Om een belaster te zijn, moet wie zoveel ammoniak de lucht in blaast ook weer veel daarvan op de grond terecht laten komen. De belasting van de natuur is immers wettelijk gedefinieerd in termen van depositie, neerslag - niet uitstoot.

Volgens het RIVM slaat ammoniak dichtbij de bron neer. Over hoe dichtbij en hoeveel van de uitstoot kortbij neerslaat, heerst echter nogal wat onduidelijkheid. Hoewel de veronderstelde depositie van Rockwool niet experimenteel gemeten kan worden, evenals alle ander veronderstelde deposities, wordt die door modellen berekend. Omdat Rockwool geldt als een piekbelaster, is de verwachting dat de bijdrage aan de atmosferische concentratie van ammoniak tot op aanmerkelijke afstand van het bedrijf hoog zal zijn.

De fabrieken van Rockwool liggen bijna pal (400 meter) tegen het Natura 2000-gebied Meinweg aan. Daar wordt in opdracht van het ministerie van LNV door het RIVM de atmosferische concentratie van ammoniak gemeten met het Landelijk Meetnet Ammoniak in Natuurgebieden (MAN).

De in de lucht aanwezige ammoniak wordt op drie locaties gemeten. Ze liggen stuk voor stuk aan de rand van het gebied, op respectievelijk zo'n 2, 4 en 4,2 kilometer van het bedrijf. De meetwaarden voor jaarlijkse gemiddelde concentratie bedragen (in µg/m3):


Zoals blijkt uit de feitelijke metingen, liggen de gemeten concentraties ver onder het landelijk MAN-gemiddelde. Nog lagere atmosferische concentraties van ammoniak komen alleen voor in de duingebieden langs de kust. Het meetpunt op 2 km afstand van Rockwool met de hoogste waarden ligt bovendien pal tegen de stedelijke agglomeratie van Roermond. De gemeten concentratie daar kan op veel meer manieren worden beïnvloed dan alleen door Rockwool, zodat het redelijk is de waarde niet alleen aan Rockwool toe te schrijven.

De eenvoudige, feitelijke metingen betekenen nogal wat. Ze geven juist geen aanwijzing dat de “piekuitstoter” Rockwool het gebied Meinweg negatief beïnvloedt. Gekker nog: ze geven eerder een contra-indicatie.

Te constateren valt dat er sterke aanwijzingen zijn dat de uitkoop en herinrichting van bedrijvigheid in ons land veel energie en geld gaat kosten terwijl al die bedrijfssluitingen en verplaatsingen nauwelijks of geen direct effect op Natura 2000-gebieden zullen hebben
Omdat ammoniak lichter is dan lucht gaan de emissies net als van alle andere piekers zo snel mogelijk omhoog. Het is waarschijnlijk om aan te nemen dat ze bijdragen aan de “stikstofdeken” die boven Nederland hangt, maar niet aan lokale depositie zoals de modelbouw achter het lijstje van Van der Wal suggereert. Vanuit de hogere luchtlagen kan het bijdragen aan de natte depositie die met regen naar beneden komt in een zeer verspreid gebied.

Vanwege de wetenschappelijk onomstreden chemische eigenschappen van ammoniak is de situatie rond Rockwool vermoedelijk illustratief voor het merendeel van de 2.000-3.000 “piekbelasters" die de ministers wil ontdekken aan de hand van nog op te stellen criteria. Helaas hebben ze de pech dat ze niet allemaal een stel meetpunten om de hoek hebben staan.

Te constateren valt dat er sterke aanwijzingen zijn dat de uitkoop en herinrichting van bedrijvigheid in ons land veel energie en geld gaat kosten terwijl al die bedrijfssluitingen en verplaatsingen nauwelijks of geen direct effect op Natura 2000-gebieden zullen hebben. De deken die voor de neerslag van depositie zorgt blijft intact en neemt alleen af als ook in de landen om ons heen en overal in het land de ammoniakemissies wordt gekort. De deken is immers het resultaat van vele tien- en wellicht honderdduizenden bronnen uit binnen- en (via de wind) buitenland.

Ook betekent het dat er geen wil is te luisteren naar gezond verstand. Liever wil Nederland veel kapitaal vernietigen* om een juridisch gemaakt probleem op te lossen dat de bouw in de weg zit. Vermindering van stikstofdepositie bereik je door overal in de EU de emissies te verlagen. Het is aannemelijk om er van uit te gaan dat een gidsfunctie van Nederland voor de natuur geen verschil maakt. Stikstofbelasting van de natuur is een Brussels dossier.

*voor het stikstofdossier is €25 miljard gereserveerd.
Dit artikel afdrukken