De Marianentrog, een 2.400 kilometer lange kloof in de Stille Oceaan, is met zijn diepte van ruim 11 kilometer de diepste plek op aarde. Op die grote diepte heerst een enorme druk, vandaar dat onderzoek naar de daar levende zeedieren alleen met grote inspanningen kan plaatsvinden.
Die moeite nam The Schmidt Ocean Institute. Niet alleen rustte het instituut zijn onderzoeksschip, de Falkor, uit met bijzondere 'landers', ook stuurde het een internationaal team van wetenschappers mee om gedurende een maand de Marianentrog letterlijk tot op de bodem in kaart te brengen. Met verrassende resultaten, meldt de Amerikaanse nieuwszender NPR.
Trimethylamine N-oxide maakt zeedieren bestand tegen hoge druk
De wetenschappers lieten een aantal landers , elk ter grootte van een ijskast en barstensvol instrumenten en camera's, in de trog afdalen. Eenmaal op de bodem zetten de landers 'vallen' uit, maakten ze opnamen en namen ze monsters van het sediment. Op weg naar boven namen ze ook een aantal van de dieren uit de diepte mee. Door de decompressie overleefden die de reis naar het zeeoppervlak niet. De onderzoekers ontdekten dat in de celwanden van de diepzeebewoners een molecuul voorkomt, trimethylamine N-oxide (TMAO), dat er voor zorgt dat de eiwitten niet stuk gaan en de celwanden elastisch genoeg blijven om de grote druk te weerstaan. "Dit is het molecuul dat zeedieren als vis en garnalen 'vissig' doet ruiken. In diepzeebewoners komt het veel meer voor", zegt teamlid Paul Yancey in de LA Times. Als mensen op deze diepte zouden verblijven, zouden ze 'als een bierblikje' samengeperst worden.
Sediment krioelt van het leven
Vorige week kwam reeds naar buiten dat de onderzoekers onder meer de diepstlevende vis hebben ontdekt. "Echt iets nieuws. We wierpen één blik en waren verbijsterd: groot, breed, vleugelachtige vinnen, een staart als een paling en een geschulpte kop", zegt onderzoeksleider bioloog Jeff Drazen (University of Hawaii) op NPR. De vis kreeg vooralsnog de naam 'spookvis', om zijn vrijwel doorzichtige huid.
Ook zagen de onderzoekers grote hoeveelheden kreeftachtige garnalen, die op het aas in de vallen afkwamen. Maar de allergrootste verrassing bleek te huizen in het sediment op de bodem van de trog. Dat sediment blijkt te krioelen van het leven. Er leven ontelbare microben, die zich voeden met alle afvalstoffen die vanuit de oceaan neerdwarrelen in de diepste delen. De landers maten de biologische activiteit van de in het sediment aanwezige micro-organismen en stelden vast dat "die was echt enorm; het was ongelooflijk. Het was 'really cooking' ('het barst van het leven').
Het voordeel van het diepste punt
De trog blijkt een biologische hot spot. Yancey: "Het lijkt er op dat er veel meer leven daarbeneden is dan we dachten. Dit is zo ver van het zonlicht verwijderd dat mensen dachten dat er niet veel te beleven zou zijn daarbeneden, maar dat is wél zo." Vermoedelijk komt dat omdat alles - dus ook voedzame stoffen - letterlijk naar het diepste punt zakken. Ondanks de druk lijkt zich daar een luilekkerland te hebben ontwikkeld. De Cruyff-wijsheid 'elk voordeel heb zijn nadeel' lijkt ook hier op te gaan.
Fotocredits: still, Schmidt Ocean Institute
Die moeite nam The Schmidt Ocean Institute. Niet alleen rustte het instituut zijn onderzoeksschip, de Falkor, uit met bijzondere 'landers', ook stuurde het een internationaal team van wetenschappers mee om gedurende een maand de Marianentrog letterlijk tot op de bodem in kaart te brengen. Met verrassende resultaten, meldt de Amerikaanse nieuwszender NPR.
Trimethylamine N-oxide maakt zeedieren bestand tegen hoge druk
De wetenschappers lieten een aantal landers , elk ter grootte van een ijskast en barstensvol instrumenten en camera's, in de trog afdalen. Eenmaal op de bodem zetten de landers 'vallen' uit, maakten ze opnamen en namen ze monsters van het sediment. Op weg naar boven namen ze ook een aantal van de dieren uit de diepte mee. Door de decompressie overleefden die de reis naar het zeeoppervlak niet. De onderzoekers ontdekten dat in de celwanden van de diepzeebewoners een molecuul voorkomt, trimethylamine N-oxide (TMAO), dat er voor zorgt dat de eiwitten niet stuk gaan en de celwanden elastisch genoeg blijven om de grote druk te weerstaan. "Dit is het molecuul dat zeedieren als vis en garnalen 'vissig' doet ruiken. In diepzeebewoners komt het veel meer voor", zegt teamlid Paul Yancey in de LA Times. Als mensen op deze diepte zouden verblijven, zouden ze 'als een bierblikje' samengeperst worden.
Sediment krioelt van het leven
Vorige week kwam reeds naar buiten dat de onderzoekers onder meer de diepstlevende vis hebben ontdekt. "Echt iets nieuws. We wierpen één blik en waren verbijsterd: groot, breed, vleugelachtige vinnen, een staart als een paling en een geschulpte kop", zegt onderzoeksleider bioloog Jeff Drazen (University of Hawaii) op NPR. De vis kreeg vooralsnog de naam 'spookvis', om zijn vrijwel doorzichtige huid.
Ook zagen de onderzoekers grote hoeveelheden kreeftachtige garnalen, die op het aas in de vallen afkwamen. Maar de allergrootste verrassing bleek te huizen in het sediment op de bodem van de trog. Dat sediment blijkt te krioelen van het leven. Er leven ontelbare microben, die zich voeden met alle afvalstoffen die vanuit de oceaan neerdwarrelen in de diepste delen. De landers maten de biologische activiteit van de in het sediment aanwezige micro-organismen en stelden vast dat "die was echt enorm; het was ongelooflijk. Het was 'really cooking' ('het barst van het leven').
Het voordeel van het diepste punt
De trog blijkt een biologische hot spot. Yancey: "Het lijkt er op dat er veel meer leven daarbeneden is dan we dachten. Dit is zo ver van het zonlicht verwijderd dat mensen dachten dat er niet veel te beleven zou zijn daarbeneden, maar dat is wél zo." Vermoedelijk komt dat omdat alles - dus ook voedzame stoffen - letterlijk naar het diepste punt zakken. Ondanks de druk lijkt zich daar een luilekkerland te hebben ontwikkeld. De Cruyff-wijsheid 'elk voordeel heb zijn nadeel' lijkt ook hier op te gaan.
Fotocredits: still, Schmidt Ocean Institute
Het is al langer bekend dat de oceaanbodems barsten van leven. Dat de organismen daar vervuiling kunnen afbreken, en ander leven mogelijk maken, zie bijv. hier.
Methaan en zwavel is de basis van dit leven. Deze stoffen worden ook vastgelegd in uitgestrekte netwerken bacteriële nanotubes in de diepzeebodem (of dit meganetwerk mogelijk ergens toe dient is totaal onbekend), metersdikke slib en in gashydraten.
De complexe interacties met het totale ecosysteem op aarde en de aardse atmosfeer leiden tot allerlei speculaties.
Nu blijven de systemen nog grotendeels apart, o.a. door de waterscheiding. Wat er gebeurt als de watertemperatuur van de isolerende waterlagen stijgt, het CO2 gehalte van de oceanen toeneemt? Zwavel- en methaangas kunnen beter opgeslagen blijven... 'ver' van ons vandaan, in een systeem waar ze wel nuttig zijn.