Waarom slapen mensen (en dieren) eigenlijk? Eigenlijk is slaap maar een gevaarlijke toestand, want je bent je niet bewust van je omgeving en daarom kwetsbaar. Hersenonderzoekers weten inmiddels dat we tijdens onze slaap ons geheugen aan het werk zetten. We sorteren onze indrukken en verplaatsen sommige herinneringen van ons korte naar ons lange termijn geheugen: we leren. Er lijkt dus een goede, psychologische reden voor slaap te zijn.

Bij muizen is nu ontdekt dat er tijdens de slaap ook nog hele andere processen plaatsvinden. Een schoonmaakploeg blijkt aan het werk te gaan om de boel weer lekker op te frissen voor de volgende dag. Als wij slapen, blijken de gliacellen in de hersenen door hun mindere activiteit ook minder ruimte in te nemen. De ruimte tussen de hersencellen kan met wel 60% toenemen. Het zogenoemde glymfatische systeem zorgt er voor dat er hersenvocht door en langs de hersenen stroomt. In onze slaap is dit systeem maar liefst 10 keer zo actief. Het aldus vrijelijk stromende hersenvocht kan allerlei gedurende de dag opgebouwde neurotoxinen en afvaleiwitten efficiënt afvoeren en de hersenen dus letterlijk schoon te spoelen. Werden de onderzoeksmuizen wakker gemaakt, dan ging het vocht onmiddellijk minder snel stromen.

De onderzoekers, van de University of Rochester Medical School, denken dat de twee toestanden niet tegelijk voor kunnen komen: "Denk aan een feestje bij je thuis. Je kunt of de gasten bezighouden, of het huis opruimen, maar niet allebei tegelijk," zegt onderzoeker Maiken Nedergaard op BBC News Health.

De onderzoekers publiceerden hun bevindingen in Science. Dr. Neil Stanley, een niet bij het onderzoek betrokken slaapexpert, zegt in het BBC artikel: "Maar dit is de daadwerkelijke fysieke en chemische reden voor onze slaap, er gebeurt iets dat belangrijk is".

Zou dit ook de verklaring achter de verfrissende werking van de 'power nap' zijn? Even een 'douche in je hoofd' nemen en je kunt er weer fris tegenaan.

Fotocredits: 'whitewash', uitsnede, Susan Poupard
Dit artikel afdrukken