Opinie Meer koeien maar lege weiden

Nee, Henk, heel ver daar voor al.

Zie #53 Dick daar is het begonnen. Wat zeg je Dick: "
12 jul '15
23:28


Zeg Steenbekkers, pas je wel op. Voor je het weet, kruip je 's nachts aan tegen de grootschaligerd die je zo verafschuwt. Herman weet hoe hij het verkopen moet ;-)

Dis mijn laatste leuter in deze draad. Ik doe met je mee, Dick

Nee, Henk. Dat moet ik tegenspreken. Anders blijft het geleuter hier maar doorgaan.

#57 Dick, je bedoelt toch Dick Veerman, Herman Mertens en Henk Steenbekkers. Ieder van ons heeft zijn bijdrage geleverd aan de nondiscussie. Niet Henk Steenbekkers alleen, toch? Dan hebben we het met zijn drieën nergens over gehad. De koeien zijn al verdwenen, dat scheelt een hoop mest.

Henk, ik kan er geen touw meer aan vastknopen, maar ben dan ook geen Limburger.

Jacomijn Pluimers had het tenminste nog ergens over: wat wil Nederland met koeien?

# Herman Mertens: de LLTB is wel degelijk nauw verwant aan de Boerenleenbank. De geschiedenis van de LLTB verhaalt: "In 1900 had de Limburgschen Boerenbond al een aantal instellingen opgericht, namelijk Boerenleenbanken, een aan- en verkoopcommissie (het latere Landbouwbelang), en enkele verzekeringen". En pas in 1940 heeft de geestelijk adviseur iets van zijn gezag moeten inleveren. De LLTB is altijd al een zeer gezaghebbend instituut in Limburg geweest. In de zin zoals boven beschreven is de LLTB nauw verwant aan de Boerenleenbank cq Rabobank.
Inderdaad Dick Veerman, Mertens is niet de grootschaligerd waarvan jij hem beticht. Hij pleit even tevoren in deze draad voor kleinschaliger landbouw...met die keten is de nostalgie zo groot dat men terug wil naar herstel van de situatie zoals de Romeinen die hebben gekend...en laten we wel wezen die dachten al heel grootschalig.

In dubbel opzicht kan ik jullie geruststellen: de LLTB is in geen enkel opzicht gelieerd aan welke bank dan ook (althans niet meer dan een particulier die een bankrekening heeft) en ik ben ook geen grootschaligerd. Afgelopen week nog met veel enthousiasme het begin van een nieuwe graanketen op de vruchtbare Zuid-Limburgse Lössbodem uitgedragen. En voor een biologische tuinder ren ik net zo hard als voor een gangbare varkenshouder. Maximale variatie/diversiteit in de land- en tuinbouw is mijn drijfveer, want dat is de ideale voedingsbodem voor een levendig platteland en innovatie.

Dick Veerman, wees niet bang: Herman Mertens is, geloof ik, met zijn instituut nauw verwant aan de Rabobank etc.etc. En je weet dat niet een echte fan ben van de Boerenoplichtbank! Overigens schaalvergroting is een sterke ideologie gemaakt door de ook de boerenbond NCB, de katholieke voorvechters voor de boeren, wel lang geleden maar toch!

Zeg Steenbekkers, pas je wel op. Voor je het weet, kruip je 's nachts aan tegen de grootschaligerd die je zo verafschuwt. Herman weet hoe hij het verkopen moet ;-)

Herman Mertens. Dank voor je compliment over het museum De Locht in Melderslo. Was ik gewoon vergeten.

#50 Herman Mertens: " Mijn ideaalbeeld is ook een klein gemengd bedrijf met een goed inkomen voor de boer, maar zo zit ons tot concurrentie gedwongen voedselsysteem niet in elkaar."

Dit is een tekst die jij eerder gebruikte: het intrigerende zit hem in de woorden "tot concurrentie gedwongen". Waar komt die concurrentie vandaan, is mijn vraag. Een serieuze vraag, want hebben wij die concurrentie niet aan ons zelf te danken? Wij hebben de systemen naar landen gebracht die nu onze concurrenten zijn. We hebben er veel geld ingestoken, velen er hebben er veel aan verdiend. Wij hebben de concurrentie op de been geholpen en plukken daar nu de wrange vruchten van. Denk aan de grote stromen geld van Rabobank en van de Nederlandse staat, dus van ons, naar Australië, naar Amerika, naar Brazilië, naar Indonesië en de laatste jaren de immense investeringen in China aan de mega-mega en nog eens mega bedrijven van varkens, kippen, melkvee, fabrikanten van machines, diervoeders etc. etc. Die ontwikkeling hebben de beleidsmakers over het hoofd gezien en doen dat nog steeds....markten, markten ontwikkelen etc.etc.

Henk, een vrijwilliger van het agrarisch museum De Locht in Melderslo hoeft mij geen excuses aan te bieden. Vorige week toevallig nog geweest. Wat hebben jullie daar een mooie presentatie van het boerenleven in vroeger tijden. Ik heb er nog geleerd, dat de NL-champignonteelt einde 19e eeuw is begonnen in de Zuid-Limburgse mergelgrotten. Mooi om de historie te eren en er van te leren Henk, maar die tijden zijn voorbij en keren niet weerom.
De werkelijkheid van nu is, dat ik afgelopen week een jonge, clevere melkveehouder sprak die het helemaal heeft gehad met het vaderlandse agrarische zwabberbeleid en serieus overweegt zich in Denemarken te vestigen. Mijn gevoel (want dat telt tegenwoordig ook mee naar het schijnt-:) zegt dan, dat we hier iets niet goed doen.
Eerder al heb ik eens uitgeroepen, dat boeren niet om eerlijke prijzen, maar om een eerlijke behandeling vragen. Nog even terug naar die pluimveehouder en de dierrechten. Kost hem elk jaar tweehonderdduizend euro. Alleen om kippen te mógen houden. Hij begint dus al met twee ton achterstand op zijn buitenlandse concurrenten. Je hoort hem niet over lage prijzen, maar die twee ton had hij liever in milieu- en dierwelzijnsmaatregelen gestoken dan aan vadertje staat weggegeven.Dat is wat aan hem vreet.
Ooit hoorde ik Thieme eens zeggen dat een stal niet groter mag zijn dan zo'n 300 kippen, want dat is te stressvol. Dezelfde pluimveehouder: "Haha, ik heb er 80.000 met vrije uitloop. Een kip met stress legt geen eieren en die van mij elke dag één. Als om elf uur de luiken open gaan, lopen er overdag zo'n drieduizend buiten. Vrijwel altijd dezelfden, dat weet ik onderhand wel. En 's nachts kruipen ze lekker tegen elkaar aan."
Maar de hedendaagse broederijen, eierhandelaren en voerfabrikanten zien je als pluimveehouder met zeg 5.000 kippen nauwelijks meer staan. Je bent geen partij in het maken van prijs- of termijnafspraken.

#47: Arnold van Woerkom: "Of ze over 10, 100 of 1.000 boeren zijn verdeeld is het gevolg van een historische en economische ontwikkeling".
Ook deze tekst is niet van mij, maar van Dick Veerman. Wat ik wil zeggen is dat historische en economische ontwikkelingen niet zo maar gebeuren. Deze hebben oorzaken en actoren die een ontwikkeling, historisch dan wel economisch, vorm geven. Zal een voorbeeld geven: schaalgrootte in de melkveehouderij. Het is eind jaren '70 van de vorige eeuw de invoering van de melktank. Melk moest bewaard worden in een melktank. Boeren die 7 tot 8 melkkoeien bezaten werden veelal door coöperaties en melkfabrieken verplicht die melktanks aan te schaffen. De boer die dat niet van plan was te doen, kon geen melk meer leveren. Je moest minsten 10 tot 12 melkkoeien hebben om de kosten er van op te brengen. Bovendien was de investering ongeveer 15.000 gulden. Vele boeren konden dat niet opbrengen en moesten leningen afsluiten. Bij wie? Juist, ja de Boerenleenbank. Uiteraard steunden de bankiers deze "vooruitgang". Vele boeren hebben zich verzet tot aan uitspraken van de rechter aan toe. De "vooruitgang" won en daarmee de schaalgrootte tot de megafarm van nu. Maak zelf maar uit wie de grote actores zijn geweest in dat beginnende maatschappelijke proces. Je kunt er zelfs namen bij noemen. Historische en economische ontwikkelingen zijn geen "dingen" die boven de mensen/boeren zweven.

#47 Arnold van Woerkom:"Wat lees ik daar "loutere en simpele biologisch draagkracht en samenhang (van het ecosysteem)" gemakkelijk gezegd, maar bestaat niet. Begrijp ik dat goed?"
Nee Arnold dat heb je dan niet goed begrepen. Die tekst komt overigens niet van mij, maar van Dick Veerman. En wat ik beweer is dat er nooit sprake kan zijn van simpele biologische draagkracht en samenhang. Er is geen simpele biologische draagkracht of samenhang.

Henk 30
Wat lees ik daar "loutere en simpele biologisch draagkracht en samenhang (van het ecosysteem)" gemakkelijk gezegd, maar bestaat niet. Begrijp ik dat goed? Ben het zeer met je oneens en nog niet zo lichtvaardig ook. Immers daar zijn voldoende aanwijzingen voor alleen moet je wel de kennis hebben om dat te beoordelen. Vervolgens zeg je “ Dit is een stelling die gewoon niet waar is, ook historische en economische ontwikkelingen zijn door mensen gemaakte/bedachte "dingen" die vervolgens ondersteund blijven worden door generaties heen soms”. Als je, vanuit verkeerd systeemdenken, door economisch gewin verblind bent, wil je de ecologische consequenties niet zien. Als je wil weten hoe we zo verdwaald zijn leg ik dat graag een keer uit.

Ik ben kennelijk al stokoud, want al niet eens meer zo jong toen het uitkwam, E.F Schumacher's Small is Beautiful, volgens Time one of the 100 most influential books of the Century (de vorige dus) Het was crisis toen het uitkwam, en de jeugd had het gehad met het expansionistische Westen, Bigger is Better, en dweepte met the Buddhist way of life, enough is enough. Het was ook het jaar van het Rapport aan de Club van Rome, de eerste keer dat we van professionelen hoorden dat we (de ontwikkelingslanden iets later dan wijzelf) niet alsmaar rijker (volgens het GDP van Willem Alex) zouden worden, maar al halfweg de ondergang zweefden, de computermodellen (toen iets totaal nieuws en ontzagwekkends) rekenden het ons duidelijk voor, iedereen was perplex! Hoe kon dat nou zo ineens?? Je zou dus kunnen zeggen, hadden we maar beter naar paus Schumacher geluisterd, maar zo simpel is het natuurlijk niet!

Aan wat je me nou in de schoenen schuift, kan ik geen touw aan vast knopen, Dirk Zavel. Ik heb konijnen zat gehad, maar ik heb er geen tic aan overgehouden, geloof ik. Small is Beautiful ken ik niet, wel Black is Beautiful. Laat ik het daar nou mee eens zijn.

De paus is tegen konijnengedrag Henk (coniglio verstond ik), dus ik neem aan dat je dan zelf voor flinke aanwas van het mensdom bent. Je bent niet de eerste die met Small is Beautiful komt, in mijn tijd was het al een bestseller, en wat de esthetische kant ervan betreft blijken zelfs velen (waaronder ik) er hier ook zo over te denken. Helaas, dat esthetische moet het vaak afleggen tegen andere sociaal/economische waarden, en dat geldt zelfs bij museumbeheer (niet -bezoek), waar dat esthetische (en nostalgische?) toch bovenaan het verlanglijstje zou moeten staan.

Vanmiddag heb ik dienst in museum De Locht in Melderslo - heb ik al eerder naar verwezen - maar ik kom op jullie berekeningen en bewijslast terug.
Mijn gedachtegoed (Dirk Zavel) lijkt wel wat op dat van paus Franciscus. Op een aantal punten wijk ik zeer zeer sterk af bijv. menselijke vruchtbaarheid. Ik hoopte goede gedachte in te kunnen brengen in deze discussie. De weerstand is groot merk ik. Niet erg, hoort er bij!

@Henk: je gedachtegoed sluit nauw aan bij dat van de paus die in Bolivia stevig tekeer gaat tegen corporaties, leningverstrekkers, vrijhandel en winst tot elke prijs (de mammon dus). Maar ja, makkelijk spreken daar in een land waar de helft leeft van 3 lamas , een zeug met haar bigjes, wat vrij rondlopende scharrelkippen en een halve hectare quinua of coca .

Dick #40, yep. Dat is te herleiden naar omzet per man/werkkracht. Ook in de maakindustrie ligt de omzet per werknemer op ca. €250.000.

Geldt dat voor ieder type bedrijf, Piet?

Een gemiddeld grondgebonden boerenbedrijf haalt een omzet van ca. € 250.000. Hoger kan een grondgebonden boerenbedrijf niet komen. Wil je een hogere omzet halen dan €250.000 kun je geen grondgebonden boerenbedrijf meer zijn. Het zijn dan ook de niet-grondgebonden boerenbedrijven die een omzet boven de €250.000 halen.

Henk, geld verdienen met 40 beesten? Als je meer dan voltijd voor eigen risico en rekening werkt, wat de meeste boeren wel schijnen te doen, wil je daar toch wel tussen de 50 en 100k per jaar aan overhouden. Dat betekent dat je toch snel een omzet tussen de 100 en 200k moet halen, en dat is nog aan de krappe kant. Dat betekent dat je per dier een omzet van tussen de 2500 en 5000 euro moet halen. Dat gaat volgens mij niet.

Henk, het is heel eenvoudig: reken eens voor welke rendement jouw boer op die paar beesten haalt. De bewijslast ligt bij jou.

Waarom? Omdat geen enkele boer het in zijn kop haalt zijn risico uit te breiden als hij kans ziet om dat te vermijden.

Herman,
"Ik durf de stelling aan, dat 95% van onze boeren en tuinders, met het water aan de lippen, elke dag weer zich het vuur uit de sloffen loopt om verder te verduurzamen." Met deze stelling kan ik het best eens zijn en ik zie als vrijwilliger bij het museum De Locht in Melderslo vele mensen uit de agrarische wereld die hier komen kijken niet om te zien hoe de ontwikkelingen in de toekomst zullen zijn, maar met een stuk nostalgie in hun hart hun verleden als het ware gereconstrueerd zien en daarover vertellen. Het zijn ook de vele mensen die het water hebben moeten slikken en slachtoffer zijn geworden van de zogenaamde economische wetten van de vrije markt. De vrije markt is geen anoniem gebeuren. We hebben het niet voor niks over de marktpartijen die met elkaar "in gesprek" gaan. Zij zijn dus definieerbare actoren in een proces dat wij vrije markt zijn gaan noemen die bijna per definitie niet met elkaar in zee gaan, maar tegenover elkaar staan, in strijd met elkaar, met als grondslag van hun handelen het wegwerken van hun relatieve deprivatie., het verlangen naar tenminste evenwaardigheid met de buurman, maar eigenlijk meer en beter dan hun "buurman".
Mijn beteugelen van grootschaligheid door bijvoorbeeld grondgebondenheid is geen achteloos gebezigde term en wil niet getuigen van dedain ten opzichte van de agrarische wereld. Als die mening zich heeft postgevat, dan betreur ik dat ten zeerste en excuseer mij oprecht.

Het is niet zo moeilijk Henk. Grootschaligheid beteugelen (met grondgebondenheid of welke andere maatregel dan ook) druist in tegen alle economische wetten van de vrije markt waarin boeren zich moeten handhaven. Het is zoiets als Mercedes verbieden meer dan 1000 auto's per jaar te bouwen. Schaalvergroting is een mondiaal verschijnsel. Je kunt het wel eenzijdig blijven beteugelen op ons minipartje van het wereldoppervlak, maar het naderende einde van de agrarische sector is dan het onvermijdelijke gevolg. Mijn ideaalbeeld is ook een klein gemengd bedrijf met een goed inkomen voor de boer, maar zo zit ons tot concurrentie gedwongen voedselsysteem niet in elkaar. Een enkeling kan daar met een niche aan ontsnappen, zoals Dick meldt. En het gebeurt ook volop. Het wemelt ook in ons land van dat soort hartverwarmende initiatieven, maar bij elkaar opgeteld stelt het qua voedselproductie niet zo veel voor.

Als we als samenleving accepteren dat de boer voor zijn inkomen moet vechten op dezelfde manier als Benz Daimler, moeten we hem niet verwijten dat hij denkt en handelt als een ondernemer. En natuurlijk kun je maatschappelijk ondernemerschap van hem eisen. Ik durf de stelling aan, dat 95% van onze boeren en tuinders, met het water aan de lippen, elke dag weer zich het vuur uit de sloffen loopt om verder te verduurzamen. Zonnepanelen, slimme waterkringloopsystemen, minder ammoniak, minder fijnstof, beter dierwelzijn, reductie van milieubelastende stoffen in gewasbeschermingsmiddelen, minder antibioticagebruik, nog zuiniger bemesten etc. Ik kan geen andere sector in Nederland bedenken waarin de laatste twee decennia op al deze fronten zo hard is geïnnoveerd. En in geen enkel ander land wordt de land- en tuinbouw in zo'n internationaal nadelige concurrentiepositie geplaatst als uitgerekend in Nederland. Zo'n achteloos gebezigde term als beteugelen schiet me dan in het verkeerde keelgat.

Dick, dit vind helemaal de limit. Er zijn kennelijk mensen in dit forum die mij zelfs duimpjes geven. Ik heb een mening en ben zwaar geïnteresseerd in de werelden daarachter, welke dat dan ook zijn. Maar maak eens duidelijk welke werelden dat dan wel zijn. Neem de telefoon en bel me 0649416445. Ben nu bereikbaar.

Henk, als je het niet erg vindt: ik trek me uit deze discussie terug. Je hebt je mening klaar, maar bent niet geïnteresseerd in de werelden daarachter. Dat is te vermoeiend, onleesbaar en zinloos voor online interactie.

Dick, graag antwoord op het hele stuk en niet alleen zeggen dat kan niet. Ik heb nog meer geschreven, ook daarop is jouw antwoord gewenst.

Henk, dat kan niet omdat je van 'gewoon melk' of 'gewoon big' (het gaat om zeugen) niet kunt leven. Dat kan alleen als er een niche van wordt gemaakt. Dat lukt op Corsica (waar een vleeswaarcultuur bestaat). In Nederland kan het ook. Als bijbedrijf.

Het is overigens niet ondenkbaar KAN HET MET JE EENS DAT HET DENKBAAR IS, MAAR OP DIT MOMENT ZEKER NIET VERIFIEERBAAR. WANT WAT IS DAT HET WELZIJN? HOE MAAK JE DAT OPERATIONEEL, ZODAT HET BEWIJSBAAR WORDT? dat het welzijn in de stal met 1.000 koeien hoger is, dan in die van 500. De stal met 10 koetjes is erg afhankelijk van de boer, die kunnen pech hebben of juist geluk. GROTE BOEREN KUNNEN OOK PECH HEBBEN EN DAN IS DE SCHADE HEEL WAT GROTER, ZE KUNNEN OOK GELUK HEBBEN DAN GEVEN DE KOEIEN goud
"Of ze over 10, 100 of 1.000 boeren zijn verdeeld is het gevolg van een historische en economische ontwikkeling".
Dit is een stelling die gewoon niet waar is, ook historische en economische ontwikkelingen zijn door mensen gemaakte/bedachte "dingen" die vervolgens ondersteund blijven worden door generaties heen soms.

"loutere en simpele biologisch draagkracht en samenhang" gemakkelijk gezegd, maar bestaat niet.

Dick, jij kunt wel zeggen/schrijven dat een boer met 40 zeugen en een paar koeien zich niet kan redden, tenzij etc.etc. Het onmogelijke komt van jou, maar wordt niet onderbouwd of met feiten gestaafd. Je maakt mijn bijdrage behoorlijk belachelijk. Vertel ons waarom jij dat onmogelijk vindt. Koeien hebben vaak goud verdiend, niet gegeven.
"De roep om vers en natuurlijkheid is inderdaad groot". Dat een bedrijf hoe mega ook daar niet aan kan voldoen, ligt niet aan de consument. Het bedrijf heeft de consument niet begrepen. Dus terecht dat het wordt afgestraft. Bovendien de beleggers hebben er op de eerste plaats last van en daar ligt de macht.
"De trend naar kleinschaligheid is er ook. Als beeld. Hoe die de wereld zoals die is, moet voeden is onduidelijk. Vooralsnog zijn we op zoek naar de werkelijkheid achter onze gemediatiseerde gevoelens."
Dick het gaat niet om de trend naar kleinschaligheid, maar het verlangen van velen, tallozen tot de paus aan toe om in en met overzichtelijke eenheden te kunnen leven. En dat verlangen is een eerlijk gevoelen en niet gemediatiseerd zoals jij zegt.


Schaal is geen issue.

Op deze terechtwijzing zijn nog wel wat aanmerking te maken. Volgens mij heeft Milieu Defensie wel degelijk de schaalgrootte als uitgangspunt. Ik interpreteer haar verhaal zo: de kern van het probleem de schaalgrootte is alleen te beteugelen door invoering van de grondgebondenheid Die oplossing wil Milieudefensie proberen te verkopen.

Ja, dat is de essentie, Dick, daar zou de discussie over moeten gaan, want die context dat zijn we allemaal en boeren alleen komen daar niet uit.
En onze ad hoc wijze besturen leidt tot een stapeling van regelgeving die hen steeds dieper in de modder duwt. Ooit geleerd dat zo'n cyclus van regels op regels een begrensde levensduur heeft en uiteindelijk tot chaos leidt, waarna een nieuwe werkelijkheid ontstaat. Maar of boeren daar hoop uit moeten putten betwijfel ik.

Herman, ik mocht in Noord-Holland de nazit van diezelfde voorstelling modereren. Het werd een fel gesprek tussen boeren, burgers en politici. Het is opgenomen. Ik hoop dat we de video hier ooit kunnen vertonen. De korte samenvatting (geheel de mijne): boeren realiseren zich dat ze vastzitten in hun context en gaan daarom maar door. Tegen een beter weten in, dat ze verdringen.
Het was een sessie met melkboeren die zojuist wisten hoe hard ze door het fosfaatplafond waren geschoten

Sicco Mansholt werpt ook een schaduw over deze draad. Op vrijdag 31 juli is het toneelgezelschap in Heythuysen voor een voorstelling op de geitenhouderij van Frank en Anita Brinkhaus. Heel bijzonder: als eregast is aanwezig Gerard (Sjra) Mertens, bijna 100 maar nog scherp van geest als een jongeling. Hij heeft Mansholt persoonlijk zeer goed gekend en hij neemt deel aan de dialoogsessie daarna. De discussie vindt plaats op basis van de volgende stellingen:
1. De inzichten van Sicco Mansholt aan het einde van zijn loopbaan zijn nog steeds actueel;
2. De Limburgse Land- en Tuinbouw had nog nooit zo'n grote diversiteit als heden ten dagen;
3. Bij verdere verduurzaming van de landbouw hebben boeren, overheden, burgers en consumenten een gezamenlijke verantwoordelijkheid.
4. Onze voedselproductie is te belangrijk om over te laten aan de grillen van de wereldmarkt;
5. Het Nederlandse overheidsbeleid is voor de agrarische sector te veel gericht op verbodsregels.
6. De Europese Unie moet dringend gaan nadenken over een beleid van zelfvoorziening in de voedselproductie.

In het panel hebben zitting
Hans Heijnen, directeur Milieu Federatie Limburg;
Mark Tijssen, varkenshouder en hoofdbestuurslid LLTB;
Paul Vogels, wethouder gemeente Leudal
een nader te bepalen acteur Mansholtvoorstelling

Toegegeven, het zijn stellingen met weidse armgebaren, maar het is wel de context waarin de Nederlandse boeren moeten functioneren: economisch achtergesteld en maatschappelijk gemangeld. Terwijl hier al enkele tientallen kilometers oostwaarts de akkerbouwers onze mest goed kunnen gebruiken moeten wij in ons landje op ambtenaarlijke wijze 'equivalente maatregelen' bedenken om de bodem nog een beetje gezond en vruchtbaar te houden met de naar een onverantwoord niveau dalende mestpermissies. Iedereen ook al de dierrechten vergeten? Lijkt allemaal vanzelfsprekend, maar zet de NL pluimveehouder op een grote achterstand, terwijl mestafzet naar ieders (nou ja...) tevredenheid is geregeld. De koeienboer krijgt te maken met het bureaucratische monstrum van een drievoudige beperking om te kunnen voldoen aan Brusselse derogatie, waarvan niemand zich kennelijk meer afvraagt of die regelgeving wel zo zinvol is. Bemestingsnormen op maat, rekening houdend met o.a. specifieke grondsoort zijn dringend nodig voor bodemvruchtbaarheid en bodemgezondheid, maar 'Het moet van Brussel' slaat elke discussie dood. Oh wat zijn we goed in Haagse regeltjes maar slecht in visie en strategie. Het laat zich raden wie de klappen gaan opvangen.

Dirk, ik kijk uit naar de reactie van Hendrik!

Voor zulke sommetjes moet je in Wageningen zijn, ik herinner mij dat daar ooit werd berekend dat de benodigde plantaardige calorieën en eiwitten (en daarbovenop dan ook nog beetje dierlijk) nooit begrenzend kunnen worden, omdat de mensheid voor andere ruimtelijke zaken (sportvelden, kerkhoven, tuintjes, parken en andere recreatiegebieden) veel meer ruimte nodig heeft, dat gaat dus het eerste knellen, en niet de vierkante meters voor dat beetje voedsel. Er was zelfs een formule voor. Maar het blijft een glazen bol natuurlijk!

En hoe doen we dat plantaardig, Dirk? Vlees is eigenlijk oninteressant, want zoveel kan idd in het geheel niet uit.

Elke dag vlees eten (en op verre vakanties gaan etc) was nog niet zo lang geleden ook bij ons een Gucci droom voor vrijwel iedereen op heel kleine minderheid na. Ik verwacht dat, pakweg over 50 jaar, die hele bioindustrie niet meer bestaat als gangbare manier om de mensheid te voeden. Het is en blijft een aberratie, een vulkaanuitbarsting waarvan de stofwolken na een tijdje ook weer overdrijven (maar niet vanzelf natuurlijk).

Ik weet het Dirk. Ik ken zelfs iemand die het in Nederland zo doet. Het zijn Gucci-boeren. Met voedselproductie heeft het niets te maken.

NB (nabrander): ik ken er zelfs meerdere die het zo proberen.

@Dick: we hebben het er al eens eerder over gehad meen ik, maar in Corsica en ZdFrankrijk leven jonge boeren (dus geen oudjes die zijn blijven hangen en pensioen vangen) die van 10 zeugen leven, en daar een goede boterham aan verdienen. Het zijn dan wel die speciale rassen die de helft van hun leven in de kastanjebossen doorbrengen, en de 100 varkens die ze daarmee per jaar mesten worden op het eigen bedrijf geslacht, uitgebeend en tot allerlei heerlijks verwerkt (leverworst, bloedworst, droge worst) en locaal, Marseille, verkocht (zonder keurmerk). Niet iets wat wij zomaar na kunnen doen hier, maar toch! Want het is en blijft: Een Wereld van Verschil! (verwacht ook niet dat die boeren aan oorlog denken als ze met hun bedrijf bezig zijn).

Ik weet alleen wat ik vind, Dick, en dat is niet relevant. Over wat 'we' vinden zul je consensus moeten zien te bereiken, en dat is een hele klus. Er is namelijk een grote groep die het geen fluit interesseert, en een kleine groep met een grote mond. En dat kan het zo maar gebeuren dat een kleine groep gaat bepalen wat 'we' acceptabel vinden.

En wat vinden we op basis waarvan acceptabel, Henric?

Er zitten grenzen aan inderdaad Dick. Maar die grenzen worden bepaald door wat wij acceptabel vinden, niet door de natuurlijke draagkracht.

Och, Hendrik: dat is nou juist de kwestie: er zitten grenzen aan. Jij wilt ze niet benoemen, begrijp ik?

"Waar het om gaat is de natuurlijke draagkracht van een gebied". Wat is dat nu weer voor onzin! Als het daar om ging moesten er heel veel van ons een touw om de nek doen. Natuurlijke draagkracht is waar landbouw al eeuwen volstrekt lak aan heeft. Zeker de laatste 150 jaar. De "Mario's"onder ons suggereren iets anders, maar dat is slechts een vette droom! Meer niet. Het is niet anders!!!

Dick, "Maar over loutere en simpele biologisch draagkracht en samenhang." Zo is dat .
Ik schrik toch steeds weer van die 10.000 koeien..die jij noemt. Het ging toch om de Weidegang?
Jij was meen ik niet zo enthousiast over de Zembla uitzending, waar die boer zo stoer stond te doen.. .. Zijn koeien kwamen nooit meer buiten...met hun ^ lijven en bonkige werfels , Kan je dat nog eens uitleggen?

"De roep om vers en natuurlijkheid is inderdaad groot." Ach, ik wil niet vervelend doen, maar is dat niet hetzelfde als ECO op de auto waar ik net achteraan reed?

Henk, leeft hij van die paar dieren? Dat is nl. onmogelijk, tenzij hij een niche heeft weten te vinden. Dat zie ik niet zou gauw met 40 zeugen. Uit die koeien moet dus melk van goud en dito zelfverwerkte zuivel komen.

De roep om vers en natuurlijkheid is inderdaad groot. Wereldwijd hebben grote voedingsmiddelenbedrijven (de Big Brands) 18 miljard dollar aan beurswaarde verloren omdat de trend tegen hen is.

De trend naar kleinschaligheid is er ook. Als beeld. Hoe die de wereld zoals die is, moet voeden is onduidelijk. Vooralsnog zijn we op zoek naar de werkelijkheid achter onze gemediatiseerde gevoelens.

Maar zullen we deze lijn bij het onderwerp houden? Schaal is geen issue. Waar het om gaat is de natuurlijke draagkracht van een gebied. Ik mocht onlangs in Noord-Holland de nazit modereren van het toneelstuk over Mansholt op een megafarm. Met burgers, boeren en politiek. In de voorzit ging het er met de politiek al over: waarom wordt de provincie niet de eerste die de P (fosfaat) en N (ammoniak) problematiek vanuit bodem en wat het land kan hebben aanpakt? Of er dan een boerderij met 1.000, 500 of met 10 koeien staat maakt niet uit. Het is overigens niet ondenkbaar dat het welzijn in de stal met 1.000 koeien hoger is, dan in die van 500. De stal met 10 koetjes is erg afhankelijk van de boer, die kunnen pech hebben of juist geluk. Waar het omdraait is dat een gebied dat 10.000 dieren kan hebben, er niet met 20k komt te zitten. Of ze over 10, 100 of 1.000 boeren zijn verdeeld is het gevolg van een historische en economische ontwikkeling.

Daar gaat de discussie over die Milieudefensie probeert te voeren. Niet over groot- of kleinschaligheid (hoewel ze die ermee verbinden omdat er organisatorische zaken mee samen hangen), maar over loutere en simpele biologisch draagkracht en samenhang.

"....de roep om kleinschaligheid wordt steeds luider..." Zou kunnen, alhoewel dat ge"luid" nog niet zo tot mij doordringt. In ieder geval trekt men (wij met zijn allen) niet de politiek economische consequenties lijkt mij. Van GroenLinks (links?) tot VVD gaat men voor de "vrij"handel schaalvergroting. Democratie heet zoiets, wat wil je anders? Dat ge"roep" doet dan enigszins schizofreen aan!

Deze boer ziet de toekomst met veel plezier tegemoet. Meer dan 40 zeugen en 7 koeien heeft hij nooit gehad en hij leeft op het platteland tussen de bloeiende veldbloemen die niet in de wegberm staan. Maar daar gaat het niet om Dick...waar liggen de oorzaken van die schaalvergroting en wie de zijn de motoren geweest die de schaalvergroting tot immense hoogte hebben opgedreven, opgejaagd en hoe krijgen we deze driften weer in het gareel. Sharon Dijksma kan dat niet en zelfregulering van de sector(en) is evenzeer een mislukking, zoals dat bij banken en anderen ook het geval is. Zie de ziekenhuissector, ook groter en meer en waar is de bescheidenheid van de bestuurderen, zie het onderwijs....de roep om kleinschaligheid wordt steeds luider....in de landbouw kennelijk ook maar dan ergens ver weg in Afrika.

Hoe te overleven met zo weinig beesten? Lees net bij Charles A.S. Hall in zijn boek "Energy and the Wealth of Nations" weer eens opnieuw het verhaal over de Corn Laws. Wel nog steeds regeert dezelfde drive achter die switch.

Henk #5, en hoe had hij kunnen overleven met 20 of 40 zeugen?

Naar Afrika voor een bloeiend platteland? Wel, heb ik iets over het hoofd gezien?

Zolang de lieve blonde meisjes nuffig weglopen als een professional ze geduldig uitlegt dat ze niet in Den Haag, maar in Brussel moeten zijn om invloed uit te oefenen op het GLB, blijft over de kans om een rechter te vinden die uit balorigheid de grenzen van de Europese trias politica verlegt.

Las van de week een stukje in De Limburger van Marc van der Sterren, journalist en oprichter van www.farmingafrica.net met de zin" Als ons platteland is opgeofferd op het altaar van de vrije wereldmarkt, kunnen we naar Afrika voor een bloeiend platteland". Sharon Dijksma kan er ook niets aan doen, het ligt aan de boeren zelf die niet bereid te zeggen "genoeg is genoeg". En wat is nou 1 miljoen, niks en nog eens niks bij een stal van 1000 koeien.
Vanmiddag nog eens gesproken met een boer die weigerde meer dan 100 zeugen te gaan houden (jaren geleden natuurlijk) want hij constateerde dat hij met zijn 20 zeugen relatief meer verdiende dan met die honderd zeugen. De bank maakte hem uit voor kortzichtig en dom, is ook nooit meer bij deze boer geweest. En toen hij wilde uitbreiden naar 40 zeugen, wilde de Boerenleenbank hem niet meer mede financieren. Zo is het gekomen; de schaalvergroting in land en tuinbouw en de veehouderij.

Het gaat om dame Jacomijn Hendrik, wij zijn slechts nederige misdienaars, en op het altaar van efficiency (2 ffs zijn wel genoeg) wordt tegenwoordig ook wel genoeg geoffferd!

Vertel eens heren waarom mag de landbouw juist niet aan de eisen van de effficiency rules voldoen? En de andere facetten van ons systeem wel? Waarom mag bijvoorbeeld Ikea wel in de wei om daar de ambachtsman te liquideren. Vreemd.

Rachel Carson schreef ooit haar -Silent Spring-, wie schrijft als vervolg op de Bonte Wei, de Steriele Wei? Want behalve de planten leggen ook de weidevogels, vlinders en andere insecten (en niet alleen bovengronds vrees ik) het loodje. De tourrenners hebben het niet gemerkt, want hadden iets anders in de benen en aan het hoofd. Maar iedereen die wel eens voor zijn plezier door het Groene Hart fietst weet waar Joep en ik het over hebben! Ik zie eerlijk gezegd die vooruitgang waar iedereen het altijd over heeft niet zo zitten!

Koeien of geen koeien in de wei; de wei blijft steriel en leeg.

De weideflora en -fauna, is verschoven van typisch Nederlands landschap naar kleine geïsoleerde natuurgebieden. Ik vraag mij af of we de woorden "wei" en "hooiland" niet moet veranderen in "productiegronden". Al is het alleen al om onze kinderen uit te leggen wat de verschillen zijn en waarom. (Verkade plaatjesalbums van jac. P. Thijsse "de Bonte Wei" en "de Boerderij")

Geldt ook voor de nog overgebleven graanvelden.
Klaproos, margriet, korenbloem, kamille, hennepnetel, akkerleeuwebek, ganzebloem en akkerviooltje zijn weggevlucht voor de pesticiden en zuivering van zaden. Zij die het hebben overleefd vind je, al of niet bewust gezaaid, nog wel eens in wegbermen. (de Verdieping, Trouw)