Eten is een vrouwending. Op de Anti Dieetdag die gisteren plaatsvond in Maarssen, waren 250 aanwezigen, daaronder waren nauwelijks 15 mannen. Vier daarvan stonden op het podium tijdens het openingsdebat. De heren Dr. Frank van Berkum, prof. Frans Kok, prof. Jaap Seidell, GGD-NL directeur Laurent de Vries en mevrouw Chantal Gernette (Obesitasvereniging) gingen met elkaar in gesprek.

mannen & vrouwen
De toon is meteen gezet.
De mannen praten over een maatschappelijk probleem, een ‘tsunami’ van obesitas en diabetes de komende tien jaar, wie de beste oplossing heeft, wie de meeste boeken heeft verkocht of de bruinste huidskleur heeft.
De vrouwen praten over zichzelf. Mijn sympathie gaat dan ook onmiddellijk uit naar Chantal, die kwetsbaar standhoudt tussen al het mannelijk geweld en vertelt over haar tientallen vruchteloze pogingen om gewicht te verliezen. Tot ze besloot dat het genoeg was en voortaan maar dik én gelukkig zou zijn. Helaas stuit zij op een maatschappij die voortdurend haar oordeel klaar heeft over dikkerds en een dokter die haar niet wil helpen haar kinderwens te vervullen eer ze er 40 kilo afkrijgt.

het gevaar van het slankheidsideaal
Dit schetst in een notendop de dilemma’s van Anti Dieetdag. De dag wordt internationaal gevierd op 6 mei, sinds in 1992 een 15-jarig meisje zelfmoord pleegde omdat ze er niet meer tegen kon dat ze zo dik was. Sindsdien grijpt ook in Nederland de Obesitasvereniging deze dag aan om mensen te wijzen op het gevaar van diëten en het slankheidsideaal. De vereniging roept op om eens een dagje niet aan de lijn te doen, stil te staan bij de slachtoffers van eetstoornissen en onveilige afslankmethoden en mee te helpen een einde te maken aan vooroordelen en discriminatie op grond van gewicht en omvang.

Het evenement in Seats2Meet Maarssen is georganiseerd door Angèle Bakker (www.nooitmeeropdieet.nl) en Fris in je hoofd (www.frisinjehoofd.nl ) , een social network evenementen organisatie. Niet dat de initiatiefnemers iets tegen afvallen hebben. Maar dan wel op de goede manier: door bewustwording van je eetpatroon, gewoontes te doorbreken en de oorzaak aan te pakken van het gewichtsprobleem. “Deze dag gaat erom dat zoveel vrouwen niet lekker in hun vel zitten”, aldus een zelfverzekerde Bakker vanaf het podium. “Het gaat erover dat mooi zijn niks met kilo’s te maken heeft”.

Wie verwacht een zaal vol goedgemutste dikkerds te zien, komt bedrogen uit. De omvang van de gemiddelde bezoekster verschilt niet van die van een doorsnee winkelend publiek op een zaterdag in Utrecht. Er zijn dunnerds, er zijn dikkerds en er is een hele grote categorie daar tussenin: zij met licht tot matig overgewicht. Eén ding hebben ze gemeen: ze zijn verzorgd gekapt, geverfd en gekleed in fleurige bloesjes, jurkjes en andere zomergewaden. Ze zijn bewust met eten bezig en met hun lijf. Zijn er op uit gezond te leven en staan open voor alles wat daarmee samenhangt.

gapend gat
Hoewel ik aanvankelijk als reporter binnenkom, mijn opschrijfboekje uitklap en mijn twitter voortdurend in de aanslag houd om verslag te doen van het gekrakeel op het podium, besef ik gaandeweg dat ik deze avond als professional niet ongeschonden doorkom. Natuurlijk, niemand van de aanwezigen zal de omvang van het maatschappelijk probleem ontkennen. Het is volstrekt onwenselijk dat zoveel mensen overgewicht hebben en er moet veel geïnvesteerd worden in preventie bij kinderen en goede zorg voor mensen met overgewicht.Maar er zit nog een heel groot gapend gat tussen de beleidsmatige en wetenschappelijke noties en het dagelijks leven van veel mensen. Tussen het ideale plaatje van slanke, jeugdige vrouwen dat televisiezenders en magazines ons nog steeds plegen voor te houden en de dagelijkse werkelijkheid in de spiegel en op de weegschaal. Tussen wat we zouden moeten eten en wat ons de godganse dag overal wordt aangeboden. Tussen de mannen op het podium en de vrouwen in de zaal.

Want eten en gezondheid gaan niet over cijfers en statistieken. Het gaat gewoon over jezelf. Over keuzes maken, weerstand bieden aan de constante dagelijkse verleidingen. Over omgaan met je beperkingen, over houden van jezelf ook als je aan geen enkel ideaalbeeld voldoet. Over naar de sportschool durven gaan terwijl je nog niet slank bent. Over de neerslachtigheid als je na een middag winkelen weer niks leuks hebt kunnen kopen omdat alle modezaken stelselmatig lijken te ontkennen dat maat 44/46 langzamerhand hele gangbare damesmaten zijn geworden. Over je diepste relatie met eten. Over veiligheid. Over liefde. Pas als je dat gaat inzien, kun je blijvend iets veranderen.

knuffelen en lachen
De workshops spelen hier feilloos op in. Ik kan kiezen tussen ‘Mindful eten’, ‘Je lichaam in balans’, ‘Gezond eigenwijs’, ‘Vitaliteit’ , kookworkshops of meditatie. Ik kies in een opwelling voor de meest indringende variant: ‘Voedingsopstellingen’. In vogelvlucht laat Karen van der Velde ons kennis maken met het zogenaamde ‘systemische werk’ (familie-opstellingen). We kijken wat voor plek eten inneemt in ons leven, welke gevoelens eten bij ons oproept en wat we daar mee kunnen doen. Pfoe, heftige thema’s. Bij het voorstelrondje blijkt toch zeker de helft van de vrouwen professioneel met eten bezig te zijn, als coach of gewichtsconsulente. En toch hebben wij allemaal onze eigen relatie met voedsel. We oefenen in tweetallen met nabijheid en afstand, kijken ‘voedsel’ in de ogen. En zetten in razend tempo een familie-opstelling neer waaruit onomwonden blijkt dat de hoofdpersoon in haar jeugd eten is gaan gebruiken om zich veilig te kunnen voelen en daarin iets te vinden wat ze van haar ouders niet kreeg. Er rollen tranen, er wordt geknuffeld en gelachen. En dat alles in een uurtje tijd.

Cabaretière Nathalie Baartman brengt in de pauze alles weer even in het juiste perspectief. Natuurlijk worstelen we met overgewicht en zelfrespect. Maar er zit maar één ding op: blijven lachen om jezelf en de wereld om je heen. Mooi en slank zijn is geen enkele garantie voor een gelukkig leven.

Goedgemutst verlaat ik even later het pand. Ik sta oog in oog met de McDonalds aan de overkant.
Dat is pas humor.




Niet P&W, maar Anti-Dieetdag had de primeur from Wouter de Heij on Vimeo.