De Annals of Internal Medicine publiceerde deze week een systematische review van de bewijsvoering achter de richtlijnen voor suikerconsumptie. De onderzoekers analyseerden met behulp van het meetinstrument AGREE de bronnen achter verschillende richtlijnen: 6 nationale, 2 internationale en 1 wereldwijde.

Zeer lage tot lage kwaliteit
Bij beoordeling van de richtlijnen kwamen de onderzoekers tot de conclusie dat de aanbevelingen zijn gebaseerd op bewijs van lage tot zeer lage kwaliteit. Het slechtst scoorde de onafhankelijkheid van de auteurs. De meeste richtlijnen gaven geen beschrijving van de financiering van de richtlijn of de mogelijke belangenverstrengeling van de samenstellers van de richtlijn.

Ook de methode waarmee de richtlijnen hebben gezocht naar wetenschappelijke informatie scoorde slecht. Vier richtlijnen gebruikten geen systematische manier van zoeken naar bronnen en maar drie richtlijnen werden voor publicatie door externe beoordelaars beoordeeld. De derde laagste score gold de toepasbaarheid. Het ontbreken van de beschrijving van facilitatoren en barrières om de aanbevelingen te implementeren, bleek het grootste euvel.

Financiering
De review kreeg direct veel kritiek omdat het onderzoek gefinancierd werd door het International Life Sciences Institute (ILSI). Het ILSI krijgt financiële ondersteuning van grote bedrijven, zoals onder meer Mars, Coca-Cola, PepsiCo, en Nestlé. Onder andere de Britse NHS laat zich negatief uit over de review, omdat de betrokken bedrijven 'veel baat kunnen hebben bij dit soort uitkomsten'.

‘Zaait verwarring’
Ook Mars, producent van onder meer de bekende chocoladereep en lid van ILSI, hekelt het systematische review. Matthias Berninger, woordvoerder van Mars, zegt dat de studie meer twijfel zaait onder consumenten dan dat het ze helpt om betere keuzes te maken. Hij laat weten dat Mars afstand neemt van het onderzoek en ILSI zal laten weten dat het dergelijk onderzoek niet ondersteunt. Berninger: “De uitkomsten ondermijnen het werk van gezondheidsexperts en zet alle door de industrie gefinancierde onderzoeken in een kwaad daglicht. Ook Mars ziet dat mensen teveel suiker gebruiken en wil mensen leren begrijpen hoe ze dit kunnen verminderen.”

‘Inzicht’
Onderzoeker Bradley Johnston, die meewerkte aan de review, zegt dat het artikel vooral inzicht geeft in de manier waarop conclusies zijn getrokken en de kwaliteit van gebruikte bewijs. Hij waarschuwt dat het onderzoek geen vrijbrief is voor het verhogen van de suikerconsumptie. “In onze review stellen wij de aanbevelingen over suiker ter discussie, maar deze resultaten moeten niet gebruikt worden om meer snoep en frisdrank te gebruiken. We weten dat het gezond is om de suikerinname te beperken, maar de vraag blijft in hoeverre we dat moeten doen. Bovendien moeten we bedenken waar we suiker door vervangen als we het weglaten”, zegt Johnston.

Johnston illustreert zijn opmerking met de richtlijnen voor magere producten. “40 jaar lang was het advies om minder vet te eten. Als resultaat hiervan werd vet vervangen door koolhydraten, waaronder suiker. Dat lijkt te hebben gezorgd voor de daarmee geassocieerde toename van obesitas en diabetes. Bij het verminderen van de suikerinname gebeurt het vaak dat suiker wordt vervangen door zetmeel en andere additieven als maltodextrine, die net zoveel calorieën bevatten, maar vaak vergezeld gaan met een toename in de glycemische index en bloed glucose levels.”

Wantrouwen
Zowel van buitenaf als van binnenuit is er dus kritiek op de review, terwijl de onderzoekers alleen maar de bewijsvoering voor de richtlijnen checkten en constateerden dat die nogal dun is. De buitenwereld vertrouwt het onderzoek niet omdat het betaald is door de industrie. Onderwijl wijst Mars het juist af.

Deze discussie toont weer eens aan hoe controversieel reeds geaccepteerde 'waarheden' op het gebied van voeding kunnen zijn. Stel nou eens dat het echt waar is wat het ILSI-onderzoek suggereert: voedingsrichtlijnen zijn veel meer op meningen dan op wetenschap gebaseerd. Dat toont de review eigenlijk helemaal niet onovertuigend aan.
Dit artikel afdrukken