Een dieet met veel koolhydraten kan in de darmen tot een overproductie van bepaalde voedingsstoffen leiden. Bij wie daar genetisch gevoelig voor is, wakkeren die mogelijk de groei aan van poliepen en tumoren uit de cellen van de darmwand, de epitheelcellen.

Rol darmbacteriën
Dat is de uitkomst van een complexe proef met een speciaal soort ziekgemaakte muis. Omdat humane darmen overeenkomsten hebben met die van de muizen, kan de uitkomst betekenis hebben voor het onderzoek naar darmkanker bij mensen. Dat stellen de onderzoekers van de Universiteit van Toronto, Canada.

‘Darmbacteriën spelen een belangrijke rol omdat ze metabolieten zoals butyraat leveren voor de transformatie van [..] epitheelcellen in de darm’, vermoeden ze. Ze denken daarmee een mogelijke verklaring te kunnen geven voor het vermoeden dat het westerse dieet, dat voor de helft uit (snelle) koolhydraten bestaat, darmkanker kan veroorzaken.

Butyraat-paradox
Het onderzoek werd gedaan met speciaal gekweekte muizen. Eén groep muizen kreeg een normaal dieet, een andere ook maar met antibiotica die bepaalde bacteriesoorten uitschakelden, een derde groep kreeg een koolhydraat-arm dieet.

De normaal gevoede muizen ontwikkelden meer poliepen en tumoren dan de beide andere groepen. Daaruit werd afgeleid dat de darmbacteriën en het koolhydraatrijke voer factoren waren in de woekering van de darmepitheelcellen. Deze factoren staat los van andere mogelijke oorzaken van kanker, zoals schade aan het DNA en ontstekingen in de darm.

Butyraat, een korteketenvetzuur, wordt onder meer gevormd door de vertering van vezels (moeilijk verteerbare koolhydraten) in de darmen. Het is een noodzakelijke voedingsstof voor bepaalde bacteriën. Voldoende butyraat wordt in het algemeen in verband gebracht met een gezonde darmwand.

De onderzoekers spreken van de ‘butyraat-paradox’, omdat butyraat zowel beschermend als kankerverwekkend blijkt te kunnen zijn. Ze houden een slag om de arm, omdat onduidelijk is of er niet ook een ander afbraakproduct van de koolhydraatvertering werkzaam is. Mogelijk is ook een ander soort microbe, dat zich voedt met het vele butyraat, de oorzaak van de kankergroei.

Daarnaast speelt nog de aan- of afwezigheid van bepaalde genvarianten bij de gastheer, muis of mens, een rol. Hoe het ook zij, het Canadese onderzoek oppert via een nieuwe route een verband tussen een dieet met veel koolhydraten en darmkanker.