Mest wordt in de regio "op grote schaal illegaal op weiden en akkers uitgereden", schrijft de krant vandaag in een voorpublicatie. "Rabobank financierde afgelopen jaren transporteurs en handelaren in dierlijke mest terwijl de bank wist dat deze bedrijven zich stelselmatig schuldig maakten aan fraude met mest."
De krant kwam twee specifieke gevallen op het spoor. Regiokantoor Rabobank Peelland-Zuid financierde de bedrijven van mesttransporteur Anthony van den B. Hoewel Van den B. al in 2010 gearresteerd was en er beslag gelegd was op zijn goederen, en hij een jaar later veroordeeld werd door de rechtbank, zegde de bank pas in 2012 het krediet op van zijn belangrijkste bedrijf. Rabobank Oss Bernheze financierde transporteur Willy K. in Heeswijk. K. zat in 2014 9 maanden vast wegens mestfraude. "De kredieten zijn nooit opgezegd. Ook nadat ik in de cel gezeten had en failliet gegaan was, zijn ze bij mijn nieuwe mestbedrijven ingestapt”, zegt K. in de krant.
Banken kunnen klantrelaties beëindigen als een klant zich inlaat met activiteiten die de bank ethisch niet in de haak vindt of de reputatie van de bank schaden. Rabobank weigert commentaar onder verwijzing naar haar beleid om nooit in te gaan op specifieke gevallen, ook niet als die onder de rechter zijn. De NRC publiceert morgen de resultaten van het onderzoek in de grootste mestregio van ons land.
UPDATE (zaterdag 11 november): inmiddels staat het complete dossier online. De ankeiler is hier en de reportage 'Het mestcomplot' is hier te vinden. Het beeld dat oprijst uit de reportage van Joep Dohmen en Esther Rosenberg is vernietigend. Van de belangrijkste mesttransporteurs en -verwerkers in het oosten van Brabant en het noorden van Limburg is 64 procent ooit veroordeeld, beboet of verdacht door toezichthouder NVWA of het Openbaar Ministerie.
De redacteuren van de NRC spraken met tientallen betrokkenen. Mest wordt illegaal uitgereden op weiden en akkers en vervuilt daardoor het grond- en oppervlaktewater. Boeren werken samen met transporteurs en verwerkers om te dóen alsof ze de mest afvoeren. Op papier maken de boeren vervolgens de mestboekhouding op papier kloppend. Een mestchauffeur liet de redacteuren zien tijdens een aantal ritten zien hoe eenvoudig mestfraude kan worden uitgevoerd. Twee insiders maken duidelijk dat de hele sector heeft gefraudeerd. Het bekende agro-advocatenkantoor Linsen blijft ontkennen. De fraudes zijn vrijwel alleen overtuigend op heterdaad vast te stellen; het papier maakt alles kloppend. De NVWA zou van de fraudes hebben geweten maar bij gebrek aan mankracht niets hebben kunnen doen en minieme boetes hebben opgelegd. De dierlijke sector in Brabant en Limburg staat er gekleurd op en kan de fraude niet meer ontkennen, zoals dat in het recente verleden nog wel gebeurde.
Branchevereniging Cumela van mesttransporteurs en -verwerkers reageert geschokt op de onthullingen van de NRC en zegt door te gaan met hard werken aan maatregelen die fraude voorkomen. Nu gebleken is dat iedereen van de fraude afwist, klinkt dat als mosterd na de maaltijd.
Minister Carola Schouten (CU) van Landbouw reageert helder en toont zich niet slechts teleurgesteld zoals eerdere christelijke politici op haar post wellicht zouden hebben gedaan. Ze zegt "echt boos te zijn." En: “Dit is niet alleen schadelijk voor het milieu, maar ook voor de sector zelf. Ik wil na het weekeinde direct om tafel met de betrokken brancheorganisaties. Ik verwacht van hen tekst en uitleg te krijgen. Dat de mestwereld – op zijn zachtst gezegd – niet brandschoon is, was bekend. Maar dit geeft wel aan dat het diep zit en dat er kennelijk op tal van fronten wordt samengewerkt."
Update (vrijdag 17november, 9.00 uur): gisteravond volgde een tweede reportage van Dohmen en Rosenberg, waarin ze een poging doen om de chronologie van het steeds terugkerende mestprobleem te schetsen. Al eerder deze week beschuldigde melkveehouder en NMV-bestuurder Henny Verhoeven de twee NRC-journalisten van fraude omdat de cijfers uit de reportage te strict en daarom te ruim zouden zijn gekozen.
Op 6 december krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
De RABO is voor zijn "Growing a better world together" op de vingers getikt door de RCC.
Frits van der Schans
Na 5 jaar lang een antibiotica reductie programma uitgevoerd te hebben en nu de medicijndoseerpomp en revolverspuit onder het stof zitten kan ik niet anders aangeven dat dat de weg naar succes is. Meten op bedrijfsniveau, beseffen dat iedereen er mee te maken heeft en ondertussen werken aan een bedrijfsvoering waar de streefwaardes gehaald worden. De intermediairs krijgen nu dezelfde taakstelling opgelegd als de veeartsen 5 jaar geleden en dat kan alleen maar goed uitpakken.
Als er geen plaatsingsruimte is voor zwarte mest, komt er ook geen zwarte mest zo simpel is het.
John van Kessel Je geeft (terecht) aan dat gebruiksnormen noodzakelijk zijn, maar dat ze mogelijk verder zijn te differentiëren. Nu vindt differentiatie plaats op basis van oa grondsoort, gewas (en daarbinnen soms het ras van het gewas) en het gebruik (maaien of weiden van grasland). Als je denkt dat het zinvol is om via waterkwaliteit nog verder te differentiëren, dan heb je mijn zegen. Persoonlijk vraag ik me af of het niet verstandiger is om te keren op deze weg naar meer administratie, bemonstering, differentiatie, meten 'en weten'.
Frits van der Schans
Ik vertelde verderop toch ook om de gebruiksnormen aan de gemeten waardes te koppelen. Een bedrijf/perceel/gebied wat nu hoog zit gaat beperkt worden in stikstofgift.. door wel voldoende fosfaat te geven groeien de gewassen wel en zuiveren ze de grond van het overschot, als het gebied weer in veilig zit mag er weer bemest worden volgens de gebruikelijke normen. Alleen op deze manier gaan we eindelijk de goede kant op. Doordat verschillende gebieden hoog zitten, zal de mestplaatsingsruimte tijdelijk flink knellen, dit zal leiden tot of minder vee of goede technische oplossingen om de mest te verwaarden. Een van die twee zal het worden en dat is allebei prima toch?
In het begin van deze eeuw John van Kessel zijn tientallen miljoenen euro uitgegeven aan de “Nitraatprojecten”. Daarin is ondermeer gekeken naar de relatie tussen bemesting, bodemoverschot, nitraat in de bodem en het grond- en oppervlaktewater. Een van de projecten was bijv. “Sturen op Nitraat”.
Hoe sympathiek ook, het is (vrijwel) onmogelijk om via het nitraatgehalte in grondwater de bemesting te verantwoorden. Er zijn uiteraard wel relaties, maar om de kwaliteit van het water onder jouw grond (perceel) te gebruiken als verantwoording wat jij doet, gaat echt niet lukken. Wél kan het een element zijn van verantwoording op gebiedsniveau.
Je hebt dus altijd ook middelvoorschriften als bemestingsnormen nodig. Zeker in een situatie dat meer dan voldoende dierlijke mest (met negatieve waarde) beschikbaar is.