Het persbericht van de Carnegie Mellon University loog er niet om: "Vegetarische en 'gezonde' eetpatronen zijn mogelijk schadelijker voor het milieu". De uitspraak van hoofdonderzoeker Paul Fischbeck haalde alom de pers: “Het eten van sla is meer dan drie keer erger wat betreft de uitstoot van broeikasgas dan het eten van bacon. De productie van veel gewone groenten verbruikt meer bronnen per calorie dan je denkt. Vooral aubergine, komkommer en selderij komen er slecht van af in vergelijking met varkensvlees of kip.”

Ook op Foodlog vroegen lezers zich af wat er nou speelde. We gingen op onderzoek uit.

Dat haalt de notie dat minder vlees eten automatisch de ecologische voetafdruk van iemands voedingspatroon verkleint, onderuit
Milieu-impact van obesitas
Het blijkt de onderzoekers niet te gaan om vegetarisch eten versus vlees eten. Ze wilden weten wat het voor het milieu zou betekenen als je obesitas terug zou gaan dringen door mensen anders te laten eten. Daartoe vergeleken ze 3 eetpatronen met elkaar op het gebied van broeikasgasuitstoot, grondstoffengebruik en blue water-voetafdruk (zoet oppervlakte- en grondwater). Een vegetarisch dieet maakte geen deel uit van hun onderzoeksopzet.

In het eerste scenario verminderden ze de hoeveelheid calorieën in het dieet, maar veranderden ze niets aan het soort eten dat mensen aten. Het tweede scenario was gebaseerd op de Amerikaanse voedingsrichtlijnen, die het eten van meer fruit, groente, zuivel en vis en schaaldieren aanraden. Het derde scenario was een combinatie van calorievermindering en eten volgens de voedingsrichtlijnen. De onderzoekers verwachtten dat de overstap naar eten volgens de voedingsrichtlijnen de milieu-impact zou verminderen. Dat bleek echter niet het geval.

Minder calorieën verkleint milieu-impact
Calorieën minderen volgens het eerste scenario bleek wel een positief effect te hebben op de milieu-impact. Verbruik van energie en water en de broeikasgasemissies verminderden met ongeveer 9%. Overstappen op eten volgens de voedingsrichtlijnen, scenario 2, verhoogde het energieverbruik met 43%, de waterfootprint met 16% en de emissies met 11%. Scenario 3, de combinatie van beide, verhoogde het energieverbruik met 38%, waterverbruik met 10% en broeikasgasemissies met 6%.

Maar de belangrijkste reden is toch wel dat mensen, ook al gaan ze gezonder eten, vooral niet minder calorieën gaan eten
Op Mensjournal.com legt Ronald Amundson van de University of California Berkeley uit wat die cijfers betekenen. "Het is eigenlijk heel logisch. Groente en fruit bevatten over het algemeen weinig calorieën en de analyse is gebaseerd op de hoeveelheid grondstoffen die nodig is om een calorie voedingsenergie te produceren." Wil je evenveel calorieën uit sla halen als uit een stukje vlees, dan moet je heel veel sla eten - waar relatief gezien dus meer energie en water in is gestopt.

"De resultaten van dit onderzoek laten zien hoe de milieu-voordelen van minder vlees eten teniet gedaan kunnen worden door de consumptie van ander voedsel dat een relatief hoge impact heeft", zegt hoofdauteur Michelle Tom. "Dat haalt de notie dat minder vlees eten automatisch de ecologische voetafdruk van iemands voedingspatroon verkleint, onderuit." Er zijn nog twee oorzaken aan te wijzen voor de slechte score van het gezonde voedingspatroon. Volgens de richtlijnen moeten mensen behalve meer groente en fruit ook meer zuivelproducten gaan eten en die hebben nu eenmaal, net als vlees, een hoge milieu-impact. Maar de belangrijkste reden is toch wel dat mensen, ook al gaan ze gezonder eten, vooral niet minder calorieën gaan eten.

Fotocredits: 'Lettuce', Cara
Dit artikel afdrukken