De wereldbevolking groeit naar ruim 9 miljard mensen in 2050. In de jaren zestig liet de zogenaamde Groene Revolutie volgens Conway zien dat het mogelijk was de wereldwijde landbouwproductie drastisch te verhogen. Toch zijn er nog altijd bijna een miljard mensen die chronisch honger lijden. Ze wonen vooral in ontwikkelingslanden.

We realiseren ons nu dat we, behalve het probleem van al die mensen méér, ook vraagstukken als klimaatverandering, beperkte hoeveelheden land en water en toenemende vleesconsumptie moeten oplossen, willen we de voedselzekerheid voor de wereldbevolking daadwerkelijk veilig stellen.

Gordon Conway ziet de uitdagingen niet als onoverkomenlijk. Hij is optimistisch over de toekomst, als we maar gecoördineerd te werk gaan en activiteiten ontplooien op de volgende gebieden:

- Publieke en private sectoren moeten hun investeringen in innovatie opvoeren. Zo krijg je een effectief toegankelijke en betaalbare technologieën beschikbaar die passen bij een land of regio. Conway pleit voor duurzame intensivering, waarbij de productie verbetert met minder hulpmiddelen en zo weinig mogelijk milieuschade. Hij noemt 'conservation agriculture' en zaadveredeling als krachtige middelen die in Afrika bewezen succesvol zijn.

- Kleine boeren vormen de ruggengraat voor een stabiele, veerkrachtige en eerlijke landbouw. Zij moeten de middelen en steun krijgen om meer voordelen uit de waardeketen te kunnen halen. Zo beperk je risico's omdat je die spreidt. Conway wijst op de Alliance for a Green Revolution in Africa, een samenwerkingsverband tussen NGO's, regeringen, goededoelenorganisaties en boeren dat 5000 'agro-dealers' opzette en trainde, winkels waar gereedschap en zaden in kleine, betaalbare, hoeveelheden beschikbaar zijn. Boeren hoeven nu veel minder grote afstanden af te leggen en hebben bovendien eenvoudig toegang tot lokale, praktische kennis.

- De essentiële rol van vrouwen, die in de formele voedselindustrie vaak niet erkend wordt, moet waardering krijgen. Conway stelt dat overheden beleid moeten ontwikkelen en uitvoeren om zeker te stellen dat juist vrouwen hun plaats krijgen in de voedselproductie: 'Als boer, moeder, opvoeder en innovator vormen vrouwen een cruciaal verband tussen de voedselproductie, consumptie en toekomstige vooruitgang op het gebied van voedselzekerheid.' Alleen al door vrouwelijke boeren dezelfde steun en middelen te bieden als mannen, zou het aantal ondervoede mensen met 100 tot 150 miljoen terug te dringen zijn.

- De vele kleine boeren in ontwikkelingslanden moeten een betere toegang tot markten krijgen. Het is belangrijk dat zij hun producten gemakkelijk en tegen een eerlijke prijs kunnen afzetten. Te vaak is er (nog) sprake van tussenpersonen of inefficiënte overheidsinstanties die hun markttoegang blokkeren. Conway pleit voor coöperaties of boerenorganisaties die de krachten bundelen en zo goede prijzen kunnen onderhandelen.

Als politieke leiders dit allemaal consequent blijven nastreven, en de afspraken nakomen die gemaakt zijn om de wereldwijde honger te bestrijden (G8, G20, Afrikaanse Unie), zegt Conway, 'kunnen ontwikkelingslanden productieve, stabiele, veerkrachtige en eerlijke landbouwsectoren opbouwen, duurzame economische groei verwezenlijken en voedselzekerheid waarborgen voor iedereen.' Het voorbeeld hier is de Ghanese president John Kufuor, die er door zijn visionair leiderschap en de juiste investeringen in de agro-infrastructuur voor gezorgd heeft dat de Ghanese landbouwsector de afgelopen 25 jaar jaarlijks gemiddeld met 5 procent is gegroeid, en dat de armoede is gehalveerd.

Conway is een optimist. Zijn agenda is niet eenvoudig: innovatieve technologie-ontwikkeling, ontsluiten en op elkaar aansluiten van markten, visionair leiderschap en daadwerkelijk steunen waar dat het hardst nodig is en het meeste oplevert. Maar slagen we erin dat voor elkaar te krijgen, dan kunnen we de hele wereld voeden, denkt Conway.

Gordon Conway is hoogleraar Internationale Ontwikkeling aan het Imperial College te Londen en de auteur van One Billion Hungry: Can We Feed the World? (Engels, ISBN: 9780801478024, prijs 22,99 bij Bol.com, hier te bestellen). © Project Syndicate 1995–2013.

Fotocredits: cucumbers, uitsnede, Ferdinand Reus