Hier maakte ik gisteren zelf een knoert van een fout door een ogenschijnlijk simpel sommetje net de verkeerde kant op te draaien en er een nog sensationelere stijging van de prijs van 'biologisch' uit te peuren dan ik tussen m'n oogharen door al zag staan. Zoals bekend hanteer ik graag de rekenmachien om feiten vooral heel feitelijk te maken. Hier speelde vooringenomenheid een rol en dat mag natuurlijk nooit. Je moet altijd 'ff checken' en dat gebeurde dit keer niet, haast en de drang een stukkie te produceren zijn geen excuus. Zelfs niet op een interactief medium dat de waarheidsvinding niet alleen bij de redacteur legt, maar juist ook bij de community van lezers. Daarom schaam ik me enerzijds kapot, terwijl ik er anderzijds van genoot: het medium werkt uitstekend.
Hoe kwam het nou, want waar zat die vooringenomenheid?
Als je ziet dat het volume aan producten nauwelijks stijgt (ik heb inmiddels de gedetailleerde areaal-cijfers erbij gepakt: wereldwijd groeit het biologisch areaal nog geen 4,5%) en de omzet met 38%, dan komen de oren van de rekenaar overeind. Ik interpreteerde het meteen een bepaalde kant op: dat komt door de forse multiplier (de 'factor' die in de handel steeds op de goederenstroom wordt gezet) richting het einde van de handelsketen. Met de gestegen wereldprijzen voor primaire agriproducten zou dat zelfs helemaal niet zo gek zijn. Wat ik verzuimde, was even te checken of het nou consumenten- of boerenprijzen betrof. Het persbericht maakte dat niet duidelijk. Het heeft het over de markt voor biologische producten die voornamelijk worden gekocht door consumenten
Het bijzondere en mij minstens zo verbazende feit dat nu op tafel is komen te liggen is het vrijwel het omgekeerde van de bewering dat biologisch zo enorm in prijs steeg. Ik zocht naar een algemeen cijfer voor de algemene prijsstijging van primair landbouwproduct. Volgens Chris Moris, algemeen directeur van Fevia, de Belgische federatie van de voedingsindustrie, staat dat cijfer op 34%. Het is de vraag of zo gerekend mag worden, want 'biologisch' levert minder aan de voedingsmiddelensector dan aan consumenten, die m.n. zuivel, vers vlees en groenten- en fruit kopen. Doe je het wel, dan moet je constateren dat biologisch aan boerenkant iets onder marktconform in prijs is gestegen. Dat is wel degelijk een punt van nader onderzoek, want de vraag steeg bij een beperkte productiegroei en wordt m.n. bij consumenten in Europa vaker aanmerkelijk duurder verkocht dan nodig is als alleen het biologische plusje van de kostprijs in het primaire was doorberekend in de eindprijs.
Want daar wilde - en wil - ik natuurlijk op uit: hoe zit het met de prijsopbouw van biologisch in de hele keten? Wie vangt wat en wat gaat er nou eigenlijk terug naar die landbouw zelf?
Op 31 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
MrOoijer, eens (maar dat wist je al van me): veel cijfers zijn geen enkele garantie voor nauwkeurigheid of een juist licht op de zaak. Integendeel: het draait nou juist om dat perspectief. Ik meen dat de hoofdtekst duidelijk maakte dat het om $ en 2006/7 gaat.
Welke onderdelen van de tabel meer en welke minder betrouwbaar zijn, mag je je idd afvragen. Je wijst op Brazilie. Voor China, dat blijkens de tabel een derde van zijn areaal biologisch heeft opgegeven tussen 2006 en 2007, geldt waarschijnlijk hetzelfde.Dat zet zomaar een fors - enorm zelfs in relatie tot de geringe mutatie - deel vd areaalgroei/-daling op losse schroeven.
Waar zijn bovendien de arealen die wel biologisch geteeld worden (uit armoe), maar niet als zodanig erkend zijn. Zitten ze erin? Of niet?
Heel boeiend is bovendien het grote aandeel van dat enorm uitgestrekte Australie, dat in z'n eentje een heel ruime derde van het biologische areaal op de wereld verzorgt. Wat wordt daar precies geteeld en hoe komt het hierheen? Hoe duurzaam is een importerende biologische landbouw.
Heel andere vragen komen daardoor op:
- hoeveel biologisch teelt ieder land voor zichzelf?
- hoeveel blijft in eigen land en hoeveel wordt geexporteerd
- hoeveel importeert Nederland en waarvandaan?
- waarom hebben landen als Oostenrijk en Zwitserland zulke belangrijke biologische arealen in verhouding tot hun conventionele teelt?
- hoeveel (zie Lizet in de oorspronkelijke draad) wordt direct van producent aan consument verkocht zodat kleinschaligheid toch een inkomen kan opleveren?
- he zitten de handelstructuren in de verschillende landen in elkaar: welke marges worden op welke niveau's gemaakt?
Stuk voor stuk uiterst relevant en ik kan er geen antwoord op geven. Er is onderzoek voor nodig en het is bij lange na niet in een paar maanden afgerond.
Peter, dank - dat is plezierig om uit jouw mond te horen. Maar het is en blijft vooringenomenheid door landbouwcijfers uit een persbericht te lezen als retailcijfers, want daar zit de hele basis van deze case. Vooringenomenheid uitschakelen is nou juist 1 van m'n belangrijkste doelen.
Ik hoop dat we deze idd prachtig oen case verder door kunnen trekken naar wat meer inzicht. Kennelijk ben jij met wat cijferwerk bezig. We horen het graag.
Dick, je bent journalist EN publicist. Dus je mag met cijfers doen wat je wilt zolang je maar transparant bent. En dat ben je voorbeeldelijk. En ik waardeer de vele constructieve forumreacties om het in mijn ogen nog steeds "rare" bericht over de groei van biologisch te verklaren. Daarbij komt dat er ook nog een kwestie bij. Er is -zo uit mijn hoofd en vanuit een warm exotisch oord- ook nog een vergelijkbaar areaal (ong 32 mio ha) "organic wild gathering" welke ook zal bijdragen bij de omzetten. Wat de cijfers ook zijn dat weet ik niet. Je mag je ook afvragen of sterke "groei" een parameter van het succes van biologisch moet zijn. En zo ja, van wat precies, en ten opzichte van wat...?
Zeker is dat foodlog als community wat mij betreft heeft bewezen snel en efficient tot duiding te komen. Ik kom hier later nog op terug...
Dick, je kunt wel verzot zijn op cijfertjes, dat ben ik ook, maar met - even snel kort door de bocht - een percentage uitrekenen laat je een aantal relevante vragen onbeantwoord.
In de eerste plaats wat de nauwkeurigheid is van de onderliggende cijfers. In de spreadsheet met de gedetailleerde (organische) areaalcijfers staat dat niet, maar als je ze wat beter bekijkt is het duidelijk dat deze niet altijd even groot is. Zo gaat Brazilie in de telling van een rond getal (880.000) in 2005 en 2006 naar 1.765.793 in 2007, duidelijk een gevalletje waar waarschijnlijk van de ene methode (schatten?) overgestapt is naar een andere methode (tellen?).
Gedetailleerd is dus (meestal) helemaal niet hetzelfde als nauwkeurig.
Ander voorbeeld: de 34% versus 35% prijsstijging. Je trekt hier conclusies uit, maar kan dat wel? Wat is de nauwkeurigheid van deze cijfers? En was die 34% misschien een afronding van 34,4 en die 35% van 34,6?
In de tweede plaats, wat reken je nu precies uit? Er zijn twee manieren om dit uit te rekenen, ( (a-b)/a en (a-b)/b), maar welke? In ieder geval: bij mij komt er geen enkele keer "nog geen 4,5%" uit. Wel 4,57%.
Ten derde, en misschien wel de belangrijkste: andere factoren. Cijfers bestaan niet op zich, maar in relatie tot andere cijfers. Wat was de opbrengst in 2007 per ha vergeleken met 2006? In welke munt bereken je die 35%: euro's of dollars of zwitserse franken en hoe was het koersverloop?