'Falend systeem'
"De toename van het aantal miljardairs is geen teken van een bloeiende economie, maar van een systeem dat faalt", zegt Maaike Vanmeerhaeghe, beleidsmedewerker ongelijkheid bij Oxfam, in Knack. Zo wijst Oxfam Novib op belastingontwijkingspraktijken door multinationals en superrijken en de achterstand van vrouwen. "Om de winst voor aandeelhouders te vergroten, drukken multinationals lonen en ontwijken ze belastingen. De mensen die onze kleren maken, onze smartphones samenstellen en ons voedsel kweken, worden uitgebuit om zo goedkoop mogelijk producten op de markt te brengen", aldus Vanmeerhaeghe. Ontwikkelingslanden lopen naar schatting jaarlijks $170 miljard mis, waarmee ze onderwijs, gezondheidszorg en sociale bescherming zouden kunnen financieren. Oxfam Novib moedigt overheden wereldwijd aan om extreme ongelijkheid tegen te gaan door het instellen van minimumlonen, verhogen van de belastingen voor rijken en geld te investeren in onderwijs en zorg.
Neemt ongelijkheid toe of af?
Oxfam Novib presenteert het rapport voor de vijfde keer aan de vooravond van het World Economic Forum in Davos uitkwam. Het is onder meer gebaseerd op het Global Wealth Databook van Credit Suisse, de lijst van miljardairs van het Amerikaanse tijdschrift Forbes en data van de Wereldbank en het IMF.
De meetmethodiek van Oxfam Novib krijgt kritiek van klimaatscepticus Bjorn Lomborg van de internationale denktank Copenhagen Consensus Center, neemt de mondiale ongelijkheid juist af, schrijft het FD. "Inkomensontwikkeling is veel relevanter dan de vermogensontwikkeling". In Nederland vindt dergelijk denken weerklank onder meer de ecomodernistische filosoof en theoloog Ralf Bodelier.
Lomborg wijst op de snelle groei van de middenklasse in opkomende economieën in Azië en de verruimde toegang van mensen tot gezondheidszorg en onderwijs. Oxfam erkent "dat de halvering van het aantal mensen dat in absolute armoede leeft tussen 1990 en 2010 een prestatie van formaat is, waar de wereld trots op mag zijn. Maar dat laat onverlet dat nog eens tweehonderd miljoen mensen aan de armoede hadden kunnen ontsnappen als de inkomensongelijkheid binnen landen in deze periode niet waren toegenomen". Volgens Oxfam Novib kwam 27% van de wereldwijde inkomenstoename tussen 1980 en 2016 bij de 1% grootverdieners terecht, terwijl 13% daarvan bij de armste helft van de wereldbevolking terecht kwam. Dat zou blijken uit het World Inequality Report van van het World Inequality Lab. Het werk van het Lab is onder meer geïnspireerd door de Franse econoom Thomas Piketty die wijst op de gevaren van te grote sociale ongelijkheid binnen samenleving. Piketty vreest destabilisering van de brede sociale cohesie tussen mensen, waar Lomborg en Bodelier het verheffen van de armsten als perspectief kiezen.
Nederland telt 10 miljardairs
In Nederland werden we met elkaar $53 miljard rijker, meldt de NOS. Van die miljarden ging bij ons 45% naar de rijkste 1% van de Nederlanders. Nederland telt 10 miljardairs, die samen $31,6 miljard vermogen bezitten. 's Werelds rijkste man is Amazon-oprichter Jeff Bezos, die vorig jaar Microsoft-oprichter Bill Gates ($86 miljard) van de eerste plaats verdrong met een geschat vermogen van $104 miljard. De Nederlandse Charlene de Carvalho-Heineken, dochter van Freddy Heineken, staat met $12,6 miljard op de 95e plaats van Forbes' miljardairslijst.
UPDATE, 23 januari, 10:50 uur.
Simon Rozendaal, die net als Lomborg geldt als een klimaatscepticus en net als Bodelier als een optimist, ondersteunt de gedachte dat OXFAM het mis heeft. Hij citeert een video die zou uitleggen waarom. Het is boeiend genoeg om eens beter na te denken over de vraag wat de vraag nu eigenlijk is: gaat het om de grote getallen van welvaartsverdeling of gaat het om de allerlaagste inkomens, die als som nu eenmaal een klein deel van het geheel zijn, maar wel voor heel veel mensen een belangrijke zaak zijn?
Goede uitleg waarom het niet klopt wat u elke dag leest of hoort, dat #ongelijkheid in inkomen en vermogen ´s werelds grootste probleem is. https://t.co/yhG9PM63VZ
— Simon Rozendaal (@Simon_Rozendaal) January 23, 2018
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Als de wereld nog nooit zo snel rijker werd dan moet dat wel het versterkend gevolg zijn van de race to the bottom die zichzelf op velerlei fronten steeds verder uitstrekt. Gevolg van ‘Een systeem dat faalt’ is dan ook een terechte typering.
De directeur van Oxfam Novib verdient 105.000 Euro's per jaar! Dat verdient ze niet maar krijgt het van de subsidie van belasting betalers. Mensen die werken voor NGO's zouden maximaal ongeveer 50.000 Euro mogen verdienen (krijgen) want veel lossen ze niet op. Waarom deze NGO's nooit de dictators van Afrika onder de loep nemen, verbaast mij altijd. Allemaal zijn ze binnen enkele jaren multimiljonairs en ook zij hebben dit niet verdient met hard werken maar met stelen van de belasting betalers. En daarnaast vernietigen ze de middenstand en houden de armoede in stand.
Mensen zoals Bill Gates, begonnen in een garage met hun idee en vele slagen niet. Microsoft en Facebook en Amazon slagen wel. Ze worden rijk door hun idee en door de mensen die hun producten kopen en reclame inkomsten op o.a. Facebook. Via die reclame heb ik een nachtbril gekocht om auto te rijden. De producenten van deze bril hadden anders niet een wereldwijd bereik gehad met advertenties in tijdschriften maar wel met een advertentie filmpje op Facebook. Alfred Heineken is klein begonnen met de overname van de brouwerij van zijn vader. Hij heeft dit merk wereldwijd verspreidt en had succes. En verschafte veel werkgelegenheid voor duizenden mensen.
Er is ook geen kritiek op voetballers die belachelijk veel geld verdienen door een balletje te trappen maar ook daar zit een netwerk achter waar andere mensen hun geld mee verdienen. Sportkleding en lidmaatschap van voetbalverenigingen. Alleen deze multimiljonairs verspillen vaak hun geld aan auto's en sieraden maar de bladen die hun verhalen publiceren verdienen daar weer aan want mensen kopen die verhalen. Ik kan door gaan: filmsterren die veel te veel verdienen en in een bubbel leven en kritiek hebben op de gewone man die met vakantie naar Spanje vliegt terwijl Leonardo diCaprio preken geeft over global warming terwijl hij in zijn privé jet eventjes naar Brazilië vliegt om in de wereldcup de VS wilde zien spelen en meteen weer terug naar huis vliegt. Hypocrieten.
Maar goed, als het geld wordt verdeeld onder de 3.5 miljard mensen dan hebben die er ook niets aan want het is te weinig om iets te beginnen. Trouwens de meeste mensen willen geen bedrijf beginnen. Zolang wij niet bereid zijn om meer te betalen voor bv vlees en alleen maar kilo knallers kopen, blijf de bio industrie bestaan. En zolang er ontwikkelingshulp wordt gegeven blijven de leiders in Afrika corrupt en zolang iemand die weinig verdient 10 kinderen krijgt, blijft die arm.
Frank Eric, de link in je reactie verwijst naar een Trouw-artikel getiteld "Waarom niemand over een paar jaar nog een elektrische auto koopt", en dat in het geheel niet door Nourhussen is geschreven. Misschien kan je dit herstellen?
In Trouw legt Seada Nourhussen nog eens uit, waarom dit onrecht blijft voort bestaan. We kankeren veel, maar zijn eigenlijk best tevreden, en ongevoelig voor het onrecht waar kapitalisme op drijft.
#6 Jur, ik heb de link hersteld. Stom, meestal controleer ik ze wel. Bedankt.
Bedankt Dick, voor de link naar dat filmpje van die Norberg. Twee opmerkingen. Ten eerste zou ik hem qua optimisme niet in de groep-Bodelier plaatsen, integendeel. Terwijl Bodelier iedereen die het maar horen wil toebrult dat het allemaal prachtig gaat en dat de feiten daaromtrent vaststaan (behalve dat-ie ze nog even moet vinden), zegt Norberg tenminste zonder omhaal van woorden dat twee miljard mensen 'desperately poor' en dat dat een groot probleem is. Kortom, volgens Norberg gaat het een stuk minder goed met de wereld dan volgens Bodelier. En daar geef ik hem Norberg) gelijk in.
Maar ik ga niet helemaal mee met zijn uitspraak dat de ongelijkheid niet het probleem is. Natuurlijk heeft hij gelijk met die herverdelingsberekening, maar er is ook nog zoiets als relatieve armoede: niet hebben wat de ander wel heeft, kortom: zien dat je het beter kan hebben. En dan wil jij dat óók. En die 'mimetische begeerte' (van Girard, je kent hem vast wel) wordt aan alle kanten gestimuleerd door media, reclame etc.: de sloppenwijkbewoners hier in Guatemala, waar ik woon, zien op TV en op reclameborden allemaal mooie mensen met mooie huizen en wel, dan ga je je vanzelf arm voelen omdat jij dat níet hebt. En dan is ongelijkheid dus een probleem.