Tijdens ons kerstdiner - dat op buitenlandse wijze de middag in beslag nam en de avond overliet voor nabepeinzing - bespraken we met innige tevredenheid onze spruitjes, afkomstig en dus vers uit de moestuin van de gastvrouw. Daar zat, proefden we tevreden, het bittertje nog in. Allebei (vers + bitter) zeer zeldzaam verkrijgbaar, dus we aten er allemaal een tweede portie van.
De moestuiniers in het gezelschap bespraken hoe hun prei er dit jaar bij stond, dat verschilt nogal, verzekerden ze, ook al werd ieder elk jaar knapper in de teelt, dus we toastten maar eens op een goed prei-jaar. Met die prei kwam natuurlijk ook dat verrukkelijkste der wintervoorgerechten ter sprake, poireaux vinaigrette. Daar moet je dikke vette winterprei voor hebben, kwamen we overeen, prei waar de tranen van in je ogen springen, dunne zomerprei is niet wat het moet wezen, en die malle stone-leeks al helemaal niet. We hadden al doorgenomen dat recepten niet moeten worden uitgevonden, maar slechts in detaillering verbeterd. Ik stak op dat de vinaigrette voor de prei (kort gekookt, warm aangemaakt en lauw of op kamertemperatuur gegeten) des te beter is naarmate hij onpretentieuzer is: een neutrale olie (zonnebloem? arachide?) is er fijner in dan een olijfolie met heersersneigingen.
Voor vandaag ligt er een knolraap klaar: gestoofd is die zo lekker met eveneens gestoofde groene linzen. En wat zou je dezer dagen anders eten aan fantastisch winterfruit dan de grootste en vroegste Spaanse navels (250 gram per stuk) die je bij een fijne groentewinkel hebt kunnen bekomen? Is er ook maar 1 probleem bij het gebrekkige opvolgen van het Voedingscentrum-advies over de hoeveelheid groente en fruit die je dagelijks zou moeten eten, anders dan dat er géén probleem zou zijn als die groente en dat fruit maar errug lekker zijn? Dan heb je het inderdaad over omfietsgroente en omfietsfruit, een moeite waar Nicolaas Klei wat wijn betreft heel effectief propaganda voor heeft gemaakt. Waarom wel voor wijn, en niet voor spruitjes of die friszure sinaasappel?
Het Voedingscentrum zond me een wenskaart waarop me ‘groene en fruitige feestdagen’ werden gewenst. De kaart blufte dat ze me ‘Het gezondste kerstidee’ (met 2 ons groente en 2 stuks fruit) aan de hand deden. Gezonder dan het mijne? Dit is hun voorstel: diner voor 2 vleeseters:
- Salade met gemarineerde tonijn
- Reebiefstuk met trio van groente en aardappelpuree
- Gebakken vijgen en abrikozen met kardemomhoning en geroosterde ontbijtkoek.
In de salade zitten (behalve de met chilipeper gemarineerde en later gegrillde plak verse tonijn) aan groente: peultjes, krielaardappeltjes, blaadjes basilicum, en kerstomaatjes.
Voor bij de ‘rosé gebakken reebiefstuk’ worden driekleurige taartjes gemetseld door een schrale (met 1 eetlepel olijfolie en meel (?!) aangemaakte) aardappelpuree, diepvriesspinazie en geprakte worteltjes in laagjes te stapelen in een ovenschaaltje. De taartjes moeten veertig minuten de oven in, wat me een heilloze onderneming lijkt, want alle onderdelen zijn al gaar voordat ze de oven ingaan. Een Belgische stoemp met knolselderij, room en boter zou duizend keer zo lekker zijn (maar room en boter... daar denkt het Voedingscentrum van dat je er onverwijld dood bij neer zult vallen).
Voor het dessert worden vier verse vijgen in honing ‘gebakken’, samen met gewelde abrikozen. Nu, ieder zijn plezier - in december verse (?) en dure vijgen kopen die om eetbaar te zijn de oven in moeten met honing is niet het mijne...
In het Voedingscentrum-Kerstmenu zonder vlees komen de artisjokharten voor het voorafje uit blik, in het hoofdgerecht, cannelonirolletjes met geitekaas en kruidendressing (van diepvriesdille) worden een kleine courgette (in blokjes) en alweer kerstomaatjes verzopen. Het dessert is een sorbet van stoofpeertjes. Wat kan er lekkerder zijn dan stoofpeertjes? Die van het Voedingscentrum komen, gestoofd en al, uit een 400 grams bak uit het koelvak. Is het dan zóóóveel werk om peertjes te stoven? Dames en Heren Voedingcentrumlui, gelooft u mij, het is minder werk dan om de inhoud van zo’n bak te verprutten in een keukenmachine en onder regelmatig roeren te laten bevriezen tot een ellendige koude kwak smakeloze splinters.
Wat merkwaardig is dat toch, dat de propaganda voor het eten van meer groenten en fruit, door het ministerie van LNV wordt overgelaten aan een instituut dat zelf niet van zijn gezond weet - evenmin als van het seizoen, evenmin als dat er nog andere groenten bestaan dan diepvriesspinazie, courgettes en kerstomaatjes. Het is pervers, om je als Voedingscentrum te tooien met de slogan ‘Eerlijk Over Eten’ terwijl daar dus niemand zit (en bij LNV ook niet?) die een vraagteken heeft gezet waar de nog sinistere onderdelen van dit menu vandaan moeten komen. Hoe ‘eerlijk over eten’ ben je als je mensen opjut om én een tonijnbiefstuk én een reebiefstuk achter elkaar te eten? Er even vanaf gezien hoe betaalbaar of gezond dat is (in de bij de recepten toegevoegde opsomming van de voedingswaarde per persoon zijn heel leugenachtig de vele eiwitten van tonijn- en reebiefstuk niet meegeteld), is het kortzichtig om uit de koelvakjes van AH te concluderen dat er genoeg tonijn en ree is voor iedereen - althans aan deze kant van de wereld, en althans nog met déze kerst. Mochten straks de tonijn en reeën op zijn, dan volgend jaar maar kangaroe en krokodil?