Overheid maakt zich verantwoordelijk voor sector
Het stelsel van fosfaatrechten is gericht op een begrenzing van de mestproductie waarbij bedrijven terug moeten naar de situatie op 2 juli 2015 minus ca. 8%. Daarbij worden bedrijven die sterk grondgebonden zijn, enigszins gecompenseerd. Juist omdat die korting noodzakelijk is, stuit invoering van vrij verhandelbare fosfaatrechten in Brussel op de regels voor staatssteun. Om aan die bezwaren tegemoet te komen is het wetsvoorstel aangepast en vroeg de staatssecretaris aan de sector om zèlf te zorgen voor krimp, vóórdat de fosfaatrechten worden ingevoerd. Daarvoor heeft de sector een plan gemaakt waarin de veevoer- en zuivelindustrie samenwerken aan beperking van de mest(fosfaat)productie. Over dit plan hebben het ministerie van Economische Zaken en sectorpartijen afspraken gemaakt in het fosfaatakkoord. Belangrijkste onderdelen van het fosfaatakkoord:
- de toezegging dat het wetsvoorstel fosfaatrechten wordt vastgesteld
- inzet van 23 miljoen euro EU-geld
- een Algemeen Verbindend Verklaring (AVV) waarmee de sector maatregelen kan doorvoeren voor alle zuivel- en melkveebedrijven.
De betrokkenheid van de overheid bij het fosfaatakkoord, zowel financieel als qua regelgeving, maakt haar en het Parlement medeverantwoordelijk voor de maatregelen die de sector conform het akkoord gaat treffen. En juist daar zit het probleem.…
Mogelijke procedures tegen overheid
Het fosfaatakkoord is slechts op hoofdlijnen bekend gemaakt. Wel is al duidelijk dat partijen als Netwerk GRONDig (organisatie van grondgebonden melkveehouders), de natuur- en milieuorganisaties en enkele zuivelindustrieën het niet eens zijn met die hoofdlijnen. Tevens is niet duidelijk of de maatregelen kunnen worden doorgevoerd op de voorgestelde wijze. Want is een AVV in deze situatie wel toepasbaar? Wat zijn consequenties als melkveehouders (of zuivelbedrijven) gaan procederen tegen een AVV? De laatste dagen worden er parallellen getrokken met de collectieve bestrijding van de varkensziekte Aujeszky, waarover varkenshouders meer dan 15 jaar hebben geprocedeerd en uiteindelijk in het gelijk werden gesteld.
De Tweede Kamer zou dan komende donderdag spreken over een wet die overbodig isToereikend?
Maar zelfs als de plannen juridisch robuust zouden zijn, is de vraag of ze toereikend zijn voor behoud van de derogatie in 2017. Die staat ter discussie omdat de Nederlandse melkveehouderij zowel in 2014 en 2015 als in 2016 meer mest produceert dan met Brussel was afgesproken. Acht Brussel de nu voorgestelde maatregelen niet voldoende, dan komt er geen derogatie en is een stelsel van fosfaatrechten niet mogelijk (in verband met ontoelaatbare staatssteun) dan wel niet noodzakelijk. De Tweede Kamer zou dan komende donderdag spreken over een wet die overbodig is.
Stimuleer broodnodige krimp
Voordat de Kamer een verantwoord besluit kan nemen over de Wet fosfaatrechten, dienen de maatregelen in het fosfaatakkoord, inclusief de AVV, uitgewerkt te zijn. Pas na een positieve (voorlopige) beoordeling van het totale pakket door Brussel, hebben fosfaatrechten zin.
Kan de Tweede Kamer tot die tijd niets doen? Toch wel. Ook de wet Grondgebonden Groei ligt voor. Aanscherpen van de normen in die wet zal melkveehouders die na 2014 sterk zijn gegroeid motiveren om hun fosfaatproductie vanaf 2017 te verminderen. Dat is een extra stimulans voor de broodnodige krimp.
Dick Veerman Vorige week vroeg ik me af of de Tweede Kamer deze wet zou kunnen bespreken. Vandaag denken velen dat het wel heel vreemd is om over de wet te besluiten. Niet alleen rijzen er vragen over de wijze waarop Van Dam was geïnformeerd en hoe hij de Kamer heeft geïnformeerd. Zojuist is ook duidelijk geworden dat de steun voor het sectorplan -waarop de wetgeving is gebaseerd- geleidelijk afbrokkelt. Zowel A-ware, DOC als Willig steunt het sector niet meer.