‘Sla is een onduurzaam luxe artikel’

Washington Post food and science columnist Tamar Haspel vindt dat de sla op een veel te hoog voetstuk staat. Sla houdt kostbare landbouwgrond bezet, kost fossiele brandstoffen (transport en koeling) en doet weinig meer dan wat knapperigheid aan ons voedsel toevoegen.

Weinig nutriënten
Sla en de groenten die we daar doorheen mengen (radijs, komkommer) bevatten maar heel weinig voedingsstoffen. Charles Benbrook en Donald Davis stelden een index samen van de voedingswaarde van groenten en andere levensmiddelen. Ze onderzochten hoeveel nutriënten er in een portie van dat voedingsmiddel zitten. Sla, komkommer, radijs en selderij bungelen onderaan de lijst. Hun grootste component is gewoon water, zo'n 95%. Neem je groenten, die iets minder water bevat - zoals snijbiet - dan staat daar al gauw het dubbele aan voedingswaarde tegenover. Bovendien eet je salade meestal rauw. Van gekookte groenten eet je over het algemeen méér, waardoor je vanzelf meer voedingsstoffen binnenkrijgt.

Ook voor je portemonnee is salade een minder goede keus. Voor het geld dat je uitgeeft aan saladegroenten, kun je vaak méér andere groenten kopen, zoals broccoli of zoete aardappelen of diepvriesgroenten. Meestal krijgt je met dat soort groenten veel meer voedingsstoffen binnen dan met een flink bord rauwe sla. En vergeet de logistieke kosten niet: sla is eigenlijk een manier om gekoeld water van het land naar je bord te transporteren.

Als we ophouden sla een voedzaam altijd-en-overal voedsel te zien, kunnen we misschien beginnen te begrijpen dat het een resources-verslindend luxe-artikel is

'Health halo'
Sla, zegt Haspel, is ontdekt als de ideale 'vermomming' van allerlei ander eten. Mensen die aan de lijn doen of gezond willen eten, trappen met open ogen in de val die veel restaurants bieden. Staat er 'salade' op het menu, dan vergeten ze verder te kijken naar wat er in die salade zit, of hoe groot de portie is. Sla heeft een 'health halo', zegt Pierre Chandon, marketinghoogleraar aan INSEAD. Maar ontleed een salade maar eens. Haal de rauwkost en groene blaadjes eruit en kijk wat er op je bord achter blijft. Een stapel vlees, vis of kaas, met croutons en een flinke plens dressing. Een salade blijkt aan calorieën niet onder te doen voor een regulier gerecht. Dat komt doordat koks prima doorhebben wat mensen lekker vinden, dus wat verkoopt. Dat zijn de gefrituurde, romige, hartige of zoete en vette smaken. Noem het een salade, hang er een labeltje 'gezond', 'lokaal', 'vers', 'natuurlijke ingrediënten' aan en je hebt als kok al een psychologische barrière geslecht.

Voedselgerelateerde ziekten
Onder professionals heeft sla een slechte naam. In de VS wordt een half miljard kilo slagroenten per jaar niet gegeten en dus weggegooid. Bovendien is sla (samen met andere groene bladgroenten) de grootste drager van ziekteverwekkers voor voedselgerelateerde ziekten. Volgens de Centers for Disease Control (CDC) was (rauw gegeten) sla tussen 1998 en 2008 verantwoordelijk voor 22% van alle voedselgerelateerde ziektegevallen.

'Pure luxe'
Haspel zegt geen pleidooi te houden om sla van ons bord te verbannen. Wel vindt ze het zinvol stil te staan bij het feit dat er andere manieren zijn om mensen op een voedzame manier groenten te laten eten die minder verspillend zijn. Ze stelt voor dat we sla gaan zien als een onduurzaam luxe-artikel. In haar eigen woorden: "Als we ophouden sla een voedzaam altijd-en-overal voedsel te zien, kunnen we misschien beginnen te begrijpen dat het een resources-verslindend luxe-artikel is", besluit ze.

Fotocredits: 'Lettuce', liz west