van de wettelijke norm voor vervuiling is zelfs iets hoger dan voorgaande jaren."
Over welke feiten hebben we het?
De EFSA analyseerde 84.657 monsters op 791 bestrijdingsmiddelen. Daarvan bleven 81.482 binnen de wettelijke limieten, ofwel 96,2%. In 2015, het voorgaande jaar, bleef 97,2% van de geanalyseerde monsters binnen de wettelijke grenzen en was 53,3% helemaal residuvrij. Een beetje meer dus. De EFSA legt ook uit waarom het nu minder is: in 2016 is voor het eerst gekeken naar chloraatresiduen, een verbinding waarvoor pas nu maximumresidugehalten (MRL's) worden vastgesteld.
Kan wie biologisch koopt, helemaal zorgenvrij eten? Van de 5.500 geteste biologische producten was 83% vrij van residuen en bleef 98,7% binnen de wettelijke limieten.
Meer zorgen over Malta
Foodwatch hamert verder: "Nederland staat op de 3de plek in de Europese ranglijst wat wetsovertredingen betreft: 7,5% van het door Nederland geteste voedsel overschrijdt de wettelijke norm. Alleen in Malta en Luxemburg werden nog meer wetsovertredingen gemeten. Ruim 60% van de tests die de NVWA hiervoor uitvoerde betrof geïmporteerde producten, waarin vaak meer bestrijdingsmiddelen worden gevonden." In dat laatste zinnetje zit een belangrijke relativering. Geen enkel ander land testte zoveel importproducten, waar inderdaad meer pesticidenresiduen in worden aangetroffen. Nederland speelt als import- en exportland (Rotterdam, Schiphol) een belangrijke rol als waakhond aan de EU-grens.
Was ik foodwatch, dan zou ik me meer zorgen maken over Malta, dat bij 10,7% van het geteste voedsel overschrijdingen constateerde. Van het geteste Maltezer voedsel was driekwart van eigen bodem, en maar 6% geïmporteerd. Malta is Europees kampioen pesticidengebruik.
Pesticidencocktails
Afgelopen najaar maakte Trouw stampij over pesticidencocktails. Foodwatch maakt zich eveneens zorgen: "Extra zorgwekkend vindt foodwatch de toename van het groente en fruit dat vervuild is met de resten van meerdere bestrijdingsmiddelen tegelijkertijd." In 2016 betrof dit 30,1% van alle monsters, in 2015 28%. Een kleine 600 monsters bevatten meer dan 10 verschillende pesticiden. Het gaat om kruisbessen, bramen, frambozen, wijn- en tafeldruiven, aardbeien maar ook thee en hop.
Volgens foodwatch moeten we ons hierover zorgen maken omdat "de effecten die deze bestrijdingsmiddelencocktails op de gezondheid van de consument kunnen hebben, nog steeds niet meegenomen worden in het Europese bestrijdingsmiddelenbeleid. Dit, terwijl al in 2009 wettelijk is vastgelegd dat onderzocht moet worden welke cumulatieve effecten op de menselijke gezondheid deze blootstelling aan meerdere bestrijdingsmiddelen tegelijk heeft." De EFSA vindt dat onzin: "EFSA heeft [..] een beoordeling van de acute (korte termijn) en chronische (langetermijn)voedingsrisico's uitgevoerd. In beide gevallen werden de gezondheidsrisico's voor de consument als gering beschouwd."
'Groene ambities' geremd
In Nederland worden tegen de meeste plagen tegenwoordig natuurlijke vijanden, zoals roofwantsen, roofmijten en sluipwespen, ingezet, zei LTO Glaskracht-voorzitter Sjaak van der Tak donderdag in het AD. Zulke gewasbeschermers laten geen residuen achter zoals de consumenten die foodwatch steunen willen. Hij noemt Nederland zelfs 'de kraamkamer' van die moderne biologische gewasbescherming.
Foodwatch roept hard, maar blaft de waakhond wel tegen de goede boom? Volgens Van der Tak wordt vervanging van chemische pesticiden door groenere middelen van overheidswege vertraagd. "Tuinders worden geremd in hun ambitie om met zo min mogelijk chemische gewasbeschermingsmiddelen te telen," aldus Van der Tak. "De toelating van innovatieve, groene gewasbeschermingsmiddelen verloopt veel trager dan noodzakelijk.'' Voor 'groene middelen' gelden in Europa namelijk dezelfde trage toelatingsprocedures als voor chemische middelen, terwijl belangrijke middelen - denk aan de neonics en glyfosaat - door de politiek worden afgeschaft zonder dat er minder schadelijke middelen voor in de plaats komen. Daarin moet dringend verandering komen, vinden de tuinders.
Stel je voor wat er zou gebeuren als foodwatch zou gaan pleiten voor wat onze tuinders willen.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 6 december krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 6 december krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
#5 Arnold,
Hoe kom je erbij dat ik niets (al dan niet gezamenlijk) doe?
Dat het leven vol risico's zit dat weet ik. Waar het mij om gaat is dat het product op zich geen hoeveelheden bevat die als gering beschouwd worden, terwijl die wettelijke norm blijkbaar overschreden werd.
Sytske Geen risico voor onze gezondheid bestaat niet. Het leven is vol van risico`s. Aalt bast zegt het mooi, zoals Cécile schrijft, maar daar hoort bij gezegd te worden als ons lichaam ( onze organen) in goede conditie zijn. Dan ga ik honderd procent met Aalt mee. En natuurlijk moeten we goed monitoren waarmee we bezig zijn, te veel is nooit goed. In deze moet de leidraad zijn onze gezondheid en niet het economisch gewin, maar daar kunnen we burgers en boeren samen wat aan doen. Ik daag u uit ophouden met praten kom op gezamenlijk doen.
De cijfers die Cécile (deels) gelijk geven staan gewoon in het rapport. In figuur 44 staat hoeveel procent van de samples afkomstig uit Nederland residuen bevatten die de MRL overschrijdt. Dat is 2.1%, heel wat anders dan de genoemde 7.5% van de samples die in Nederland gemeten was. Import geeft dus inderdaad een vertekend beeld.
Toch wat kanttekeningen. Ten eerste zijn de producten in de supermarkt zeker niet alleen afkomstig uit Nederland. Voor de consument maakt het wel degelijk uit dat geïmporteerde producten in Nederland hogere gehaltes bevatten.
Ten tweede, het percentage van producten die dat afkomstig zijn uit Nederland en boven de MRL zaten was het voorgaande jaar slechts de helft. Ik vermoed dat dit meetruis is (de meting varieert nou eenmaal per jaar), maar toch iets om op te letten.
Tot slot, dezelfde figuur 44 toont ook het percentage van producten afkomstig uit Nederland dat op of onder de MRL zat: 52.1%. De optelsom is geen 100%, wat verklaart het gat dan? Dat zijn producten zonder kwantificeerbare hoeveelheid residu. Dat getal - wat niet direct te zien is, maar uit het verschil opgemaakt kan worden - wil je dus zo laag mogelijk hebben. In producten uit Nederland was dat dus 45.8%. Nou heeft Malta inderdaad het hoogste percentage samples dat de MRL overschrijdt (13.5%!), maar ook een hoog percentage waar helemaal geen residuen meetbaar waren (100%-[25.6%+13.5%]=60.9%). Dat stelt de vraag of je beter Nederlandse of Maltese producten kan kopen toch in een ander daglicht. Andere landen doen het wat dat betreft een stuk beter dan Nederland.
Dat bespoten fruit en groenten zelfs gezonder kunnen zijn dan groenten uit de wilde natuur geloof ik zeker, net zoals diepvries groenten verser kunnen zijn dan wat er verkocht wordt als verse groenten uit Verweggistan.
>> Nederland staat op de 3de plek in de Europese ranglijst wat wetsovertredingen betreft: 7,5% van het door Nederland geteste voedsel overschrijdt de wettelijke norm. <<
Die heb ik dus liever niet op mijn bord.
>> In beide gevallen werden de gezondheidsrisico's voor de consument als gering beschouwd. <<
Geringe gezondheidsrisico’s is wat anders dan geen risico’s voor de gezondheid.
Bespoten fruit en groenten kunnen zelfs gezonder zijn dan groenten uit de wilde natuur, zegt toxicoloog Aalt Bast vandaag in het AD.
"Wat in de natuur voorkomt, is niet automatisch goed en gezond. [..] Ons voedsel, hoe biologisch of onbespoten het is, bevat van nature gif. Dat is te danken aan de manier waarop de natuur zichzelf beschermt tegen de vijandige buitenwereld. Een courgette kan moeilijk wegrennen voor gevaar zoals een konijn dat doet, maar door zijn gifstoffen kan hij zich aardig goed verdedigen tegen invloeden van buitenaf. [..] Tegenwoordig zijn de gewassen zo verfijnd dat de natuurlijke gifstoffen eruit zijn gehaald."
Bast onderstreept daarnaast dat een beetje gif eigenlijk helemaal zo slecht nog niet is. "Onze lever heeft een fantastisch systeem dat deze giftige stoffen keurig weg kan werken. Sterker nog, giftige stoffen jagen het beschermingssysteem juist aan. Het kan onze gezondheid dus zelfs bevorderen. Kortom: het eten van een bespoten appel is geen probleem. Voedsel is veiliger dan ooit en bang zijn voor een beetje gif is nergens voor nodig."