Ons voedselsysteem draagt bij aan de huidige crises rond klimaat, biodiversiteit en chronische welvaartsziekten, en bovendien aan de vertrouwenscrisis bij de boeren. Die crises moeten we niet apart, maar in combinatie aanpakken onder de noemer “Gezondheid in Drievoud”. Dat vindt de Raad voor Integrale Duurzame Landbouw en Voeding.

In het vandaag verschenen rapport Gezondheid in Drievoud - Naar een gezond voedselsysteem voor planeet, consument en boer ontvouwt de Raad een plan van bevlogen mensen die het beste met de samenleving voor hebben.

Het rapport verschijnt in de context van de kabinetsformatie, boerenprotesten, de Farm to Fork strategie van de Europese Commissie en de VN-top over voedselsystemen. Volgens de Raad is er nog te veel denken en doen in hokjes. Departementen, belangenorganisaties en onderzoeksinstellingen werken niet samen vanuit één perspectief. Volgens professor emeritus Edith Lammerts van Bueren, voorzitter van de Raad, zijn samenhang en samenwerking nodig maar niet louter top-down of via het klassieke poldermodel. Lammerts: "er is meer inbreng uit de samenleving nodig. Wij denken aan een Burgerberaad Landbouw en Voedsel, waarin gesprekken plaatsvinden tussen boeren, burgers, bedrijven, supermarkten, mensen uit de gezondheidssector, NGO’s en andere betrokkenen. Dat kan het best op regionaal niveau, maar kan ook landelijk. Daar zullen het rijk en provincies middelen voor vrij moeten maken.”

De Raad doet aanbevelingen aan de hoofdrolspelers in het voedselsysteem. Aan de overheid: voer heffingen in op toegevoegde suiker en zout en op rood vlees, maar maak groenten en fruit goedkoper. Verbied alle kindermarketing, ook op sociale media, voor ongezond en onduurzaam voedsel. En ga weer ruimtelijk ordenen om de stikstofproblemen voor natuurgebieden op te lossen. Aan de voedselindustrie: stop met ultrabewerkt voedsel en kies voor drievoudig gezond. Aan de supermarkten: maak voor consumenten de gezonde keuze de makkelijke keuze. En betaal een hogere prijs aan boeren die goed scoren op drievoudige gezondheid. Aan NGO’s: maak een gezamenlijk triple health-beoordelingssysteem voor supermarkten. En aan het hoger onderwijs: geef voedingskunde een volwaardige plaats in de opleiding van artsen en zorgverleners.

Opvallend: hoewel het woord boeren 160 maal in het rapport voorkomt, bevat het geen nadrukkelijk advies aan boeren, terwijl op het boerenerf de belangrijkste winst voor de planeet te maken valt. Het lijkt erop dat boeren eerder als een resulterende dan bepalende factor van het voedselsysteem gelden. De markteconomie - en daarmee hun afnemers in de verwerkende industrie en detailhandel - vraagt echter juist om hun ondernemerschap.
  • Deel
Druk af