Wat is dierenwelzijn? Rustig tokkelen en kakelen in de stal, dan zit het goed

De vraag wat dierwelzijn voor mij is, brengt me in gedachten terug naar mijn jeugd. Als kleine jongen liep ik met mijn vader mee in de kippenstal tussen de loslopende kippen. Mijn vader hield scharrelkippen en wilde ze niet in een kooi doen. De kippen en het werk eromheen waren een vast onderdeel van ons leven en gezin. Vanuit onze christelijke levensovertuiging thuis was en is fatsoenlijk omgaan met dieren iets dat een vaste waarde is. Vanuit dat vertrekpunt is het voor mij een gegeven dat een dier zich goed moet voelen.

Dier niet op gelijk niveau aan mens
Wat is het voor mij niet? Als ik daarover nadenk, herken ik me niet in de vermenselijking van dieren. Ik zie een dier niet op een gelijk niveau met een mens maar anders in rang. Een mens heeft een verantwoordelijkheid om te zorgen voor de dieren. Het vermenselijken van dieren, wat soms in extremis wordt gedaan, is dus aan mij niet besteed. Maar ik zie een dier wel als een schepsel waar ik op een zorgvuldige wijze mee om heb te gaan.

Het vermenselijken van dieren, wat soms in extremis wordt gedaan, is aan mij niet besteed

Hoe ik dat in mijn leven als pluimveehouder vormgaf, was door aandacht en tijd te geven aan de dieren. Enerzijds was dat door me maximaal in te spannen om te zorgen dat dingen niet misgaan. Zodra er iets met water, voer of klimaat afweek kreeg ik een telefoontje van de computer. Maar ook praktisch voelde ik de verantwoording. Vanaf het moment dat mechanisering zijn intrede deed in mijn bedrijf ben ik zelden of nooit verder dan 2 uur rijden van mijn bedrijf vandaan gegaan. Als er wat onverwachts zou zijn, wilde ik op tijd er zelf weer bij kunnen zijn.

Goed eten en drinken is goed welzijn
Uit de jaren ‘90 weet ik nog dat ik een opstelling maakte in de stal waarbij de kippen op meerdere niveaus leefden en voor mij was dat een nieuwe ervaring. Op ooghoogte liepen de kippen met me mee op in de stal. En zoals je het gedrag van je hond kent en herkent, is dat ook bij kippen het geval. Je ziet met de eerste oogopslag of ze zich prettig voelen. En wanneer alles met de kippen goed ging qua eten en drinken, was dat voor mij een indicatie dat ze lekker in hun vel zaten en het welzijn in orde was. Het rustig tokkelen en kakelen in de stal, het lekker scharrelen in het strooisel waren indicators dat ze het naar hun zin hadden.

In mijn werkzaam leven heb ik in de stallen meer dan 100 verschillende koppels hennen gehad en ik kan vertellen dat geen enkele koppel dieren hetzelfde was in gedrag

Het tegenovergestelde was er ook als je merkte dat het niet oké was in het kippenhok. Het zat dan echt onder mijn huid en hield me de hele dag bezig. Wat is er aan de hand en wat kan ik eraan doen. Alsof je een ziek kind hebt en geen rust vindt voordat je weet dat het beter gaat. Ook individuele dieren kregen mijn aandacht om het maximale te proberen ze erbij te houden.

Elk dier is anders
Voor mij is dierenwelzijn een basis voor mijn handelen. Als mens heb je de plicht om het dierenwelzijn in orde te hebben, vanuit welke motivatie je ook gedreven wordt. Zoals gezegd vind ik persoonlijk het vermenselijken van dieren (en denken dat wij vanuit ons oogpunt vast kunnen stellen wat dan goed is), snel te ver gaan. Want elk dier is anders en wat de ene fijn vindt is voor de ander minder prettig. In mijn werkzame leven heb ik in de stallen meer dan 100 verschillende koppels hennen gehad en ik kan vertellen dat geen enkele koppel dieren hetzelfde was in gedrag.

Laten we dus niet te snel denken dat we met observeren en vastleggen van gedrag van een aantal dieren, weten hoe het dier in elkaar zit. Goed om met elkaar scherp te blijven hoe we dingen kunnen verbeteren maar wel met mate. Dieren kunnen van elkaar verschillen. Laten we die veelkleurigheid in ons kijken en oordelen over dierenwelzijn in het achterhoofd houden.