Rond de eeuwwisseling keek een grote groep Nederlandse wetenschappers naar de effecten van bewegen op gezondheid. Alle literatuur werd op een gestructureerde hoop gegooid en daar kwam een advies uit: de Beweegnorm. De norm was een kader voor de hoeveelheid die beweging nodig is voor een gezond leven zonder ziekte. In 2017 werd de Beweegnorm opgevolgd door de 'beweegrichtlijnen', omdat het een advies en geen bevel was.
Dirk Schaars werkt bij Kenniscentrum Sport en adviseert professionals in de sport- en beweegsector over het toepassen van de beweegrichtlijnen. “De beweegrichtlijnen stellen dat volwassenen 150 minuten in de week matig intensief zouden moeten bewegen. Daarnaast adviseren ze 2 keer in de week spier- en botversterkende oefeningen voor een gezonde leefstijl. Bovendien zou je veel stilzitten moeten voorkomen.”
De Nederlandse beweegrichtlijnen schrijven matig intensieve beweging voor. Schaars: “Matig intensief bewegen is bewegen waarbij je ademhaling wat versnelt. Je hebt dan net niet genoeg lucht meer om een gesprekje te voeren.” De Nederlandse beweegrichtlijnen maken geen onderscheid meer tussen bewegen en sporten. “In de aanbevelingen van de World Health Organization (WHO) wordt onderscheid gemaakt tussen bewegen en sporten. Minder minuten op een hogere intensiteit zou namelijk een gelijkwaardig gezondheidseffect opleveren. Ook in bijvoorbeeld Amerika krijg je de keuze tussen verschillende intensiteiten.”
Praktijk
Het lijkt eenvoudig om wekelijks aan 150 minuten matig intensieve inspanning te komen, doordat veel dagelijkse activiteiten hieronder vallen. “Je kunt bijvoorbeeld de trap nemen in plaats van de lift, flink doorfietsen naar je werk, of een stevige wandeling toevoegen aan je lunchpauze.” In de praktijk blijkt het toch voor velen niet zo makkelijk om aan de beweegrichtlijnen te voldoen. Volgens de Leefstijlmonitor van het CBS blijkt dat in 2018 slechts 50% van de volwassenen Nederlanders (18-64 jaar) voldeed aan de beweegrichtlijnen. Dat percentage schommelt al jaren rond die koers.
Dezelfde Leefstijlmonitor becijferde in 2017 hoeveel tijd Nederlanders zittend doorbrengen. Uit de resultaten bleek dat volwassenen (18-64 jaar) gemiddeld 9,4 uur per dag zitten. Doordeweeks zitten we iets langer (9,9 uur) dan in het weekend (8,3 uur). Dat we zo veel uren zittend doorbrengen is slecht voor de gezondheid, zeggen onderzoekers op basis van verschillende studies naar fysieke activiteit.
De beweegrichtlijnen zeggen ‘voorkom veel stilzitten’. Schaars: “We weten inderdaad dat veel zitten ongezond is, maar we weten nog niet hoeveel zitten echt schadelijk is en hoe vaak je dat zou moeten onderbreken. Bovendien is het ook niet ideaal om alles staand te doen. Mensen krijgen dan vaker last van rugklachten en vaatproblemen in hun onderbenen.”
Werken aan een zit-sta bureau is een manier om meer in beweging te komen, zonder te veel te staan of te zitten. Het verschil tussen staan en zitten is nog een nieuw onderzoeksterrein is, maar begint het steeds meer onderwerp van gesprek te worden.
Er zijn inmiddels verschillende onderzoeken gedaan om de gezondheidseffecten van zit-sta bureaus te bestuderen. De resultaten zijn nog niet eenduidig. Zulke bureaus hebben een effect op de leefstijl van gebruikers, maar lijken nog geen gezondheidseffect te sorteren. Desondanks kun je in Engeland mogelijk je huisarts binnenkort staand aantreffen bij een consult. Schaars: “Dat kan best effectief zijn. Adviezen van zorgverleners, waaronder ook huisartsen, zijn erg krachtig. Als een huisarts het goede voorbeeld geeft, zullen zijn patiënten wellicht volgen.”
Dirk Schaars werkt bij Kenniscentrum Sport en adviseert professionals in de sport- en beweegsector over het toepassen van de beweegrichtlijnen. “De beweegrichtlijnen stellen dat volwassenen 150 minuten in de week matig intensief zouden moeten bewegen. Daarnaast adviseren ze 2 keer in de week spier- en botversterkende oefeningen voor een gezonde leefstijl. Bovendien zou je veel stilzitten moeten voorkomen.”
Doordeweeks zitten we iets langer (9,9 uur) dan in het weekend (8,3 uur)Intensiteit
De Nederlandse beweegrichtlijnen schrijven matig intensieve beweging voor. Schaars: “Matig intensief bewegen is bewegen waarbij je ademhaling wat versnelt. Je hebt dan net niet genoeg lucht meer om een gesprekje te voeren.” De Nederlandse beweegrichtlijnen maken geen onderscheid meer tussen bewegen en sporten. “In de aanbevelingen van de World Health Organization (WHO) wordt onderscheid gemaakt tussen bewegen en sporten. Minder minuten op een hogere intensiteit zou namelijk een gelijkwaardig gezondheidseffect opleveren. Ook in bijvoorbeeld Amerika krijg je de keuze tussen verschillende intensiteiten.”
Praktijk
Het lijkt eenvoudig om wekelijks aan 150 minuten matig intensieve inspanning te komen, doordat veel dagelijkse activiteiten hieronder vallen. “Je kunt bijvoorbeeld de trap nemen in plaats van de lift, flink doorfietsen naar je werk, of een stevige wandeling toevoegen aan je lunchpauze.” In de praktijk blijkt het toch voor velen niet zo makkelijk om aan de beweegrichtlijnen te voldoen. Volgens de Leefstijlmonitor van het CBS blijkt dat in 2018 slechts 50% van de volwassenen Nederlanders (18-64 jaar) voldeed aan de beweegrichtlijnen. Dat percentage schommelt al jaren rond die koers.
Dezelfde Leefstijlmonitor becijferde in 2017 hoeveel tijd Nederlanders zittend doorbrengen. Uit de resultaten bleek dat volwassenen (18-64 jaar) gemiddeld 9,4 uur per dag zitten. Doordeweeks zitten we iets langer (9,9 uur) dan in het weekend (8,3 uur). Dat we zo veel uren zittend doorbrengen is slecht voor de gezondheid, zeggen onderzoekers op basis van verschillende studies naar fysieke activiteit.
We weten inderdaad dat veel zitten ongezond is, maar we weten nog niet hoeveel zitten echt schadelijk is en hoe vaak je dat zou moeten onderbreken. Bovendien is het ook niet ideaal om alles staand te doenLeefstijlverandering
De beweegrichtlijnen zeggen ‘voorkom veel stilzitten’. Schaars: “We weten inderdaad dat veel zitten ongezond is, maar we weten nog niet hoeveel zitten echt schadelijk is en hoe vaak je dat zou moeten onderbreken. Bovendien is het ook niet ideaal om alles staand te doen. Mensen krijgen dan vaker last van rugklachten en vaatproblemen in hun onderbenen.”
Werken aan een zit-sta bureau is een manier om meer in beweging te komen, zonder te veel te staan of te zitten. Het verschil tussen staan en zitten is nog een nieuw onderzoeksterrein is, maar begint het steeds meer onderwerp van gesprek te worden.
Er zijn inmiddels verschillende onderzoeken gedaan om de gezondheidseffecten van zit-sta bureaus te bestuderen. De resultaten zijn nog niet eenduidig. Zulke bureaus hebben een effect op de leefstijl van gebruikers, maar lijken nog geen gezondheidseffect te sorteren. Desondanks kun je in Engeland mogelijk je huisarts binnenkort staand aantreffen bij een consult. Schaars: “Dat kan best effectief zijn. Adviezen van zorgverleners, waaronder ook huisartsen, zijn erg krachtig. Als een huisarts het goede voorbeeld geeft, zullen zijn patiënten wellicht volgen.”
Dirk Schaars spreekt aanstaande zaterdag op het congres ‘OpVoeding: leefstijl en stressmanagement in de spreekkamer’ over de effecten van sport op gezondheid en (het ontstaan van) ziektes. Er zijn nog een aantal kaarten beschikbaar. Inschrijven kan via deze link.
Vandaag ook onder andere in de Volkskrant: Voor uw gezondheid is 50 minuten joggen per week genoeg: frequentie, snelheid en duur maken niet uit.
"Die gezondheidswinst begint al bij vijftig minuten hardlopen per week, schrijven de onderzoekers, onder leiding van hoogleraar volksgezondheid Željko Pedišić van de Victoria Universiteit in Melbourne. Langer dan vijftig minuten hardlopen, of verspreid over meerdere dagen joggen, maakt voor de gezondheidswinst niet uit, blijkt uit de cijfers. Ook hoe hard men jogt, maakt weinig verschil: wie met acht kilometer per uur voortsukkelt, boekt haast dezelfde winst als de sporter die dertien kilometer per uur rent."