2 min
Varkens in Nood haalt de krantenkoppen met miljoenen varkens die in Nederland illegaal zouden worden gehouden. Twee experts zouden de bevindingen van de organisatie bevestigen. Wij spraken met een van hen, varkenseconoom Robert Hoste.
Vanmiddag bracht Varkens in Nood nieuws naar buiten waaruit zou blijken dat Nederlandse varkenshouders jaarlijks tussen de twee en drie miljoen illegale biggen en varkens houden die niet in de statistieken voorkomen. "Dat betekent nóg minder bewegingsvrijheid en nóg meer mestvervuiling", schrijft Varkens in Nood. Een overzicht van verschillende statistieken onderbouwt de bewering.
'Gat klopt'
Onder de kop Miljoenen varkens meer gefokt in Nederland dan toegestaan brengt RTL een uitgebreide reportage over de cijfers van Varkens in Nood. Met een vraagteken kopt de Volkskrant iets meer ingehouden '2,3 miljoen spookvarkens in Nederland: grootschalige fraude door varkensboeren of slechte administratie?'
De Volkskrant laat Robert Hoste, dé onafhankelijke Nederlandse expert op het gebied van cijfers over de varkenshouderij in Nederland en de rest van de wereld, aan het woord. De krant schrijft: De Wageningse varkenseconoom Robert Hoste (Wageningen University & Research) zegt dat ‘het klopt dat er een gat van 2,3 miljoen varkens zit tussen de CBS-statistieken en de databestanden over bijvoorbeeld export- en importcijfers’. Maar hij vindt het erg tendentieus om dat louter toe te schrijven aan massale fraude. ‘Ik ken de sector goed, maar ik krijg geen signalen dat er massaal wordt gefraudeerd met zwarte varkens.’
RTL sprak eveneens met Hoste en met melkveehouderijkenner Frits van der Schans van het Culemborgse onderzoeks- en milieuadviesbureau CLM. RTL schrijft: "Het lijkt er op dat we 2,3 miljoen dieren meer produceren per jaar", zegt varkenseconoom Robert Hoste van de Wageningen Universiteit. "Dat er zes procent meer staarten in Nederland aanwezig zijn." De andere deskundige Frits van der Schans van het Centrum Landbouw en Milieu zegt dat de conclusie, dat er mogelijk meer varkens in Nederland worden gehouden dan toegestaan, door Varkens in Nood overtuigend wordt onderbouwd.
Grootschalige fraude 'weinig voorstelbaar'
In gesprek met Foodlog verklaart Hoste: "Onder mijn Europese vakgenoten is al jaren bekend dat er in heel Europa gaten zitten tussen de verschillende statistieken. Op basis van de Nederlandse cijfers die Varkens in Nood nu voor het eerst buiten expertkringen presenteert, blijkt dat de statistieken niet op elkaar aansluiten en dus tot niet kloppende vierkantstellingen leiden. Bij die conclusie houdt het ook op. De vraag of er sprake is van fraude, van falende registraties of juist van onvergelijkbare registraties is niet te beantwoorden zonder uit te zoeken wat er echt aan de hand is. Tot op heden is er nooit een opdrachtgever geweest die het wilde weten. Misschien is dit een goede aanleiding. Een jarenlang volgehouden fraude met miljoenen dieren, is weinig voorstelbaar. Dat ook fraude een deel van de cijfers verklaart, kan theoretisch niet worden uitgesloten. Het is echter voorbarig en onjuist om daar op voorhand van uit te gaan."
Naar aanleiding van de cijfers van Varkens in Nood wil Tweede Kamerlid Frank Futselaar (SP) dat minister Schouten van Landbouw binnen een maand alle varkens in Nederlandse stallen laat tellen. Hij gaat wel uit van fraude, maar ziet de boeren niet als schuldige. Zij zouden het slachtoffer zijn van 'een verrot systeem' dat hen te weinig laat verdienen en daardoor fraudedruk veroorzaakt.
Update, 23 januari, 11:00 uur: In reactie #4 vertelt ook Frits van der Schans (CLM) wat hij aan RTL heeft laten weten.
Dit artikel afdrukken
'Gat klopt'
Onder de kop Miljoenen varkens meer gefokt in Nederland dan toegestaan brengt RTL een uitgebreide reportage over de cijfers van Varkens in Nood. Met een vraagteken kopt de Volkskrant iets meer ingehouden '2,3 miljoen spookvarkens in Nederland: grootschalige fraude door varkensboeren of slechte administratie?'
De Volkskrant laat Robert Hoste, dé onafhankelijke Nederlandse expert op het gebied van cijfers over de varkenshouderij in Nederland en de rest van de wereld, aan het woord. De krant schrijft: De Wageningse varkenseconoom Robert Hoste (Wageningen University & Research) zegt dat ‘het klopt dat er een gat van 2,3 miljoen varkens zit tussen de CBS-statistieken en de databestanden over bijvoorbeeld export- en importcijfers’. Maar hij vindt het erg tendentieus om dat louter toe te schrijven aan massale fraude. ‘Ik ken de sector goed, maar ik krijg geen signalen dat er massaal wordt gefraudeerd met zwarte varkens.’
RTL sprak eveneens met Hoste en met melkveehouderijkenner Frits van der Schans van het Culemborgse onderzoeks- en milieuadviesbureau CLM. RTL schrijft: "Het lijkt er op dat we 2,3 miljoen dieren meer produceren per jaar", zegt varkenseconoom Robert Hoste van de Wageningen Universiteit. "Dat er zes procent meer staarten in Nederland aanwezig zijn." De andere deskundige Frits van der Schans van het Centrum Landbouw en Milieu zegt dat de conclusie, dat er mogelijk meer varkens in Nederland worden gehouden dan toegestaan, door Varkens in Nood overtuigend wordt onderbouwd.
Grootschalige fraude 'weinig voorstelbaar'
In gesprek met Foodlog verklaart Hoste: "Onder mijn Europese vakgenoten is al jaren bekend dat er in heel Europa gaten zitten tussen de verschillende statistieken. Op basis van de Nederlandse cijfers die Varkens in Nood nu voor het eerst buiten expertkringen presenteert, blijkt dat de statistieken niet op elkaar aansluiten en dus tot niet kloppende vierkantstellingen leiden. Bij die conclusie houdt het ook op. De vraag of er sprake is van fraude, van falende registraties of juist van onvergelijkbare registraties is niet te beantwoorden zonder uit te zoeken wat er echt aan de hand is. Tot op heden is er nooit een opdrachtgever geweest die het wilde weten. Misschien is dit een goede aanleiding. Een jarenlang volgehouden fraude met miljoenen dieren, is weinig voorstelbaar. Dat ook fraude een deel van de cijfers verklaart, kan theoretisch niet worden uitgesloten. Het is echter voorbarig en onjuist om daar op voorhand van uit te gaan."
Naar aanleiding van de cijfers van Varkens in Nood wil Tweede Kamerlid Frank Futselaar (SP) dat minister Schouten van Landbouw binnen een maand alle varkens in Nederlandse stallen laat tellen. Hij gaat wel uit van fraude, maar ziet de boeren niet als schuldige. Zij zouden het slachtoffer zijn van 'een verrot systeem' dat hen te weinig laat verdienen en daardoor fraudedruk veroorzaakt.
Update, 23 januari, 11:00 uur: In reactie #4 vertelt ook Frits van der Schans (CLM) wat hij aan RTL heeft laten weten.
Nog 5
Je hebt 0 van de 5 kado-artikelen gelezen.
Op 11 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 11 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
_480_289_84_s_c1.JPEG)
"Varkens in Nood nam de proef op de som en vroeg via enkele aliassen meerdere UBNnummers aan." zou zomaar tot een aangifte kunnen leiden.
“Vanuit het I&R-systeem gaat geen automatische signalering naar de NVWA”. helaas moet ik uit eigen ervaring het tegenoverstelde constateren.
Nog maar halverwege van het lezen van het 'rapport' van Vin maar ik laat het er nu bij.
Jos, toch zouden we graag van je horen wat er mogelijk niet klopt. Jij bent tenslotte deskundig op dit praktijkgebied.
Afgelopen week heeft RTL mij gevraagd om te reageren op dit rapport. En daarop heb ik het rapport doorgenomen en een reactie gegeven:
- het rapport ontbeert een heldere lijn, is beetje warrig geschreven, begint en eindigt met de suggestie dat er sprake is van fraude, maar daarvoor worden geen bewijzen geleverd.
- het rapport beschrijft vrij helder mogelijkheden om bepaalde regels ruim te interpreteren of te ontwijken.
- het is een feit dat een klein deel van de varkenshouders regels overtreedt en daarop worden vervolgd; het overtreden van regels betekent niet dat er sprake is van fraude.
- het rapport bevat veel data, cijfers, berekeningen en informatie; uit die gegevens blijkt in ieder geval dat er geen duidelijkheid en daarmee zekerheid is te geven dat registratie en administratie van het aantal varkens in Nederland juist is.
- door het ontbreken van een sluitende administratie van aantallen varkens op sectorniveau in combinatie met de beschreven mogelijkheden van ruimere interpretatie (of ontwijking) van regels op bedrijfsniveau, creëert de mogelijkheid dat in NL meer varkens worden gehouden dan is toegestaan.
Enkel dit laatste punt van mij heeft RTL -in iets gewijzigde vorm- naar buiten gebracht.
Grootste probleem dat Varkens in Nood mijns inziens heeft blootgelegd (en wat Robert Hoste expliciet ook noemt) is het ontbreken van een sluitende administratie van aantallen varkens in Nederland. Wat zou die administratie kunnen verbeteren? Een drietal suggesties:
1) Duidelijkere eisen aan leveranciers van bedrijf/oornummers en betere administratie van de afgegeven aantallen bedrijf/oornummers. België schijnt dit beter te hebben geregeld.
2) Eenduidige definities van alle categorieën varkens die de verschillende instanties (RVO, CBS, etc) hanteren.
3) Betere administratie van de aantallen varkens (verschillende categorieën) die de grens over gaan zodat import- en exportdata van Nederland en andere landen overeen komen.
Dank Frits! Ik constateer dat RTL je woorden smeuïg heeft geselecteerd en aangezet.
Een helder geschreven en degelijk rapport, prima grondstof voor discussie. Mijn oordeel is dus anders dan dat van Frits # 3. Ik hoop dat het weerwoord van partijen net zo scherp is en dat niet volstaan wordt met algemeenheden. Rapport en onderbouwd weerwoord zijn onmisbaar om de registratie kloppend te maken en de bestrijding van fraude te verbeteren.
Opvallend is dat de overheid al jaren wist van verschillen tussen databestanden, met fraude als mogelijke oorzaak, maar geen behoefte voelde de oorzaken daarvan op te sporen. Eigenlijk schandalig dat Varkens in Nood met dit rappport moet komen, het had een actie van het ministerie moeten zijn.
Opvallend is dat België al vrij lang een vrijwel sluitend registratiesysteem heeft. Dat weten wij al jaren en roept de vraag op waarom Nederland daar niet aan wil(de), terwijl bekend is dat ons systeem fraudegevoelig is, hier veel gefraudeerd wordt en de minister beloofd heeft die fraude zo stevig mogelijk aan te pakken.
Het 'niet willen weten' mag geen onderdeel zijn van fraudebestrijding, hoe verleidelijk dat ook is.