'Totaal andere belangen'
Volgens Foodwatch krijgen de kinderen echter een verkeerde, ongezonde, boodschap mee. De sponsoring door levensmiddelenproducenten als Venz, ERU en Appelsientje zorgen ervoor dat de tafels vol zullen staan met 'te zoete, te zoute en te vette producten'. Groenten en fruit zullen ontbreken. Juist daarvan eten kinderen te weinig. Foodwatch zet daarom vraagtekens bij de verstrengeling van de educatieve doelstelling met het gesponsorde ontbijt: "Het initiatief om kinderen te leren goed te ontbijten is fantastisch. Maar we moeten niet willen dat voedselbedrijven zoals Venz en ERU zich bezighouden met educatie van onze kinderen. Zeker niet op plekken waar ouders geen toezicht hebben. De voedselbedrijven hebben totaal andere belangen dan kinderen écht gezond te laten eten”, zegt campagneleider Meike Rijksen van Foodwatch.
Ongeloofwaardige rol Voedingscentrum
Foodwatch verfoeit de rol van het Voedingscentrum. Zonder steun van het Voedingscentrum zou het Nationaal Schoolontbijt (en andere voedingscampagnes op scholen) niet eens plaats kunnen vinden, maar slikt al het zoet, zout en vet - dat niet aan zijn eigen richtlijnen voldoet - van de merksponsors. Wonderlijk dus dat het Voedingscentrum geen eisen stelt. Rijksen zegt het zo: “Het Voedingscentrum speelt een doorslaggevende rol in de opzet van dit evenement en heeft daarmee een verantwoordelijkheid. Waarom stelt het centrum niet als voorwaarde dat er groente en fruit op de ontbijttafels wordt aangeboden? Dit ondermijnt hun geloofwaardigheid.”
Proef met groenten en fruit mislukt
Organisator Voorlichtingsbureau Brood merkt in een reactie op dat groente en fruit in het pakket zeker een wens voor de toekomst is. "In 2008 zat als proef groente en fruit in het pakket, maar dit leverde gezien de houdbaarheid en kwetsbaarheid logistieke en kostentechnische problemen op."
Wij stellen de hamvraag maar: is het belangrijk dat kinderen leren ontbijten of dat ze gezond leren eten? Wat gezond is? We volgen professor Jaap Seidell maar: zoveel mogelijk bewerkt eten uitbannen. Dus geen Mueslirepen, Appelsientje uit een pak en zelfs geen zoete ontbijtkoek van Peijnenburg of Liga, ook al zijn die speciaal voor het ontbijt bedacht.
Volgens Foodwatch is het Nationaal Schoolontbijt een lesje merken kopen geworden. Merkindoctrinatie dus. Wij willen weten wat het wél moet zijn.
Fotocredits: Niels Hanssen
Ik ben bijna 7 jaar directeur geweest van een basisschool aan de rand van een Vogelaarwijk. Een paar jaar geleden zou mijn reactie op de signalering van foodwatch zijn geweest, dat ze een luxe discussie voeren. In mijn school zaten veel meer kinderen dan de hier genoemde 15% zonder ontbijt in de schoolbanken. We hebben een aantal keren meegedaan aan het nationaal schoolontbijt, met als reden om ouders en kinderen te doordringen van het belang van ontbijten (welk effect dat heeft kun je overigens moeilijk nagaan). Dat gaat nog uit van keuzemogelijkheden.
Het wordt wat pijnlijker als je recent in de krant leest dat tienduizenden kinderen elke dag met honger in de schoolbanken zit, omdat ouders geen geld meer hebben om elke dag ontbijt op tafel te zetten. Die zullen ongetwijfeld ook op mijn school zitten. Dat is kennelijk de harde realiteit van vandaag.
Maar gelet op de dringende noodzaak om ook de kwaliteit van voedsel op de agenda te krijgen geef ik foodwatch gelijk dat ze dit toch aankaarten. Als de discussie dan maar niet doorschiet en we het nationaal schoolontbijt als evenement ter discussie gaan stellen. Dan gooien we de baby met het badwater weg.