In Technology Review beschrijft Antonio Regalado de nieuwe techniek die Monsanto en consorten op korte termijn hopen te kunnen inzetten tegen insectenvraat, resistentie en plantenziekten. Monsanto experimenteert met RNA-moleculen, die je simpelweg op de plant kunt sprayen en waarmee je een bepaald gen kunt aan of uitzetten.

Geen GMO nodig
Het grote voordeel van een extern toepasbare RNA-spray is dat er geen genetische modificatie aan te pas komt. Dat is gunstig omdat GMO bij het grote publiek in een kwaad daglicht staat. Het ontwikkelen van een nieuw genetisch gemodificeerd organisme is bovendien een langdurig en kostbaar proces: het op de markt brengen van een GMO-gewas duurt gemiddeld 13 jaar en kost zo'n $100 miljoen. En voor je het weet zijn onkruid en schadelijke beestjes er resistent tegen.

Hoe werkt RNA
Bij RNA-ingrepen gaat het om een planteigen afweermechanisme tegen virussen. Als een cel in zijn inhoud een dubbele RNA-streng ontdekt, reageert hij alsof dat een virus is dat zijn genetisch materiaal aan het kopiëren is en knipt hij de dubbele streng in kleine stukjes op. Ieder stukje wordt vervolgens ingezet om andere, vergelijkbare, RNA-stukjes op te sporen en te vernietigen. Dat mechanisme blijkt niet alleen voor virussen te werken, maar ook voor de cel-eigen genen. Met de juiste stukjes RNA kunnen bepaalde genen 'aan' of 'uit' worden gezet. De ontdekking van dit RNA-mechanisme werd met een dubbele Nobelprijs beloond in 2006, en leidde tot een karrenvracht aan vervolgonderzoek naar de toepassing van RNA-moleculen in medicijnen om bijvoorbeeld ziekmakende genen uit te schakelen.

Je krijgt als het ware controle over de genen zonder dat je het genoom van een plant aan hoeft te passen. Dus zonder GMO's die mensen schrik aanjagen.
Gewoon indien nodig even sprayen
Monsanto ging op zoek naar manieren om met een spray, dus van buitenaf, RNA in plantencellen te krijgen waar ze direct werkbaar zijn. Die 'werkbaarheid' kan zijn dat ze de genexpressie van de plant aanpassen zodat hij giftig wordt voor schadelijke insecten, of dat hij beter gaat smaken of tegen droogte kan. Dat laatste komt overeen met de recente Japanse ontdekking van een planteigen stof waarmee boeren planten kunnen besproeien zodat ze zichzelf beschermen tegen droogte.

"Stel je voor", zegt James Carrington, van het Danforth Plant Science Center en een adviseur van Monsanto, "als je met een spray kunt werken, kun je een product bedenken dat heel snel aan te passen valt, dat je sneller kunt testen, waarmee je sneller kunt experimenteren en sneller op de markt kunt brengen. Je kunt op zich voordoende problemen inspelen al naar gelang ze zich voordoen." Je krijgt als het ware controle over de genen zonder dat je het genoom van een plant aan hoeft te passen. Dus zonder GMO's die mensen schrik aanjagen.

'Monsanto = slecht'
Het is de vraag of de nieuwe techniek het grote publiek gaat overtuigen. "Voor de halve wereld is [alleen al de naam Monsanto] genoeg om te weten dat het slecht is", zegt de Israelische onderzoeker Nitzan Paldi, die zich richt op het inzetten van een RNA-spray tegen citrus greening. "Monsanto introduceert een nieuwe technologie, punt uit. Maar Monsanto is ook de beste manier om dit realiseren. Voor wetenschappelijk onderlegden is RNA het gedroomde molecuul."

Fotocredits: 'Artist's impression of an RNA strand', Vossman/Wikimedia Commons