Sinds het einde van de 19e eeuw zijn de vlinderpopulaties in Nederland met minstens 84% afgenomen. Vijftien soorten vlinders zijn helemaal uit ons land verdwenen. Dat zou blijken uit een analyse van langetermijngegevens door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en De Vlinderstichting, gepubliceerd in Biological Conservation.

Het CBS en De Vlinderstichting werken sinds 1992 samen bij het verzamelen van vlinderwaarnemingen. Uit de gegevens blijkt dat de laatste decennia de verspreiding van vlinders hetzelfde is gebleven. Tussen 1890 en 1990 daalde de verspreiding van alle vlindersoorten, uitgedrukt in een Multi-Species Indicator (MSI), met 67%. Van 42 soorten nam de verspreiding af, 15 soorten verdwenen helemaal uit Nederland. In grasland en bos is de afname van de verspreiding gestabiliseerd, op de heide zet de achteruitgang zich nog altijd voort.

Volgens het CBS nam de vlinderstand in aantallen insecten tussen1890 en 2017 met zeker 84% af. "Omdat een achteruitgang in populatie altijd groter zal zijn dan die in verspreiding (bij een populatieafname van 100 naar 10 vlinders is de soort immers nog steeds aanwezig) is het aannemelijk dat de afname op populatieniveau nog groter is geweest," schrijft het CBS. Gericht beheer, bijvoorbeeld door graslandkruiden terug te brengen, heeft de achteruitgang van enkele zeldzame vlindersoorten weten af te remmen en lokaal zelfs kunnen omkeren, maar de afname gaat nog altijd door.

Ook in andere Europese landen is de vlinderstand sterk achteruitgegaan. Ongeveer 9% van de Europese vlindersoorten wordt als bedreigd beschouwd, aldus het CBS.

Nederland heeft een van de langstlopende soorten- en omvangshistories voor insecten, maar de schattingen zijn gebaseerd op extrapolaties vanuit schattingen.
CBS - Ruim 80 procent minder vlinders dan eind 19e eeuw
  • Deel
Druk af