Van verschillende kanten bereikte mij gisteren het bericht dat NEC een smaakrobot op de markt heeft gebracht.
Of ik daar niet eens dringend over moest schrijven, want ik was toch die vent die de ingewikkelde smaaktheorie van Peter Klosse op 1 A4 kon uitleggen? En ... die mensen binnen 1 uur kon leren proeven door ze te laten ontdekken dat smaak in essentie uit maar 3 componenten bestaat.
Smaak is inderdaad niet zo ingewikkeld. Als je maar weet waar je op moet letten. Er gebeurt iets in je mond (die spant of ontspant naar gelang de smaak en hoe iets aanvoelt op je tong/tussen je tanden). Via je neus gebeurt er iets in je hersenen (je voelt een sfeertje aan, dat ergens ligt tussen 'outgoing' of 'heel intiem'). En vervolgens is er nog zoiets als een volumeknop: het gebeurt met de radio vol open of wat zachter.
Kan een smaakrobot daar net zo mee omgaan als wij? Het antwoord is heel simpel: nee! Waarom niet ? Omdat een smaakrobot alleen maar feitjes kan waarnemen maar niet kan zwelgen in het moment. Om het heel simpel te houden: die robot stelt aan de hand van een aantal metingen vast wat de smaakcomponenten van een gerecht, hapje of drankje zijn. Maar stel je nou eens voor hoe je op de volgende situatie reageert:
- de gedachte aan boerenkool afgelopen juli (toen het 35 graden was, terwijl jij in de winter juist erg van boerenkool houdt)
Wedden dat je zegt 'Yeck, bah!'
Hoe komt dat?
Omdat 'zin in', 'lekker' niet hetzelfde zijn als de smaak van die boerenkool zelf. Jouw smaak, dat wil zeggen wat je lekker vindt, is wat past bij het moment. Boerenkool past heel duidelijk niet bij de zomer. Net zoals een boterhammetje met een glas melk niet past bij je eerste avond met je nieuwe vriend(in).
Wist je trouwens dat dat nou precies is waarom je die lekkere wijn op die speciale avond aan de Middellandse Zee heel lekker vond en gisteravond hier helemaal niet? De wij is nog precies dezelfde - jij niet, de sfeer is verandert.
'Lekker' is een emotie en geen feit. Daarom zal een robot nooit proeven zoals wij. Wil je weten hoe je je baas kunt verleiden tot een promotie. Of je nieuwe vriendje of vriendinnetje tot..... Dan hebben we nog wel een leuke cursus voor je. Alleen als je geen robot bent, natuurlijk ;-)
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Wouter, dat is volstrekt juist en dat zou ik ook graag onderstrepen. Het verschil is inderdaad precies dit: wij kunnen genieten, een robot kan alleen registreren.
En ... weten hoe je genot kunt stimuleren maakt het verschil tussen de robot en mensen nog groter!
Een smaakrobot zou denk ik afgekeurd worden als hij subjectieve associaties zou krijgen bij zijn werk – en bijvoorbeeld uit walging zijn maaltje moertjes, schroefjes en smeerolie zou uitkotsen. Dat is m.i. eerder de voornaamste reden dat een smaakrobot nooit zal proeven zoals wij: daar zijn ze niet voor. Een smaakrobot meet objectieve smaakdata en zorgt bijvoorbeeld voor een constante productkwaliteit. Technisch zal het best haalbaar zijn om een robot te laten walgen of zwelgen. Er is ook al een computer die beter schaakt dan een menselijke wereldkampioen. Of is dat geen echt schaken?
Hetzelfde geldt overigens voor professionele menselijke proevers, zij moeten afzien van persoonlijke criteria.