Dat zegt de boze voorzitter van de Stichting Zeldzame Huisdieren in reactie op de toelichting die minister Carola Schouten (LNV) gisteren de Tweede Kamer gaf over de stand van zaken rond de fosfaatrechten-kwestie. Fosfatenrechten zijn bepalend voor het type koeien dat in Nederland gehouden zal worden. Vleesveehouders krijgen een vrijstelling; daarmee zijn de zoog-vleeskoeien uit de brand. De zeldzame melkveerassen lijken het niet te redden.
In haar Kamerbrief schrijft Schouten dat er de afgelopen maanden intensief overleg geweest is tussen het ministerie en LTO Nederland, Vleesvee NL, Stichting Zeldzame Huisdierrassen en enkele individuele zoogkoeienhouders .Het fosfaatrechtenstelsel dreigde de 'doodsteek' te worden voor de Nederlandse zoogkoeien - dat is een verzameling van koeienrassen die niet voor alleen voor hun melk maar alleen voor hun vlees of als dubbeldoelkoe, melk- én vleesproductie tegelijk, worden gehouden. Fosfaatrechten zijn een poep- en piesbelasting voor koeien. Ze werden ingevoerd om boeren te dwingen zich aan milieuwetgeving te houden. Dat doen ze niet vrijwillig omdat ze van elkaar niet weten hoeveel milieubelasting elkaars koeien veroorzaken.
De fosfaatproductie door de vleesveehouderij valt niet onder het fosfaatproductieplafond van de melkveehouderij. Maar het dubbeldoeldeel van het jongvee in deze sector valt wel onder het fosfaatrechtenstelsel, omdat de dieren melkkoe kunnen worden. Zo was het geregeld om te voorkomen dat melkveehouders hun jongvee bij vleesveebedrijven zouden stallen om onder het rechtenstelsel uit te komen. Maar het bracht de vleesveehouders, van wie de dieren nooit tot melkkoe zullen opgroeien, in de problemen. "Zoogkoeienhouders die op de referentiedatum minder jongvee hadden dan gebruikelijk, of die willen uitbreiden, zullen met melkveehouders moeten concurreren op de markt voor fosfaatrechten, maar bevinden zich daarbij in een ongelijke positie", schrijft de minister.
Vrijstelling en beleidsregel
Daar is nu een tweeledige oplossing voor gevonden. Enerzijds komt er een vrijstellingsregeling voor vleesveehouders en anderzijds een beleidsregel die duidelijk maakt welk jongvee onder de wettelijke definitie van melkvee valt. Daarover gaat Schouten in overleg met de Europese Commissie, omdat ze niet het risico wil lopen later eventueel door de hoogste regelgever in de EU te worden teruggefloten. Boeren die een beroep willen doen op de vrijstellingsregeling, zullen afstand moeten doen van hun fosfaatrechten. Op Boerderij, dat onder de titel 'Uitzondering voor vleesveehouders bij fosfaatrechten' bericht over de Kamerbrief, reageren diverse boeren met scepsis en wantrouwen.
Zeldzame melkrassen
Minder goed nieuws is er voor de zeldzame runderrassen. Hoewel Schouten "verheugd is te melden dat de problematiek voor zeldzame runderrassen grotendeels wordt opgelost", zit er een forse adder onder het gras. Schouten gaat namelijk uit van de vooronderstelling dat "het gros van de runderen van zeldzame rassen wordt gehouden voor de productie van vlees. De hierboven beschreven oplossing voor de vleesveehouderij brengt dan ook direct met zich mee dat houders van zeldzame rassen in deze sector hun bedrijfsvoering ongestoord kunnen voortzetten en zelfs kunnen groeien. Dat betekent dat de aanwas van zeldzame runderrassen in deze sector kan toenemen."
In een persbericht laat de Stichting Zeldzame Huisdierrassen weten het hier in grote lijnen mee eens te zijn. Met de vrijstelling is 70% van alle zeldzame Nederlandse runderen gered. "Deze groep telt zo’n 10.000 koeien. Maar voor de 3.000 zeldzame melkkoeien die Nederland nog rijk is, dreigt het doodvonnis. Want landbouwminister Carola Schouten heeft voor de zeldzame melkveerassen nog geen oplossing. Hiermee verdwijnt alsnog ons genetisch, levend erfgoed", klinkt het.
De minister denkt dat bezwaar ondervangen te hebben. In de Kamerbrief schrijft ze: "Binnen het fosfaatrechtenstelsel wordt rekening gehouden met het gegeven dat runderen van zeldzame rassen veelal minder melk en daarmee ook minder fosfaat produceren dan runderen van de overwegend gebruikte melkveerassen, zoals Holstein-vee. Dieren die minder produceren vallen namelijk in een lager forfait, wat maakt dat hiervoor minder fosfaatrechten per dier nodig zijn. Melkveehouders die hun veestapel willen uitbreiden ten opzichte van de peildatum 2 juli 2015 (op basis waarvan ze rechten toegekend hebben gekregen) hebben dan ook minder rechten per dier nodig als zij dat met zeldzame runderrassen doen."
Willen melkveehouders dus uitbreiden, dan is volgens de minister de weg vrij voor de zeldzame rassen. Voorzitter Geert Boink van de Stichting Zeldzame Huisdierrassen heeft er geen goed woord voor over. Ook al zijn minder fosfaatrechten nodig om bijvoorbeeld Blaarkoppen of Lakenvelders te houden, de kosten vormen een dermate verzwaring van de lastenstructuur dat boeren die niet uit hun bestaande melkopbrengsten kunnen terugverdienen. Daarom verwacht hij dat ze niet uitbreiden met deze rassen en dat de bijzondere dieren daarom mogelijk weer zullen verdwijnen, terwijl ze net een beetje in zwang begonnen te komen mede dankzij het werk van de Stichting.
Extra melkgeld nodig
"Geen clementie getoond met de melkkoeien van de zeldzame rundveerassen. Schouten werpt zo de koe van de toekomst in de prullenbak", schrijft Boink ons in een wrang commentaar. Met 'de koe van de toekomst' doelt Boink op de duurzame dubbeldoel-koeien, die zowel voor hun vlees als de melk worden gehouden en ook nog eens minder broeikasgasuitstoot genereren. Nieuwe melkveehouderij-denkers aan de Wageningse Universiteit denken net als Boink dat de toekomst van het Holstein-vee waar de fosfaatrechtenstelsels voor zijn gemaakt, voor een belangrijker deel achter ons ligt dan de minister zich lijkt te realiseren.
Is alles dan verloren? Nee, niet als de dubbeldoelboeren extra melkgeld per liter weten te realiseren door hun klanten van de meerwaarde daarvan te overtuigen. Maar Boink heeft een punt: daar zijn boeren niet zo goed in. Dát is de minister even vergeten in haar vreugde.
Dit artikel afdrukken
De fosfaatproductie door de vleesveehouderij valt niet onder het fosfaatproductieplafond van de melkveehouderij. Maar het dubbeldoeldeel van het jongvee in deze sector valt wel onder het fosfaatrechtenstelsel, omdat de dieren melkkoe kunnen worden. Zo was het geregeld om te voorkomen dat melkveehouders hun jongvee bij vleesveebedrijven zouden stallen om onder het rechtenstelsel uit te komen. Maar het bracht de vleesveehouders, van wie de dieren nooit tot melkkoe zullen opgroeien, in de problemen. "Zoogkoeienhouders die op de referentiedatum minder jongvee hadden dan gebruikelijk, of die willen uitbreiden, zullen met melkveehouders moeten concurreren op de markt voor fosfaatrechten, maar bevinden zich daarbij in een ongelijke positie", schrijft de minister.
Vrijstelling en beleidsregel
Daar is nu een tweeledige oplossing voor gevonden. Enerzijds komt er een vrijstellingsregeling voor vleesveehouders en anderzijds een beleidsregel die duidelijk maakt welk jongvee onder de wettelijke definitie van melkvee valt. Daarover gaat Schouten in overleg met de Europese Commissie, omdat ze niet het risico wil lopen later eventueel door de hoogste regelgever in de EU te worden teruggefloten. Boeren die een beroep willen doen op de vrijstellingsregeling, zullen afstand moeten doen van hun fosfaatrechten. Op Boerderij, dat onder de titel 'Uitzondering voor vleesveehouders bij fosfaatrechten' bericht over de Kamerbrief, reageren diverse boeren met scepsis en wantrouwen.
Zeldzame melkrassen
Minder goed nieuws is er voor de zeldzame runderrassen. Hoewel Schouten "verheugd is te melden dat de problematiek voor zeldzame runderrassen grotendeels wordt opgelost", zit er een forse adder onder het gras. Schouten gaat namelijk uit van de vooronderstelling dat "het gros van de runderen van zeldzame rassen wordt gehouden voor de productie van vlees. De hierboven beschreven oplossing voor de vleesveehouderij brengt dan ook direct met zich mee dat houders van zeldzame rassen in deze sector hun bedrijfsvoering ongestoord kunnen voortzetten en zelfs kunnen groeien. Dat betekent dat de aanwas van zeldzame runderrassen in deze sector kan toenemen."
In een persbericht laat de Stichting Zeldzame Huisdierrassen weten het hier in grote lijnen mee eens te zijn. Met de vrijstelling is 70% van alle zeldzame Nederlandse runderen gered. "Deze groep telt zo’n 10.000 koeien. Maar voor de 3.000 zeldzame melkkoeien die Nederland nog rijk is, dreigt het doodvonnis. Want landbouwminister Carola Schouten heeft voor de zeldzame melkveerassen nog geen oplossing. Hiermee verdwijnt alsnog ons genetisch, levend erfgoed", klinkt het.
De minister denkt dat bezwaar ondervangen te hebben. In de Kamerbrief schrijft ze: "Binnen het fosfaatrechtenstelsel wordt rekening gehouden met het gegeven dat runderen van zeldzame rassen veelal minder melk en daarmee ook minder fosfaat produceren dan runderen van de overwegend gebruikte melkveerassen, zoals Holstein-vee. Dieren die minder produceren vallen namelijk in een lager forfait, wat maakt dat hiervoor minder fosfaatrechten per dier nodig zijn. Melkveehouders die hun veestapel willen uitbreiden ten opzichte van de peildatum 2 juli 2015 (op basis waarvan ze rechten toegekend hebben gekregen) hebben dan ook minder rechten per dier nodig als zij dat met zeldzame runderrassen doen."
Willen melkveehouders dus uitbreiden, dan is volgens de minister de weg vrij voor de zeldzame rassen. Voorzitter Geert Boink van de Stichting Zeldzame Huisdierrassen heeft er geen goed woord voor over. Ook al zijn minder fosfaatrechten nodig om bijvoorbeeld Blaarkoppen of Lakenvelders te houden, de kosten vormen een dermate verzwaring van de lastenstructuur dat boeren die niet uit hun bestaande melkopbrengsten kunnen terugverdienen. Daarom verwacht hij dat ze niet uitbreiden met deze rassen en dat de bijzondere dieren daarom mogelijk weer zullen verdwijnen, terwijl ze net een beetje in zwang begonnen te komen mede dankzij het werk van de Stichting.
Extra melkgeld nodig
"Geen clementie getoond met de melkkoeien van de zeldzame rundveerassen. Schouten werpt zo de koe van de toekomst in de prullenbak", schrijft Boink ons in een wrang commentaar. Met 'de koe van de toekomst' doelt Boink op de duurzame dubbeldoel-koeien, die zowel voor hun vlees als de melk worden gehouden en ook nog eens minder broeikasgasuitstoot genereren. Nieuwe melkveehouderij-denkers aan de Wageningse Universiteit denken net als Boink dat de toekomst van het Holstein-vee waar de fosfaatrechtenstelsels voor zijn gemaakt, voor een belangrijker deel achter ons ligt dan de minister zich lijkt te realiseren.
Is alles dan verloren? Nee, niet als de dubbeldoelboeren extra melkgeld per liter weten te realiseren door hun klanten van de meerwaarde daarvan te overtuigen. Maar Boink heeft een punt: daar zijn boeren niet zo goed in. Dát is de minister even vergeten in haar vreugde.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
#38, Dick B; misschien vergis ik me, maar is het niet appels met peren in het RLI-rapport? Als de veehouderij nu 10%van de CO2-emissies veroorzaakt, en in 2050 moet er 95% in CO2 gereduceerd zijn, en die 10% van de veehouderij blijft, ja dan wordt ie groot. Als er 100% in CO2 gereduceerd wordt, en je laat een scheet, dan heeft dat ook grote 'gevolgen'?
Tom #[#36](comment:222293) je zegt dat je er moeite mee hebt, maar stelt het zelf in #3 ook ter discussie. En idd als je het zo bekijkt hebben bedrijven die weinig fosfaat voerden en hun koeien weinig fosfaat lieten poepen ook teveel fosfaat gekregen, en boeren die hun koeien royaal fosfaat voerden te weinig. Dan snap je ook welke groep nu vraagt om een aanpassing naar de werkelijke excretie, zodat ze minder fosfaat per kg melk hoeven aan te kopen, en welke groep daar niet zo enthousiast over is.
Hier dat Rli-rapport: "Duurzaam en gezond Samen naar een houdbaar voedselsysteem".
Minder beesten, minder vlees eten: de olifant in de kamer benoemd.
Tweemaal raden wat de reacties uit de sector worden...
P.S.: ... en ja hoor, je kon erop wachten, al lijkt men hier wat prudenter geworden, deze niet eens "boos", geen "misleiding", en ook geen "NGO"activisme van "partijdige" onderzoekers.
Betere damage control ingehuurd?
Ditmaal slechts "tunnelvisie, "eenzijdige benadering", "contraproductieve vleestaks"
(voor de sector zelf dan mogelijk uiteraard bij ongewijzigd beleid, kennelijk nog niet van de vegetarische slager gehoord?):
"Reactie vleesbranche:
De Centrale Organisatie voor de Vleessector (COV) is kritisch over het rapport van de Rli en waarschuwt voor "een tunnelvisie" op vlees. De branche is al jaren bezig met verduurzaming, onderstreept een woordvoerder. De Rli zou daar veel te weinig aandacht en waardering voor hebben. Verder hekelt de COV de "eenzijdige benadering van de dierlijke sectoren". Andere sectoren zouden ten onrechte buiten schot blijven. Een 'vleestaks' is volgens de branche onuitvoerbaar en contraproductief."
Jos, ik ben toch even gaan luisteren. De analyse van Nederland zou ik anders maken, maar ik ben dan ook een ex-business consultant. Het blijkt 1 grote worsteling met vee. Dat moet blijven, maar minder met meer technologie en de burgers moeten van het vlees af.
Vervolgens kregen jonge mensen de gelegenheid om iets te vertellen waarvan ik de relatie met het rapport niet kon vinden. Kortom: voor elk wat wils, al zei de topman van Rabobank dat het prettig scherp was en het taboe veehouderij niet uit de weg ging.
Ik heb moeite met de stelling dat boeren met zeldzame rassen teveel fosfaatrechten hebben gekregen omdat de fosfaatexcretie van deze rassen wordt overschat, zoals Marco Maas stelt in #29 . Hebben de bedrijven met een groot BEX voordeel dan ook teveel fosfaatrechten gekregen? Bij #18 stelt @Jos Verstraten dat de invoering van fosfaatrechten juist kansen biedt voor veehouders met zeldame rassen. In beide gevallen is het waar dat veehouders met zeldzame koeien meer melk binnen hun fosfaatrechten zouden kunnen leveren als ze overstappen naar de hoogproductievere HF koe. Dus voor de veehouders is dit een voordeel, voor de zeldzame rassen een nadeel. Dit is exact wat Geert Boink in #16 aangeeft en waarom een derde van de bedrijven met zeldzame koeien deze gaat inkruisen of vervangen door HF. Bij bedrijven die geen plannen hebben om hun bedrijf uit te breiden is er niks aan de hand en kunnen de zeldzame dubbeldoelkoeien gewoon blijven. Voor bedrijven die willen of moeten uitbreiden is het wel een probleem dat zij met zeldzame rassen een hogere investering moeten doen per liter melk zoals door @Jos Verstraten in #7 goed wordt uitgelegd. In het melkquotumtijdperk was de investering in productierechten per liter melk voor iedereen gelijk ongeacht het productieniveau van je koeien. Bij fosfaatrechten zie je dat de investering in productierechten per liter melk hoger is voor bedrijven met een lagere productie per koe. Een gevolg hiervan is nu al merkbaar. De melkveehouderij heeft als geheel in 2017 meer krachtvoer gebruikt dan in 2016, terwijl er minder koeien waren. Alles om zoveel mogelijk melk per kilo fosfaat te produceren. Frappant is dat er hierdoor wel veel bedrijven zijn met een groot overschot aan graskuil, omdat er voor gekozen wordt om minder koeien te houden en met meer krachtvoer de productie per koe te verhogen. De fosfaatefficientie van de koeien gaat hiermee omhoog, maar of dit een wenselijke ontwikkeling is? Daar zullen de meningen over verschillen.