“Ruim 9 procent wettelijke normen gifresten op groente en fruit onveilig”

Jan, wat ga je eraan doen? Gewoon laten lullen?

Zowel Milieudefensie als Foodwatch weten dat er niets aan deugt. Na mijn artikel van 2 jaar geleden hebben ze met mij gebeld en dat min of meer toegegeven en toegezegd het te zullen verbeteren (ik moet dat hier ook nog ergens in een commentaar geschreven hebben; kan het alleen niet meer vinden). Niet dus, zoals ik toen al verwachtte.

Tenzij men nu aan collectief geheugenverlies lijdt, wordt het publiek hier inmiddels opzettelijk belazerd:

(a) De steekproeven zijn zelfs steeds minder representatief sinds 2009,
(b) de "vervuilingsindex" is nog steeds dezelfde en dus een amateuristisch wangedrocht zonder enige statistische onderbouwing en waarde;
en (c) het aantal metingen is nog steeds veel te klein voor onderlinge vergelijkingen van supermarkten of landen.

Namens de groenten- en fruitsector plaatste Peter Verbaas van Frugi Venta deze reactie op de site van Tros Radar.

De aandacht van Tros Radar voor voedselveiligheid bij groenten en fruit is het dagelijkse werk van de professionele groenten- en fruitsector. Die investeert er fors in, al jaren. Dit resulteert (ook bij ‘gangbare teelt’) in zeer beperkt gebruik van de ‘gifspuit’. Geïntegreerde teelt, waar natuurlijke bestrijding voorop staat, is de huidige praktijk; heel anders dan de (Polygoon)beelden doen voorkomen. Effect is onder meer dat het aantal overschrijdingen van residunormen tot een minimum is afgenomen. Overschrijding van de veiligheidsnorm (ARfD) is slechts incidenteel aan de orde. Dit blijkt uit de jaarlijkse cijfers van de (risicogestuurde NVWA-)controles en wordt bevestigd door onder meer het Voedingscentrum (http://www.voedingscentrum.nl/nl/nieuws/geen-gevaarlijke-hoeveelheden-bestrijdingsmiddelen-op-groente-en-fruit.aspx). De feitelijke situatie is dus veel gunstiger dan de partijen van Weet wat je eet (waaronder Milieudefensie) doen voorkomen en dan nu als beeld bij de kijkers van Tros Radar (onze klanten!) op het netvlies blijft staan. Ook de sector kent het (RIVM-)rapport over gewijzigde consumptiepatronen en constateert dat dit aandacht én aanpassing van normen vereist. Op dit punt kaart de uitzending een echt probleem aan. Sommige veiligheidsnormen behoeven aanscherping. Anders dan de uitzending aangeeft, heeft de Nederlandse overheid medio 2010 de consumptiecijfers voor Nederland wel aangepast. En worden sindsdien deze aanpassingen meegewogen in het vaststellen van veiligheidsnormen (ook van de voorbeelden mango’s en avocado’s uit de uitzending). Dezelfde Nederlandse overheid realiseerde zich echter onvoldoende dat tegelijkertijd andere wettelijke normen aanpassing behoefden. Dat heeft de groenten- en fruitsector vervolgens zelf inzichtelijk gemaakt en bij de verantwoordelijke nationale en Europese overheid kenbaar gemaakt. Ook wij weten dat wettrajecten lang kunnen duren. Dit wachten we dan ook niet af, de sector neemt daarin de eigen verantwoordelijkheid. Zo worden bijvoorbeeld in overleg met fabrikanten van gewasbeschermingsmiddelen bepaalde middelen niet meer in combinatie met specifieke groenten en fruit gebruikt of we passen doseringen aan de nieuwe inzichten over de consumptie aan. In het belang van de voedselveiligheid, onze verantwoordelijkheid.
We zien het als verantwoordelijkheid van Tros Radar om kijkers een correct, actueel en compleet beeld te schetsen. Wij constateren dat ze hierin nalatig is geweest, door gebruik van eenzijdige bronnen in combinatie met verouderde beelden. Als de redactie wederhoor zou hebben toegepast, dan hadden we graag ons deel van het verhaal verteld, en had actueel beeldmateriaal gebruikt kunnen worden. De presentatrice sloot het item af met de opmerking dat ‘alle deskundigen blijven benadrukken dat u vooral niet moet stoppen met het eten van fruit en groenten’. Desondanks blijkt uit reacties ‘uit het veld’, op deze site en op (social) media dat het item veel mensen schrik en zorg heeft aangejaagd over de veiligheid van groenten en fruit. Ons inziens ten onrechte, het betreft juist producten die bijdragen aan een langer en kwalitatief beter leven. Het valt niet uit te sluiten dat dit deze uitzending bijdraagt aan een lagere consumptie van groenten en fruit. Die gezondheidsschade mag de redactie zich dan aanrekenen.

Mixed feelings heb ik over dit soort berichten. De manier waarop foodwatch, milieudefensie en Radar de cijfers van NVWA gebruiken is 'cherrypicking', aan de andere kant, zit er wel veel 'vertrouwen' in de keten en kan je inderdaad stellen dat tropische fruit en groente en fruit dat van 'verre' komt risicovoller is. Het MRL dossier zou wel aandacht moeten blijven hebben.

Maar wie gelooft nu wie?