Zeer lage tot lage kwaliteit
Bij beoordeling van de richtlijnen kwamen de onderzoekers tot de conclusie dat de aanbevelingen zijn gebaseerd op bewijs van lage tot zeer lage kwaliteit. Het slechtst scoorde de onafhankelijkheid van de auteurs. De meeste richtlijnen gaven geen beschrijving van de financiering van de richtlijn of de mogelijke belangenverstrengeling van de samenstellers van de richtlijn.
Ook de methode waarmee de richtlijnen hebben gezocht naar wetenschappelijke informatie scoorde slecht. Vier richtlijnen gebruikten geen systematische manier van zoeken naar bronnen en maar drie richtlijnen werden voor publicatie door externe beoordelaars beoordeeld. De derde laagste score gold de toepasbaarheid. Het ontbreken van de beschrijving van facilitatoren en barrières om de aanbevelingen te implementeren, bleek het grootste euvel.
Financiering
De review kreeg direct veel kritiek omdat het onderzoek gefinancierd werd door het International Life Sciences Institute (ILSI). Het ILSI krijgt financiële ondersteuning van grote bedrijven, zoals onder meer Mars, Coca-Cola, PepsiCo, en Nestlé. Onder andere de Britse NHS laat zich negatief uit over de review, omdat de betrokken bedrijven 'veel baat kunnen hebben bij dit soort uitkomsten'.
‘Zaait verwarring’
Ook Mars, producent van onder meer de bekende chocoladereep en lid van ILSI, hekelt het systematische review. Matthias Berninger, woordvoerder van Mars, zegt dat de studie meer twijfel zaait onder consumenten dan dat het ze helpt om betere keuzes te maken. Hij laat weten dat Mars afstand neemt van het onderzoek en ILSI zal laten weten dat het dergelijk onderzoek niet ondersteunt. Berninger: “De uitkomsten ondermijnen het werk van gezondheidsexperts en zet alle door de industrie gefinancierde onderzoeken in een kwaad daglicht. Ook Mars ziet dat mensen teveel suiker gebruiken en wil mensen leren begrijpen hoe ze dit kunnen verminderen.”
‘Inzicht’
Onderzoeker Bradley Johnston, die meewerkte aan de review, zegt dat het artikel vooral inzicht geeft in de manier waarop conclusies zijn getrokken en de kwaliteit van gebruikte bewijs. Hij waarschuwt dat het onderzoek geen vrijbrief is voor het verhogen van de suikerconsumptie. “In onze review stellen wij de aanbevelingen over suiker ter discussie, maar deze resultaten moeten niet gebruikt worden om meer snoep en frisdrank te gebruiken. We weten dat het gezond is om de suikerinname te beperken, maar de vraag blijft in hoeverre we dat moeten doen. Bovendien moeten we bedenken waar we suiker door vervangen als we het weglaten”, zegt Johnston.
Johnston illustreert zijn opmerking met de richtlijnen voor magere producten. “40 jaar lang was het advies om minder vet te eten. Als resultaat hiervan werd vet vervangen door koolhydraten, waaronder suiker. Dat lijkt te hebben gezorgd voor de daarmee geassocieerde toename van obesitas en diabetes. Bij het verminderen van de suikerinname gebeurt het vaak dat suiker wordt vervangen door zetmeel en andere additieven als maltodextrine, die net zoveel calorieën bevatten, maar vaak vergezeld gaan met een toename in de glycemische index en bloed glucose levels.”
Wantrouwen
Zowel van buitenaf als van binnenuit is er dus kritiek op de review, terwijl de onderzoekers alleen maar de bewijsvoering voor de richtlijnen checkten en constateerden dat die nogal dun is. De buitenwereld vertrouwt het onderzoek niet omdat het betaald is door de industrie. Onderwijl wijst Mars het juist af.
Deze discussie toont weer eens aan hoe controversieel reeds geaccepteerde 'waarheden' op het gebied van voeding kunnen zijn. Stel nou eens dat het echt waar is wat het ILSI-onderzoek suggereert: voedingsrichtlijnen zijn veel meer op meningen dan op wetenschap gebaseerd. Dat toont de review eigenlijk helemaal niet onovertuigend aan.
Op 30 november krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Dennis Zeilstra #8, dat klopt, maar wat is het dan wel? Mars geeft voor zover ik zie geen enkele inhoudelijke motivering voor het afwijzen van de studie, maar wijst wel op de context waarin de studie tot stand is gekomen, al is die uitleg ook niet erg duidelijk.
Als het inderdaad 'emotiemarketing' is, waarom wijst Mars dan juist deze studie af en niet alle studies waarin de schadelijkheid van suiker wordt gerelativeerd? En waarom blijft Mars dan nog lid van de ILSI?
Mogelijk kun je het zien als een eerste stap van Mars, en volgt het consequent doortrekken van deze houding later nog. Voor de rest blijft het vooralsnog speculatie.
Fred, dat zijn uitspraken die voor niet-academici lastig te volgen zijn. Kun je uitleggen waar het verschil voor jou precies in zit?
Hans,
Als dat de reden is dat Mars met zo'n statement komt, waarom sponsort Mars dan ILSI? Immers de missie van ILSI "is to provide science that improves human health...". Als Mars geen industrie-gefinancierd onderzoek meer zou willen, dan zou ze ILSI geen cent meer moeten geven. Ik denk dat Fred's uitleg dichter bij de waarheid ligt.
Overigens zijn de woorden in de titel van deze blog message: “..Richtlijnen suiker slecht onderbouwd.” als ook in het voorwoord: “..nauwelijks bewijs is voor de specifieke aanbevelingen..”
m.i. niet juist en te zwaar aangezet.
Er is wel degelijk bewijs maar de kwaliteit van dat bewijs op basis van systematische grading is volgens de onderzoekers van de huidige publicatie als “matig tot laag “ bevonden. Dat is m.i. wat anders als “slecht” en “nauwelijks”
Inderdaad geeft Mars geen inhoudelijke kritiek op het onderzoek, en dat is jammer. Zo draagt Mars helaas bij aan de verwarring die het bedrijf zegt juist te willen voorkomen.
Toch snap ik de reactie van Mars wel. Mars begrijpt dat de consument 'partijdige' onderzoeken om goede redenen niet meer gelooft, en erkent dat door dit onderzoek op deze enkele grond af te wijzen. Eigenlijk zegt Mars: of dat onderzoek inhoudelijk nu klopt of niet doet er niet toe, want er is al zoveel gerommeld met gesponsord onderzoek dat dat soort onderzoeken terecht gewantrouwd worden, zodat ze geen rol kunnen spelen in publieke debatten.