De dierwelzijnsvechters van Wakker Dier blijken een beetje boos op de staatssecretaris. Die zou wetgeving ophouden. Zelf zeggen ze het zo: Het lukte de staatssecretaris deze zomer nog om regels hierover buiten de wet te houden, door te verwijzen naar Europees onderzoek naar wetgeving dat afgelopen december zou worden gepubliceerd. Maar de EU kwam haar belofte niet na en het beloofde rapport laat nog minstens een jaar op zich wachten. Wakker Dier vindt het onverantwoord om hierop te wachten terwijl ieder jaar miljarden dieren onverdoofd worden geslacht. Uit onderzoek van Wakker Dier blijkt dat vissen zoals haring, schol en kabeljauw gruwelijk lijden. De dieren worden levend verwerkt (opengesneden, organen verwijderd), stikken of sterven langzaam door onderkoeling na levend invriezen. De doodstrijd kan uren duren. De afgelopen jaren zijn er goede methoden ontwikkeld om vissen te verdoven voor de slacht. De staatssecretaris heeft dus geen reden meer om dit dierenleed nog langer toe te staan.
Overheid zou oproep wetenschappers negeren
De manier van handelen van Dijksma zou in een langere traditie staan, volgens Wakker Dier: Al in 1996 zei de Raad van Dieraangelegenheden: “Het onderzoek naar diervriendelijker bedwelmings- en dodingsmethoden in de zeevisserij dient zo snel mogelijk met kracht te worden aangevat.” Toch besloot de overheid pas 11 jaar later iets met dit advies te doen. In 2007 stelde ze dat vóór 2012 alle paling en meerval in Nederland op een diervriendelijkere wijze moest worden gedood. Inmiddels is dit in de wet opgenomen, maar alleen voor paling, die wordt sinds 1 januari van dit jaar verplicht verdoofd. De overheid erkende dus in 2007 al dat vissen bescherming tegen pijn verdienen. Maar sindsdien is het stil. Hoewel er werkbare bedwelmingsmethoden te koop zijn voor bijna alle vissen die Nederland kweekt en vangt, blijft de overheid zich beroepen op meer onderzoek. Onderzoek is natuurlijk prima, maar dat is nog geen reden om ieder jaar meer dan vier miljard vissen onnodig te laten lijden.
'Verbod (nog) geen goed idee'
In de Volkskrant laat een visserijbedrijf uit Urk dat experimenteert met verdoofde slacht aan boord zich uit over het verzoek van Wakker Dier.
Algemeen directeur Lauwe de Boer van de EkoFish Group zegt nog vele praktische bezwaren te zien en geeft daarmee aan de overheid wel te begrijpen. Invoering van een algemeen verbod op onverdoofd slachten vindt hij geen haalbaar idee. De Boer: "Moeten we dan voor elk type vis een aparte machine aan boord hebben? En waar moet het geld vandaan komen voor al die investeringen? Stel, je haalt een school vis boven water. Dan praat je al snel over een miljoen vissen tegelijk. Moeten die dan een voor een door een verdovingsmachine? Tja... voor de eerste paar vissen heeft dat misschien nut, maar heeft het nog zin om een al gestorven visje te verdoven omdat het wettelijk verplicht is? Ik zeg niet dat het onmogelijk is, en ook niet dat het per se een slecht plan is, maar we moeten er wel eerst heel goed over praten."
In de praktijk komt het erop neer dat het plan van Wakker Dier vis fors duurder laat worden. Als de maatregelen alleen voor de Nederlandse visserij zou worden ingevoerd, prijst die zichzelf uit de markt. In essentie stelt Wakker Dier de overheid dan ook voor een onmogelijke keuze: de Nederlandse visserij nu staken en geen vis meer importeren of alleen staken en wel vis importeren. Indien voor de laatste optie zou worden gekozen, verplaatst Wakker Dier het probleem slechts. Naar verwachting moet het plan dan ook niet serieus worden genomen, maar als het begin van een discussie over minimaal Europese normen voor de vangst en verwerking van vis.
Het publiek lijkt alvast positief te staan tegenover het plan van Wakker Dier. In de poll van de Volkskrant had rond het middaguur 65% van de lezers voor de inhoud van de brandbrief gestemd:
Fotocredits: Vis op de afslag in Stellendam, OXLAEY.com
Haring overleeft de vangst niet. Wordt niet aan dek gesmeten, maar opgepompt uit het net en in ruimen met zeewater opgeslagen. Water onder nul (zout). Of onmiddellijk in blokken ingevroren. Net als makreel.
Heel veel vangst, vooral kleinere vis, komt dood aan boord.
Grote vissen komen vaak levend boven, ik heb ze gezien in een toestand die ik bewusteloos zou noemen, maar professor Gert Flik van de universiteit van Nijmegen heeft er beter kijk op. Vragen!
Vissen zoals kabeljauw zijn met een tik op hun kop net boven de ogen, verdoofd. In Noorwegen is een systeem bedacht en gebouwd waarbij kweekzalmen tegen een waterstroom inzwemmen tot het moment dat ze een tik op hun kop krijgen:verdoofd. Een dergelijke mechanische manier van verdoven zou op zee ook goed kunnen werken.
Platvis kan levendig aan boord komen. Het moet niet moeilijk zijn om er een mechanische of elektrische verdoofmachine voor te bedenken.
Mooi meegenomen; hoe minder stress een vis had, hoe beter de kwaliteit. Een kabeljauw die met veel geweld in een trawl is gevangen had veel stress en bederft aanzienlijk sneller dan eentje die weinig stress ervoer. Die blijft wel acht dagen 'vers', op ijs.
In Noorwegen wordt geëxperimenteerd met tijdelijke verblijven voor kabeljauw waarin ze tot rust komen na de schrik van de vangst.
Overigens: het kan gruwelijk (menselijk bekeken) toe gaan onderwater. Een kabeljauw sterft langzaam in de bek van een wat grotere kabeljauw die hem niet in een keer door kon slikken. Het kan tot wel twee weken duren, hoor ik van Noorse biologen.
Het is mogelijk dat een vis in nood daarbij zelf een stof aan maakt die hem als het ware verdooft. Hoorde ik van Flik te Nijmegen. Vragen!
Als u door een inktvis wordt gevangen gaat u met uw kop omhoog naar de bek van de inktvis boven tussen de tentakels. De bek bestaat uit een venijnige snavel, als van een papegaai. De snavel neemt hapjes uit uw kop als was u een pinda, en peuzelt u dan van boven tot beneden op.