In 2011 voerde Spanje een wet in die het land een voorloper moest maken op het gebied van plattelandsvrouwenrechten. Deze eigendomswet maakt vrouwen mede-eigenaar van de agrarische onderneming die nu op naam van hun man staat. Zo formaliseert ze het werk dat duizenden plattelandsvrouwen al eeuwenlang onbetaald uitvoeren. De wet werd onder luid applaus en internationale belangstelling ingevoerd, maar heeft vier jaar later nog maar weinig effect gehad. Van de 300.000 vrouwen die voor de eigendomswet in aanmerking komen, hebben er slechts 136 gebruik van gemaakt.

Volgens cijfers van FADEMUR, een Spaanse plattelandsvrouwenorganisatie, zijn op dit moment ongeveer 71% van de agrarische ondernemingen in Spanje eigendom van mannen. “Er zijn veel bejaarde boerinnen die een leven lang gewerkt hebben en die pas op het einde van hun leven hun eerste inkomen ontvangen, meestal in de vorm van een nabestaandenuitkering” zegt Teresa López van FADEMUR, “deze wet biedt ze de mogelijkheid erkend te worden als ondernemer en geeft het recht op sociale zekerheid. Bovendien draagt de wet bij aan de professionalisering van agrarische ondernemingen”.

"En wat als je vrouw je straks verlaat en de koeien meeneemt?! Dan blijf je met lege handen achter!"
Onvoldoende informatie
Het falen van de wet heeft volgens de Spaanse krant El País verschillende redenen. In veel gemeenten hebben ambtenaren niet voldoende procedurele kennis. Er zijn boerinnen die een aanvraag starten, maar die na een jarenlange bureaucratische ramp met ontelbare telefoontjes, formulieren en tegenstrijdige instructies de handdoek in de ring gooien. Ook is er volgens de krant onvoldoende informatievoorziening over de wet, waardoor veel echtparen niet eens weten dat de eigendomswet bestaat. Tenslotte zijn er conservatieve boeren die de wet niet zien zitten: “En wat als je vrouw je straks verlaat en de koeien meeneemt?! Dan blijf je met lege handen achter!” krijgt een boer wiens vrouw wél mede-eigenaar werd, regelmatig te horen.

Internationale dag van de plattelandsvrouwen
In aanloop naar de internationale dag van de plattelandsvrouwen (donderdag 15 oktober) keurde het Spaanse kabinet een plan goed voor de promotie van plattelandsvrouwen. Voor het project is 23 miljoen euro gereserveerd. Dit geld wordt onder andere besteed aan het promoten van de eigendomswet. “Plattelandsvrouwen spelen een cruciale rol in het duurzame ontwikkelen van het Spaanse platteland en van onze samenleving in zijn geheel. Het is belangrijk dat we ze een extra steuntje in de rug geven” zegt vicepremier Soraya Sáenz de Santamaría.

Naast Spanje is België (Wallonië) het enige andere Europese land dat een vergelijkbare eigendomswet kent.

Fotocredits: 'La Fageda A2', Anneke Kooijmans
Dit artikel afdrukken