De 'schijf' blijft de vorm van de oude vertrouwde ronde schijf houden. Een vierkante of driehoekige 'schijf' zou een beetje vreemd zijn geweest. Directeur Gerda Feunekes: "We hebben gekeken naar andere modellen, maar die zijn niet beter dan de Schijf. We hebben dus besloten tot een update van het sterke merk dat we al hebben."
Vereenvoudiging
De belangrijkste verandering is de aanbeveling om 250 in plaats van slechts 200 gram groente per dag te eten
Opvallend is het nieuwe design. De oude schijf had tekstboodschappen in het midden, waar onder meer 'eet gevarieerd' stond. In de nieuwe zijn die weggehaald om de schijf er rustiger uit te laten zien.
De belangrijkste verandering is de aanbeveling om 250 in plaats van slechts 200 gram groente per dag te eten. Bij de aanbeveling voor noten wijkt het Voedingscentrum af van het advies van de Gezondheidsraad. De Gezondheidsraad gaat voor 15 gram per dag, het Voedingscentrum beveelt 25 gram per dag aan. Verder krijgen de peulvruchten meer aandacht dan voorheen. Peulvruchten zijn verplaatst van het vak 'granen' naar 'vleesvervangers'. De nieuwe aanbeveling is om wekelijks peulvruchten te eten.
De hoeveelheid boterhammen per dag is iets naar beneden bijgesteld, omdat veel mensen die aanbeveling erg hoog vonden, bleek uit de Voedsel Consumptie Peiling. Consumenten zouden 1 keer per week vis moeten eten, vergeleken met 2 keer per week in de vorige schijf. De hoeveelheid vlees is geminderd naar 500 gram per week.
Tools
Om gezond eten voor iedereen zo eenvoudig mogelijk te maken, heeft het Voedingscentrum twee tools ontwikkeld: Mijn Eet-Update en De Schijf van Vijf voor jou, met 10 dagmenu's.
Mijn Eet-update stelt vijf vragen over vijf thema's - die overeenkomen met de vijf vakken - en legt je van daaruit een uitdaging voor. Als je die uitdaging aan gaat, ontvang je via e-mail tips en trucs om je te helpen die te realiseren.
De 10 dagmenu's bieden voor elk wat wils. 'Vandaag geen vlees', 'Kleuren van Marrakech' en 'Krachtvoer' zijn bijvoorbeeld categorieën waarop mensen kunnen klikken. Dan verschijnt een compleet dagmenu met links naar de bijbehorende recepten. Met deze tools wil het Voedingscentrum mensen stimuleren om eenvoudig stappen te zetten naar een gezond eetpatroon, ongeacht hun achtergrond, opleiding, sociaal economische status of leefsituatie.
Het blauwe Vinkje zou dan ook kunnen vervallen. Die conclusie lijkt uit de woorden van Feunekes te kunnen worden getrokken"Iedere stap in de goede richting telt," aldus Feunekes.
Alles over de nieuwe Schijf van Vijf is vanaf nu te lezen op de website van het Voedingscentrum.
Gezond en ongezond
Wat opvalt, is dat de producten zijn ingedeeld in de categorieën 'gezond' en 'ongezond'. Die indeling 'gezond' vervangt het oude 'voorkeur', 'middenweg' en 'uitzondering'. Dat moet de gemiddelde mens helpen te bepalen wat een goede keuze is. Zo mag je volgens de richtlijn bij de Schijf van Vijf per dag 3 tot 5 keer iets kleins ongezonds eten, zoals een koekje, en maximaal drie keer per week iets groots, zoals een zakje chips.
In reactie op een vraag uit de zaal naar wat dit onderscheid betekent voor het Vinkje, gaf Gerda Feunekes aan dat het Voedingscentrum alleen nog maar gezond en ongezond als uitgangspunten hanteert, en 'het minst slechte' niet meer gebruikt. "Het is aan Vinkje zelf om daar wat mee te doen", gaf ze aan. Het blauwe Vinkje - de communicatief ingewikkelde aanduiding voor een minder ongezonde keuze - zou dan ook kunnen vervallen. Die conclusie lijkt uit de woorden van Feunekes te kunnen worden getrokken. Minder ongezond is immers nog steeds niet gezond.
Eigenlijk willen we in de schijf zeggen: eet minder. Maar dat is best lastig over te brengen.'Eet minder door meer groenten te eten'
Al met al probeert het Voedingscentrum het Nederland zo eenvoudig mogelijk te maken om volgens de richtlijnen te gaan eten. Om dat te bereiken heeft het Voedingscentrum enerzijds wat aanpassingen doorgevoerd om tegemoet te komen aan wat haalbaar is voor de meeste mensen; dat gebeurde op basis van de Voedsel Consumptie Peiling. Anderzijds moedigt het Voedingscentrum mensen juist expliciet aan meer groenten te eten, terwijl de 'oude' aanbeveling van 200 gram per dag voor veel mensen al niet haalbaar was en met de verhoging naar 250 gram nog minder mensen de richtlijn zullen halen.
Zoals Jaap Seidell in het Parool zegt: "Eigenlijk willen we in de schijf zeggen: eet minder. Maar dat is best lastig over te brengen." Met de aanbeveling om dan toch vooral meer groenten te eten, probeert het Voedingscentrum ons toch een duwtje in de goede richting te geven.
Fotocredits: Foodlog Media
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Dirk #44, "droge peulvruchten weken en anderhalf uur laten koken, wie doet dat nou nog?
Wij wel, 2 à 3x per week. (Je hoeft er niet bij te staan wachten!)
Linzen niet, die zijn in 30 minuten gaar; kikkererwten zijn ook snel gaar na een dag of 2 weken.
Bereiden en kruiden en kalium zout naar eigen wens.
Na enige tijd is het een soort automatisme geworden; net als brood bakken (met kaliumzout en zeewier).
Wat over blijft van de linzen als kikkererwten, wordt later als koud voorgerecht, in de salade of tot hummus gemalen (ook als broodbeleg). Bij weinig tijd meer tegelijk weken en koken om in kleinere porties in te vriezen. De meeste bonen uit blik zit al (verkeerd natrium) zout in, vaak te gaar, te zoet en onnodig veel verpakkingsmateriaal.
Die illustratietjes rond de cirkel, zit ook beweging in. Peulvruchten worden niet meer tussen brood en pasta en als gedroogde bonen en kapsijners afgebeeld, maar zijn naar de vleesschijf verhuisd, en zitten nu nog echt in hun peul, ze zijn dus nog groen, of in ieder geval nog niet afgerijpt en gedopt, zoiets als de halfrijpe borlotti op markten in Frankrijk en Italie. Want droge peulvruchten weken en anderhalf uur laten koken, wie doet dat nou nog, op Joep na dan (#45)? Men heeft de vinger aan de pols daar dus!
@Theo #40: ga naar de fototentoonstelling Hungry Planet over voedingspatronen in het Haags Fotomuseum (lees ook draadje op FL, 10 dec.), een van de gefotografeerde gezinnen bestaat uit een eskimomoeder en haar Canadese man en halfbloedkinderen. Zij heeft het liefst narwal en ijsbeer (als het er is), de kinderen leven puur op pizzas, pasta, kip, Lays chips, chop sticks,popcorn en coca cola, het spul dat eens in de maand daarheen vervoerd wordt, want in een kano eropuit om een narwal te harpoeneren, dat hoeft niet meer nu. Vooruitgang? Je vraagt het je af.
Prima als de schijf van vijf op een ingewikkelde manier mensen er toe brengt minder te eten. Maar iedereen die denkt dat ze de weg wijst naar de bron van de eeuwige jeugd, zou wel eens bedrogen uit kunnen komen. Als ik door mijn oogharen kijk naar al die voedingsstudies waarin tienduizenden patiënten-in-spe jarenlang worden vervolgd, krijg ik niet de indruk dat, extreme gevallen daargelaten, dieet-samenstelling nou zo vreselijk veel invloed heeft op de gezondheid.
Enno
Dat klinkt logisch Joep, al is de transparantie weer ver te zoeken, het blijft gissen natuurlijk. Mss had die heumilch toch ook een plekje verdiend, alhoewel, de schijf moet ook weer niet overvoerd worden, de weidemelk heeft recht op een eigen chapiter. Heb je de Franse buren onze schijf al laten zien? Die zullen wel onder de indruk zijn, sober en simpel, niet die bourgondische overdaad die ze zelf gewend zijn.
Dirk #34, ik denk aan noten als omega3 aanvulling omdat de volle melk en de 2e vismaaltijd ook al zijn verdwenen. De vlees en zuivelproducten zijn bij ons arm aan omega3 vetzuren.