Ruim 15.000 wetenschappers luiden alarmbel over de Aarde

In de oorspronkelijke World Scientists’ Warning to Humanity uit 1992 gaven 1.700 bezorgde wetenschappers uiting aan hun vrees dat de mens op een onvermijdelijke botsing met de natuur afstevende. Ze wezen op de schade die de mensheid de Aarde heeft toegebracht in de vorm van het gat in ozonlaag, zoetwaterschaarste, overbevissing, dode zones in de oceanen, ontbossing, verlies aan biodiversiteit, klimaatverandering, de toenemende bevolkingsgroei en ... de snel voortgaande trend van al die fenomen. Ze pleitten voor het stabiliseren van de bevolkingsgroei, terugbrengen van broeikasgasuitstoot, uitfaseren van fossiele brandstoffen en terugdraaien van ontbossing en biodiversiteitsverlies.

Nu, vijfentwintig jaar later, moeten we constateren dat de mensheid faalt bij het oplossen van deze problemen. Op het gat in de ozonlaag na, zijn de in 1992 gesignaleerde problemen zelfs in snel tempo aan het verergeren.


Figuur 1 uit het rapport

"De mensheid krijgt nu een tweede waarschuwing", aldus de auteurs. "We zetten onze toekomst op het spel door onze intensieve, maar geografisch en demografisch ongelijk verdeelde consumptie niet te beteugelen en door de voortdurende snelle bevolkingsgroei niet te zien als de primaire drijfveer achter veel ecologische en zelfs maatschappelijke bedreigingen. Door niet adequaat de bevolkingsgroei te beperken, niet de rol van een in groei gewortelde economie opnieuw te evalueren, niet de broeikasgasuitstoot te verminderen, niet hernieuwbare energie te stimuleren, niet habitats te beschermen, niet ecosystemen te herstellen, niet vervuiling tegen te gaan, niet het verdwijnen van diersoorten te stoppen en invasieve soorten tegen te houden, neemt de mensheid niet de urgente maatregelen die nodig zijn om onze bedreigde biosfeer veilig te stellen."

Drastisch minderen
De situatie is niet uitzichtloos, stellen de auteurs. Want juist met een gezamenlijke, van onderaf georganiseerde en zichzelf versterkende inspanning valt ook de hardnekkigste tegenstand te overwinnen. De meeste politici zijn gevoelig voor druk en dus moeten wetenschappers, mediabeïnvloeders en gewone burgers er op staan dat hun regeringen in actie komen. Dat is "een morele verplichting aan de huidige en toekomstige generaties mensen- en andere levens." Maar we moeten ook zelf ons gedrag kritisch onder de loep nemen en durven aan te passen. Niet méér kinderen krijgen dan nodig is om de mensheid in stand te houden, drastisch onze consumptie van fossiele brandstoffen, vlees en andere bronnen minderen.

Er zijn successen geboekt. De snelle afname van het ozongat laat zien dat positieve verandering mogelijk is als de juiste wil er is. Ook op het terrein van armoedebestrijding en honger is vooruitgang geboekt. Ontwikkelingen op het gebied van hernieuwbare energie zijn veelbelovend. Maar de vooruitgang blijft nog ver achter bij de benodigde veranderingen. De 15.000 wetenschappers geven - in willekeurige volgorde - een dertiental voorbeelden van uiteenlopende en effectieve stappen waarmee de mensheid de noodzakelijke stappen kan zetten. Ze noemen onder meer: verminderen voedselverspilling, meer plantaardig voedsel eten en onze kinderen weer meer in contact laten komen met de natuur. Kleine stapjes waar ieder van ons zelf mee kan beginnen. "We moeten onderkennen, in ons leven van alledag en op regeringsniveau, dat de Aarde en al haar leven ons enige huis is," besluiten de auteurs. Ze kregen de steun van 15.000 wetenschappers en hopen op die van regeringen maar vooral ook van heel gewone mensen zelf. Ze realiseren zich dat je een duurzamer leven niet afdwingt met wetten en regels. Het moet een houding zijn onder het totale publiek en die houding moet vooral leiden tot consuminderen en het herverdelen van welvaart. Alleen dan kunnen natuurlijke balansen actief worden hersteld. Opvallend: van de 13 maatregelen spreekt er slechts eentje van het ontwikkelen van nieuwe technologie en dan alleen maar met het oog op het bereiken van een samenleving die zo weinig fossiele brandstof nodig heeft.

Vrolijker
Wie zich heeft verdiept in het ecomodernisme dat zich het afgelopen decennium heeft ontwikkeld, zal constateren dat de 15.000 wetenschappers ecotraditionalisten zijn. Volgens ecomodernisten gaat heel veel nieuwe technologie ons redden van de ondergang die de traditionalisten ons voorspiegelen. Eindeloze recycling en steeds meer en preciezere technieken zouden voor alles in overvloed gaan zorgen, van gebraden kip tot schoon water en zuivere lucht en dat allemaal in een volledig vertechnologiseerde samenleving. Ecomodernisten stellen ons nog veel meer welvaart in het vooruitzicht en bieden dus een veel vrolijker en verleidelijker boodschap. Denk aan je Tesla en die vijf vliegvakanties die je straks met een gerust hart elektrisch kunt doen terwijl je eindeloos van vleesvervangers geniet die nog lekkerder zijn dan echt vlees vroeger was.

De strijd tussen zwartkijkers en vrolijkerds is volop gaande.