Frank Verhoeven en Wouter de Jong van BV Boerenverstand schrijven:
Na jaren maatschappelijke discussie weten we wel wat duurzaam is en wat niet. En na de zoveelste folder, website, film, innovatie atlas, lezing en workshop lijkt het ook niet aan kennis te ontbreken. Het ontbreekt aan stimulansen. Dat zijn niet alleen financiële prikkels, maar vooral ook ontwikkelmogelijkheden. Voor de voorlopers is het meer erkenning voor jarenlange inspanning.
Boeren hebben nog altijd een eenzijdige focus. Ze mikken op de hoogste productie per koe of per eenheid gewas. Dat is niet duurzaam. Het moet gaan om optimalisatie van verschillende factoren en niet om maximalisatie van maar eentje. De samenleving vraagt boeren om respect voor waarden die aansluiten aan bij de kringlooplandbouw. Bijvoorbeeld een zo laag mogelijk krachtvoerverbruik, weinig kunstmest of een betere benutting van het eigen land, maar ook gezondere dieren die het een lactatie langer volhouden. We kunnen die waarden bedrijfsspecifiek meten (zoals met het koe- en kringloop kompas), en dus ook gerichter belonen. De volgende opties zouden baat hebben bij een maatschappelijke en misschien wel wettelijke verankering:
- Hoe hoger de voerefficiëntie, hoe meer korting op het krachtvoer;
- Hoe lager de N en P bodemoverschotten, hoe lager de waterschapslasten;
- Hoe minder ammoniak per liter melk, hoe meer ruimte binnen Natura2000;
- Hoe hoger de fosfaatbenutting, hoe hoger de GLB premie;
- Elke koe die ouder wordt dan 7 jaar, 500 euro vanuit de dierenbescherming;
- Hoe beter de bodemkwaliteit, hoe hoger de uitkering uit het klimaatfonds;
Al deze prestaties zijn op zichzelf al economisch rendabel. Toch blijkt het te ontbreken aan voldoende (financiële) prikkels om ze serieus te verbeteren. CONO, FrieslandCampina (Route2020) doen er al een beetje aan, maar het kan aanzienlijk versneld worden. De rekenmethodes liggen klaar en de goede voorbeelden uit de praktijk zijn voorhanden. De uitkomsten zijn te borgen met een certificaat, zodat er geen onzin staat.
Onze aanpak is vergelijkbaar met het “spitsvrij” initiatief: vermijd de spits en verdien geld. Als een fosfaatbenutting van boven de 60% een gunstigere lening bij de bank oplevert, is onze voorspelling dat fosfaatefficiënties snel zullen verdubbelen.
We stimuleren zo schoon en zuiniger boeren! Maar belangrijker: het zorgt voor innovatie. En het hoeft niet…je mag al die premies laten liggen. Maar we denken dat er binnen de kortste tijd niet meer zo maar grond gescheurd gaat worden of jarenlang maïs op het zelfde hoekje verbouwd wordt, dat jongvee sneller uitgeselecteerd zal worden en koeien dus ouder kunnen worden, meer samenwerking met akkerbouwers ontstaat, meer voercentra zullen verrijzen en ga zo maar door. Kortom: aan de slag!
De komende weken krijgen meer dan 200 melkveehouders een eerste opsteker voor al hun inspanningen. Wie durft deze bedrijven ook te belonen en aan te moedigen om zo door te gaan? Op 17 april trappen we af met een twitterchat over kansen voor geborgde duurzaamheidsprestaties #guusnet.
18 april: Uitreiking prijs voor de meest "Duurzame Boer in Drenthe"
20 april: Dag van het Groene Genieten en lancering 'Duurzame Weidezuivel' met Natuurhoeve, Foodlog en Boerenverstand
21 april: Uitreiking kringlooprapporten in Midden Delfland
24 april: Uitreiking kringlooprapporten in Groningen
25 april: KringloopCafé over certificering en stimuleren van kringlooplandbouw, met ondernemers, bedrijven en beleidsmakers (Oldeterp, Friesland)
26 april: Uitreiking kringlooprapporten melkveehouders Gezonde Wadden
Kijk voor meer informatie op: www.bvboerenverstand.nl
Na jaren maatschappelijke discussie weten we wel wat duurzaam is en wat niet. En na de zoveelste folder, website, film, innovatie atlas, lezing en workshop lijkt het ook niet aan kennis te ontbreken. Het ontbreekt aan stimulansen. Dat zijn niet alleen financiële prikkels, maar vooral ook ontwikkelmogelijkheden. Voor de voorlopers is het meer erkenning voor jarenlange inspanning.
Boeren hebben nog altijd een eenzijdige focus. Ze mikken op de hoogste productie per koe of per eenheid gewas. Dat is niet duurzaam. Het moet gaan om optimalisatie van verschillende factoren en niet om maximalisatie van maar eentje. De samenleving vraagt boeren om respect voor waarden die aansluiten aan bij de kringlooplandbouw. Bijvoorbeeld een zo laag mogelijk krachtvoerverbruik, weinig kunstmest of een betere benutting van het eigen land, maar ook gezondere dieren die het een lactatie langer volhouden. We kunnen die waarden bedrijfsspecifiek meten (zoals met het koe- en kringloop kompas), en dus ook gerichter belonen. De volgende opties zouden baat hebben bij een maatschappelijke en misschien wel wettelijke verankering:
- Hoe hoger de voerefficiëntie, hoe meer korting op het krachtvoer;
- Hoe lager de N en P bodemoverschotten, hoe lager de waterschapslasten;
- Hoe minder ammoniak per liter melk, hoe meer ruimte binnen Natura2000;
- Hoe hoger de fosfaatbenutting, hoe hoger de GLB premie;
- Elke koe die ouder wordt dan 7 jaar, 500 euro vanuit de dierenbescherming;
- Hoe beter de bodemkwaliteit, hoe hoger de uitkering uit het klimaatfonds;
Al deze prestaties zijn op zichzelf al economisch rendabel. Toch blijkt het te ontbreken aan voldoende (financiële) prikkels om ze serieus te verbeteren. CONO, FrieslandCampina (Route2020) doen er al een beetje aan, maar het kan aanzienlijk versneld worden. De rekenmethodes liggen klaar en de goede voorbeelden uit de praktijk zijn voorhanden. De uitkomsten zijn te borgen met een certificaat, zodat er geen onzin staat.
Onze aanpak is vergelijkbaar met het “spitsvrij” initiatief: vermijd de spits en verdien geld. Als een fosfaatbenutting van boven de 60% een gunstigere lening bij de bank oplevert, is onze voorspelling dat fosfaatefficiënties snel zullen verdubbelen.
We stimuleren zo schoon en zuiniger boeren! Maar belangrijker: het zorgt voor innovatie. En het hoeft niet…je mag al die premies laten liggen. Maar we denken dat er binnen de kortste tijd niet meer zo maar grond gescheurd gaat worden of jarenlang maïs op het zelfde hoekje verbouwd wordt, dat jongvee sneller uitgeselecteerd zal worden en koeien dus ouder kunnen worden, meer samenwerking met akkerbouwers ontstaat, meer voercentra zullen verrijzen en ga zo maar door. Kortom: aan de slag!
De komende weken krijgen meer dan 200 melkveehouders een eerste opsteker voor al hun inspanningen. Wie durft deze bedrijven ook te belonen en aan te moedigen om zo door te gaan? Op 17 april trappen we af met een twitterchat over kansen voor geborgde duurzaamheidsprestaties #guusnet.
18 april: Uitreiking prijs voor de meest "Duurzame Boer in Drenthe"
20 april: Dag van het Groene Genieten en lancering 'Duurzame Weidezuivel' met Natuurhoeve, Foodlog en Boerenverstand
21 april: Uitreiking kringlooprapporten in Midden Delfland
24 april: Uitreiking kringlooprapporten in Groningen
25 april: KringloopCafé over certificering en stimuleren van kringlooplandbouw, met ondernemers, bedrijven en beleidsmakers (Oldeterp, Friesland)
26 april: Uitreiking kringlooprapporten melkveehouders Gezonde Wadden
Kijk voor meer informatie op: www.bvboerenverstand.nl
Hallo Frank en Wouter,
Dit klinkt als een heel interessant idee. Hoe krijgen we melkveehouders zo effectief mogelijk aan de verduurzaming: een beetje werken aan kostenbesparing, en een beetje stimulans in de vorm van vergoeding voor diensten.
Het certificaat lijkt al wat te kunnen bieden in de sfeer van kostenbesparing. Maar wat jij zegt is dat er nog nodig is rondom een extra stimulans, om de rest over de streep te halen. Je noemt al een aantal mogelijke koppelingen met beloningen die gevormd kunnen worden voor geleverde prestaties. Maar die koppelingen zijn er nu nog niet. Wie gaat die koppeling eigenlijk regelen? Gaat de BV-Boerenverstand dat doen?
Misschien is het zelfs in dat kader interessant om te kijken of de BV-Boerenverstand risico kan dragen in de belonen, door de boeren direct uit te keren voor prestaties, en zelf, als tussenpersoon, de beloning voor prestaties uit de markt gaat halen. Een handelshuis voor duurzaamheidsdiensten als het ware.
Zijn er hier melkveehouders die interesse zouden hebben het certificaat aan te nemen als ze gegarandeerd beloond zouden worden voor hun prestatie via zo'n tussenpersoon? Ben benieuwd naar reacties!
Hoe dan ook een heel innovatief model, waar ik graag van op de hoogte wil blijven :-)