Helder, Wiebren.
Als je sneeuw jarenlang vooruitschuift, en hij smelt intussen niet, wordt de berg steeds hoger. En de pijn door het opruimen steeds groter.
Andere metafoor: de wal gaat het schip keren.
Helder, Wiebren.
Als je sneeuw jarenlang vooruitschuift, en hij smelt intussen niet, wordt de berg steeds hoger. En de pijn door het opruimen steeds groter.
Andere metafoor: de wal gaat het schip keren.
Die bedoel ik inderdaad Frits van der Schans, als je niet meer 'passend' mag bemesten zijn er twee opties:
- je blijft toch passend bemesten
- je past je bedrijfsvoering aan om de verlaagde norm op te vangen
Dat laatste is bij veel bedrijven de afweging tussen korte pijn en lang geluk, of kort geluk en lange pijn. Hoe hoger de kosten/lasten, hoe duidelijker de afweging. Ik vind die keuzes niet oké, maar kan me er nog wel wat bij voorstellen dat het gebeurt.
Verder vind ik het wel de week van de uitvluchten. Hoort er allemaal bij (eerst verbijstering, dan zijweggetjes inslaan, dan kijken naar oplossingen die kunnen en mogen).
Zolang het nog in de modus zit "een ander heeft meer pijn verdiend dan ik" of "ik hoor meer te krijgen dan een ander" gaat het 'm niet worden om naar de volgende stap te gaan, de wil om actie te ondernemen.
Alle nieuwe varianten van derogatie in 2018 zijn niet aan de orde. Alleen met een goed plan voor fosfaatreductie in 2017 kan er in Brussel ook weer gesprek plaatsvinden over derogatie 2018. Anders is die van tafel.
Er is eigenlijk maar één vraag:
- willen we vandaag een korte pijnlijke ingreep doen om daarmee langere pijn te voorkomen?
- oftewel, wil je vandaag 1 koe inleveren om er morgen 2 te redden?
Misschien is het de vooruitgeschoven keuze die nu dus echt manifest opdoemt.
Wiebren van Stralen van de ontwikkelingen die effect kunnen hebben op het nitraatgehalte, zijnde
- druk op de mestmarkt,
- bouwplan / teelten,
- bodemkwaliteit bouwvoor (en wellicht dieper) en
- klimaat / weer,
is met name de eerste de laatste jaren sterk verandert. Door groei van de melkveehouderij (en aanscherping van de normen) is de druk op de mestmarkt fors toegenomen.
Is 'druk op de mestmarkt' een eufemisme voor fraude(druk) of bedoel je nog iets anders?
De bouwvoor houdt al op bij 20 cm Wiebren, dus, idd, "wellicht dieper". Het is een vuilnishoop daar geworden, maar niemand die het ziet, of er nog over begint!
Dank je Frits van der Schans dan weet ik welke je bedoelt. Van PBL/RIVM die nog moeten verschijnen. Daarin is inderdaad een stagnatie van de dalende trend waarneembaar, met name op zand. Dat betreft de niet-derogatiebedrijven (als we het over hetzelfde plaatje hebben uiteraard).
Die trend frappeert de onderzoekers en ze zijn naarstig op zoek naar een verklaring. Ik vind die niet zo moeilijk. Het generieke aanscherpen van gebruiksnormen voor stikstof heeft z'n grens bereikt. Er is meer aan de hand. Zaken die een rol spelen (niet uitputtend):
- druk op de mestmarkt
- bouwplan / teelten
- bodemkwaliteit bouwvoor (en wellicht dieper)
- klimaat / weer
Piet #12 en #15 beter had ik het niet kunnen zeggen. En nu op die door jou genoemde markten uit de knel van de lage prijzen komen, toegevoegde waarde creëren, merken bouwen omdat die je positie helpen verdedigen, leuk duurzaam en maatschappelijk bezig zijn, maar vooral er een feestje van maken. Klaar!
Piet Keijzer en Dick Veerman jullie discussie doet me denken aan een anekdote die ik recent hoorde.
==============
Europarlementariërs (vanuit diverse landen) waren in NL en bezochten enkele installaties voor mestvergisting en -verwerking. Zij waren behoorlijk onder de indruk van de innovatie op dit terrein in Nederland. De aanwezige Nederlandse Europarlementariër droeg daar natuurlijk nog graag aan bij. Alles om mineralenconcentraten als kunstmest te mogen gebruiken.
Enkele dagen later zeiden deze Europarlementariërs in Brussel tegen elkaar: "NU begrijp ik waarom Nederland zoveel dieren wil kunnen houden. Anders hebben ze nooit genoeg stront voor de mestinstallaties.".
==============
Het verhaal dat mest het bruine goud is, wordt met zoveel verve gepresenteerd dat 'zelfs' cie Nijpels het gelooft en spreekt van het 4e product. En Europarlementariërs denken dat wij koeien hebben voor de stront ipv de melk. En boeren BETALEN 20 euro per kuub stront om het aan huis op te laten halen.
Ieder die zich aangesproken voelt: "Kom van die roze wolk af, zet je poten in de klei en gebruik je nuchtere boerenverstand!".
Er is gewoon een wereldmarkt voor Nederlandse bloemen en voor Nederlandse zuivelproducten. Er is een Europese markt voor Nederlandse kasgroentes. Er is een Nederlandse markt voor Nederlands varkensvlees. Uiteindelijk komt de balans of het evenwicht daar terecht.
Piet, dan is de oplossing evident: het aantal varkens en koeien in Nederland fors opjagen en plaatsen in stallen rond Rotterdam. Voer in, mest uit en het vlees (te duur) gooien we weg of dumpen we met verlies uit de winst op de mest op de wereldmarkt.
Andere oplossing: mestfabriek in Nederlandse handen bouwen in China of in Zuid-Amerika. Waarom proberen we al die ontwikkeling in NL te doen? Unilever doekt Vlaardingen toch ook op?
#11
Omdat NL-ers bij uitstek een goed korrelmestproduct kunnen maken. Dat moet consistent zijn en goedkoop. Makkelijk toe te passen. Dat product kunnen ze niet in China maken. En het lokale product wordt niet vertrouwd. Geen volk zo achterdochtig onderling als Chinezen. En met het juiste verhaal kunnen er enorme stromen die kant op.
De vraag is natuurlijk hoe en wie? Misschien moet Friesland Campina ook maar een aantal verkopers van mestkorrels gaan inzetten in China.
Uiteindelijk gaat dit NL mestprobleem op zijn Nederlands opgelost worden. Politiek zal geen rol spelen vanwege gebrek aan kennis en leiderschap. Er zal wel eindeloos over geouwehoerd worden door de vaktribune. Het probleem wordt dan inmiddels in stilte door het bedrijfsleven opgelost. Er gaan bedrijven heel veel aan verdienen.
Ik weet niet precies hoe maar het zal opgelost worden door export van korrels, restwarmte, opname van de NL tuinbouw van nutrienten (ipv kunstmest). Er zijn al (relatief) kleine voorbeelden van en dat zal zich snel uitbreiden en opschalen.
Op de lange, lange termijn wordt NL weer het land van tulpen en koeien. Daar is draagvlak en markt voor.
Piet, ik twijfel niet aan het bestaan van een markt voor mest in Azië. Maar leg me uit: waarom zou Azië - grootverbruiker - niet liever voer importeren en er zelf mest of mestderivaten van maken in plaats van anderen de marge te laten maken?
Dat zeg ik omdat we in Nederland nu - met het veelbelovende plan Nijpels voor de veehouderij - begonnen zijn aan de ontwikkeling van mestverwerking die veel geschikter is voor landen als de VS, Brazilië, Rusland, China, Oekraïne maar bij uitstek niet voor Nederland.
Voor een 'goed' gecomposteerde korrel van rundermest is er een markt in Asia. China krijgt tekorten aan alle landbouw-inputs. Enorme vraag naar 'bio'. NL mest certificeren voor China bio standards en exporteren.
Piet Hoogland het klopt dat de resultaten wat betreft nitraat (in het grondwater) ongunstiger zijn onder zand- dan onder klei- en veengronden. Daarom is ook het mestbeleid tbv zandgronden strikter; oa minder dierlijke mest, kortere uitrijperiode en verplichting vanggewas. Dat scherpere beleid is kennelijk niet voldoende en/of wordt onvoldoende nageleefd.
De laatste maanden is de nodige informatie verschenen over fosfaat in het oppervlaktewater. Die discussie wil ik hier niet overdoen, juist omdat de inzichten over de oorzaak van belasting van het oppervlaktewater met fosfaat sterk uiteenlopen. Maar op basis van de feitelijke fosfaatgehalten in het oppervlaktewater lijkt aanscherping van het (fosfaat-)beleid in de breedte (dus niet alleen mestbeleid) in het westen van NL noodzakelijk.
Frits #6 , er is een groot verschil in nitraatgehaltes grondwater onder klei/veen enerzijds en onder zandgrond anderzijds. Dan zou je zeggen dat extra maatregelen ter bescherming van grond water alleen van toepassing moeten zijn voor zandboeren. Voor klei- en veenboeren zijn die niet nodig.
#5, correct. Het is veel informatie voor honderd woorden. Omdat "nitraatnormen" voor een algemeen publiek even informatief is als het technische "Nitraatrichtlijn" hebben we het woord daardoor vervangen.
Wouter van der Weijden en Wiebren van Stralen op mijn scherm staan grafieken (mogelijk nog niet gepubliceerd) van nitraatgehaltes in het water dat uitspoelt uit de wortelzone. Onder veen-, klei- en zandgronden stijgen die nitraatgehaltes in de periode 2012 - 2015. Daarbij is de stijging onder zandgrond nog het minst. Wel ligt het absolute gehalte onder zandgrond op verreweg het hoogste niveau; gem ruim 50 mg/l. Onder klei en veen liggen de gemiddelde waarden ver onder de norm van de Nitraatrichtlijn van 50 mg/l.
Kijkende naar het grotere plaatje cq de langere termijn dan lijkt de trend naar steeds lagere nitraatgehaltes in het water onder de wortelzone, in 2012 te zijn gebroken. Daarbij is het goed om op te merken dat de resultaten tot en met 2012 zijn gebruikt voor het huidige ActieProgramma (tbv derogatie 2014-2018). Ofwel de resultaten mbt nitraat in het grondwater die beschikbaar zijn voor het volgende ActieProgramma, zijn veel minder gunstig dan die voor het huidige ActieProgramma. Dus naast de overschrijding van zowel het fosfaat- en stikstofplafond, gaat het ook met het nitraatgehalte in het grondwater niet de goede kant op.
In het bericht staat "...gevreesd wordt dat Nederland ook de Nitraatrichtlijn onvoldoende heeft weten na te leven". Dat woordje "ook" klopt niet, want ook het fosfaatplafond was afgeleid van de Nitraatrichtlijn. Er is geen aparte Fosfaatrichtlijn.
Wel heeft de EU naast het fosfaatplafond ook een stikstofplafond opgelegd als voorwaarde voor de derogatie. Nederland heeft al eind 2014 het fosfaatplafond overschreden, in 2015 ook het stikstofplafond en doet daar momenteel nog een schepje bovenop.
Die plafonds zijn vastgesteld voor de hele veestapel. Overheid en sector hebben in de aanloop naar het einde van de melkquotering afgesproken om een apart fosfaatplafond (geen stikstofplafond) voor de melkveehouderij te hanteren. Dick heeft gelijk dat onder de noemer "fosfaat" verschuiving van melkvee naar varkens zeer wel mogelijk is. Klein probleempje: rundveemest bevat veel meer stikstof in verhouding tot fosfaat. Dus elke verschuiving zal meer stikstof opleveren en daarmee meer nitraat en ammoniak. Terwijl Nederland ook al jaren boven het ammoniakplafond zit. Behoud van ellende dus.
We zitten nu echt tot over onze oren in de shit. Als er niet snel een groeistop komt en volgend jaar een forse krimp, is de derogatie weg en dan is de shit (het mestoverschot plus de ellende voor veehouders en landschap) nog groter. Drie jaar wanbeleid in de polder is bezig een drama te creëren.
Wiebren, die nitraatgrafiek heb ik aan Frits gevraagd. Hij heeft een veel beter digitaal archief dan ik.
Het is nogal wiedes dat de Commissie een onderzoek instelt. Zoals Dick Veerman terecht aangeeft worden de voorwaarden voor derogatie niet nageleefd, dat is genoeg aanleiding. Of de verhouding in aantallen beesten een rol speelt betwijfel ik, dat is al decennia zo.
Stijgende nitraatconcentraties Wouter v.d. Weijden, verklaar je nader? Stagnatie is er wel maar stijging? Ik ken geen rapportages waarin dat beeld naar voren komt.
Wouter, kun je uitleggen wat er precies niet klopt? De EC stelt een onderzoek in tegen Nederland omdat ze vermoedt dat ons land op meerdere aspecten tegelijk de normen niet heeft gehandhaafd en omdat fosfaat - en ik vermoed varkens- en koeienfosfaat - en nitraat ieder hun eigen verhoudingen volgen afhankelijk van het beest. Wiebren van Stralen droeg op Foodlog al eens bij aan een boeiend stuk (ik weet dat de WUR en het ministerie het destijd nog eens nagerekend hebben, maar Wiebren weet nou eenmaal waar hij het over heeft). Van Dam stelt tenslotte voor in één en dezelfde wet in één keer met de poep van verschillende soorten beesten om te gaan.
Bericht klopt niet helemaal. Op basis van dezelfde Nitraatrichtlijn heeft Nederland een fosfaat- en een stikstofplafond opgelegd gekregen als voorwaarde om de derogatie te behouden. Beide zijn overschreden.
Tot 2013 ging het prima met nitraatgehalten in grondwater, maar met de groei van de melkveehouderij zijn de concentraties weer opgelopen. Als de norm weer zijn overschreden (heb ik niet paraat) kan zich dat wreken.
Het lijkt mij dat vooral de boeren en de RABO een niet gering probleem hebben.
Daarnaast hebben vooral ook "belangenbehartigers" als LTO, VVD, LEI/WUR en Campina ook
het een en ander uit te leggen.
Plus de VVD-DG die nu in Rome zit, en blijkbaar vergeten was wat Dijksma drie jaar terug al meldde, ruim voor "bevrijdingsdag": we hebben een mestprobleem, en de derogatie staat op de tocht.
Uiteindelijk komt deze ellende natuurlijk altijd weer terecht op het bordje van de belastingbetaler.
Hartelijk dank daarvoor, allemaal!
Wiebren van Stralen je spreekt over het proces van de afgelopen weken, waarbij iedereen spreekt vanuit zijn eigen gelijk. Althans zo interpreteer ik je woorden, en dan kan ik het volgen. ;-)
De afgelopen 14 dagen is heel veel achter gesloten deuren gesproken over de ontstane situatie. En als dat besloten overleg tot een inhoudelijk goed voorstel op korte termijn leidt, zul je mij niet horen. Maar omdat er een grote hoeveelheid 'politiek' in het spel is (en dan spreek ik niet alleen over het parlement, ook over politiek van sectororganisaties en maatschappelijke organisaties) ben ik helemaal niet gerust op de uitkomst. Zeker omdat sommige organisaties nauw en andere, vergelijkbare nauwelijks betrokken zijn bij de gesprekken. Deze wijze van werken kán goed gaan, maar de kans dat het niet goed gaat, lijkt mij veel groter.