In het persbericht schrijft foodwatch:

Eind dit jaar beslist het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport over een nieuw voedselkeuzelogo, dat het ’verwarrende Vinkje’ – ontwikkeld door de voedingsindustrie – moet vervangen. Zo'n voedsellogo moet in één oogopslag duidelijk maken of een product (on)gezond is. Coca-Cola lobbyt al geruime tijd voor de Evolved Nutrition Label (ENL): een logo waarbij zelfs Nutella gezond lijkt. Ze ontwikkelde dit logo met andere voedingsgiganten als PepsiCo, Unilever, Mondelez en Nestlé. Na hevige kritiek besloten de voedingsgiganten ENL tijdelijk op te schorten. Alleen Coca-Cola hield stug vol en drukte, tot grote verbazing van foodwatch, ENL op haar frisdrank in Nederlandse supermarkten. Na een oproep van foodwatch en Kamervragen, zei staatssecretaris Blokhuis de actie van Coca-Cola ‘te betreuren’: ‘Dit logo specifiek op frisdranken geeft een vertekend beeld omdat op de betreffende suikerhoudende frisdrank veel groene kleuren te zien zijn.’

Na het Wob-verzoek (Wet Openbaarheid Bestuur) van foodwatch blijkt echter dat het Ministerie hier al acht maanden eerder van op de hoogte was, volgens mailcorrespondentie met Unilever (Doc. 8, 24/07/2018) en later ook een officiële aankondiging van Coca-Cola (Doc. 43, 23/11/2018). Het Ministerie gaf in haar mailcontact met Coca-Cola enkel te kennen ‘benieuwd’ te zijn naar de overwegingen van het bedrijf (Doc. 43, 24/11/2018). Zonder de Kamervragen had het Ministerie Coca-Cola geen strobreed in de weg gelegd. De kritiek van Blokhuis, die hij beloofde ook rechtstreeks aan het bedrijf te verwoorden, was overigens niet bepaald doortastend: het logo pronkt nog steeds op Colablikjes in de supermarkt.

Bedrijfsleven boven Kamerleden
Uit het Wob-verzoek blijkt dat het Ministerie van VWS Coca-Cola, PepsiCo en de Federatie van de Nederlandse Levensmiddelenindustrie (FNLI) uitnodigde om de Kamervragen te bespreken, nog vóór die officieel werden beantwoord: om aan te geven ‘wat we van plan zijn voor wat betreft de beantwoording van de Kamervragen’. Kamerleden krijgen blijkbaar geen voorrang op Coca-Cola & Co. ‘Afhankelijk van hoe snel we de afspraak kunnen plannen, kan dit nog voordat de Kamervragen uitgestuurd zijn.’ (Doc 53, 07/02/2019)

foodwatch wob lobby

En zo geschiedde: het Ministerie zat voor de beantwoording van de Kamervragen samen met PepsiCo, ook lid van het ENL-team. Na de afspraak stuurde PepsiCo nog vlug een lobbymail om de introductie van het ENL-logo in de supermarkt te verdedigen: 'Ik hoop dat dit feit voldoende naar voren komt in de beantwoording van de kamervragen.' (Doc. 55, 18/02/2019). Dit toont aan dat het standpunt van het Ministerie niet werd voorgelegd aan de industrie als ‘definitieve versie’, maar er nog ruimte was voor beïnvloeding.

Lobbyvrij logo
Staatssecretaris Blokhuis gaf in het kader van het preventieakkoord zelf al aan dat het nieuwe logo – in tegenstelling tot het Vinkje – geen schijn van belangenverstrengeling met zich mee mag dragen: ‘Een belangrijk verschil met de organisatie van het Vinkje is dat de uitvoering van het te kiezen logo op onafhankelijke wijze wordt georganiseerd. Bij het Vinkje was dit bij een door bedrijfsleven opgerichte stichting belegd, waardoor een mogelijke schijn van belangenverstrengeling werd gewekt.’ foodwatch roept het Ministerie op de gezondheid van de consument eindelijk voorrang te geven op de belangen van de industrie, en organiseert een petitie richting Blokhuis: ‘Teken nu voor een lobbyvrij voedsellogo!’.


foodwatch en de Consumentenbond promoten Nutri-Score, het in opdracht van de Franse regering omarmde voedselkeuzelogo dat inmiddels omarmd wordt door Nederlandse, Spaanse, Belgische en Franse supermarktorganisaties.

UPDATE, 9 augustus 17.00u: Coca-Cola wees ons op twee feitelijke onjuistheden in de foodwatch-berichtgeving. Niet Coca-Cola, maar PepsiCo ging bij het ministerie langs vóór de beantwoording van de Kamervragen. En Coca-Cola zet niet het (uit elkaar gevallen) ENL-logo op zijn Cola-verpakkingen, maar het al sinds 2015 in Groot-Brittannië gebruikte UK Traffic Light System. Daar is niets illegaals aan, sterker nog, dat doet Coca-Cola bij wijze van test in 24 Europese landen.

De communicatie-oorlog tussen industrie en overheid enerzijds en NGO's anderzijds is voor ons aanleiding om de posities en strategieën van de verschillende partijen de komende tijd in kaart te brengen. Stay tuned!
Dit artikel afdrukken