Kun je zalmverwerking Simpel Desinfecteren?

Vraag Kun je zalmverwerking Simpel Desinfecteren?

We lazen een persbericht en geloofden onze ogen niet: geen besmettingen meer door 'Simpel Desinfecteren'. Dat klinkt als het ei van Columbus. Ik belde Wageningen.

De redactie kreeg een persbericht binnen: 'Nooit meer recalls door microbiologische besmettingen in de voedingsindustrie'. Na de recente recalls van Jumbo-zalm, spitsen we de oren.

Simpel Desinfecteren
De belofte komt uit de pen van Hugo ter Hoeve en Robert Kostrubiec van Simpel Desinfecteren. Zij brengen in Nederland het Nocospray-concept op de markt. Dat is een manier om ruimten te desinfecteren met een 'droge damp' op basis van zuurstofradicalen.

Sinds 2003 wordt dat concept al in de zorg gebruikt. Het is van Franse oorsprong; OxyPharm is de leverancier. Eind december gaf het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) de toelating af voor de Nocolyse Food-vloeistof (N-nummer: 15012N). Daarmee wil Simpel Desinfecteren nu ook de voedingsindustrie veroveren.

Simpel Desinfecteren claimt een uniek concept in handen te hebben:
- 100% effectief
- 100% biologisch afbreekbaar
- 100% corrosievrij
- Veilig voor mens en milieu
- laat geen residuen achter, dus geen resistentie
- damp is droog, niets hoeft naderhand te worden afgenomen of nagespoeld
- eenvoudig in gebruik
- en werkt snel, na ca. anderhalf uur kan de volledig gedesinfecteerde ruimte weer in gebruik worden genomen

Sprookje?
Dat klinkt als een sprookje, bijna te mooi om waar te zijn. Tijd voor een check. Ik bel het Laboratory of Food Microbiology in Wageningen. Dr. Ralf Hartemink en hoogleraar Marcel Zwietering zijn skeptisch. "Dit klinkt wel erg groot", is nog de voorzichtigste uitspraak die ik hoorde.

De wetenschappelijke bezwaren spitsen zich toe op een tweetal punten. Besmettingen die al 'in' de grondstof aanwezig zijn, los je er niet mee op. De desinfectie vindt immers alleen op contactoppervlakten plaats, niet op of in die grondstoffen zelf. Sterker nog, de Nederlandse wet verbiedt het direct in contact laten komen van een desinfectans met voedingsmiddelen. Ook vallen de wetenschappers over de 100%-claims in het persbericht (verderop wordt over een factor log-6 gesproken) en de tegenstrijdigheid dat het veilig is voor mens en milieu terwijl zuurstofradicalen wel giftig zijn. Niet voor niets mag je niet in de ruimte zijn als die gedesinfecteerd wordt.

Daar staat tegenover dat waterstofperoxide (de werkzame stof in Nocolyse) inderdaad desinfecterend werkt. Zuurstofradicalen reageren met enzymen en kunnen micro-organismen doden. Of ze bij gisten en sporen even effectief zijn, is de vraag en datzelfde geldt bij biofilms (micro-organismen die samen een laagje vormen dat notoir lastig kapot te maken is, red.) En ja, klinkt het, in ziekenhuizen zal het inderdaad wel werken om ruimtes te ontsmetten waar bijvoorbeeld MRSA-bacteriën of norovirussen rondzwerven, maar hoe werkbaar is het in een (continu) productieproces?

Business cases
Ik leg de bezwaren voor aan Hugo ter Hoeve van Simpel Desinfecteren. Hij vertelt me dat het 'droge damp'-proces in vergelijking met bestaande desinfectieprocedures, waar veel water en verschillende spoel- en droogactiviteiten aan te pas komen, juist grote voordelen biedt: het is snel, komt overal (geen 'vergeten hoekjes') en laat geen residuen achter die weer afgeveegd moeten worden. In een aantal business cases is de effectiviteit in de voedingsindustrie uitgetest, met naar hij zegt 'verbluffende resultaten'. De foodsector, en met name een aantal visverwerkende bedrijven, heeft dan ook veel belangstelling voor zijn product, besluit Ter Hoeve.

Ik blijf met de vraag zitten. Kan met een simpele spray de nachtmerrie van microbiologische besmetting geminimaliseerd worden?

Ik hoop dat Ter Hoeve, Hartemink en Zwietering ons hier in het openbaar verder willen helpen. Dan weten we meteen of we in de toekomst veilige zalm kunnen eten en kunnen we dat dossier mogelijk ook sluiten.

Fotocredits: 'Russ&Daughters Smoked Salmon', snowpea & bokchoi

12 reacties

#12 - Lub Kramer - 16 mei '18 12:13

om aan de 5 log reductie te komen moet je je aan het wettelijk voorschrift houden dit is in de praktijk niet anders. temeer omdat deze waterstofperoxide een kort leven is beschoren.
kijk eens op www.freebac.nl goedkoper en langer werkzaam of op www.veiligdesinfecteren.nl
voor continu ruimte desinfecteren

#11 - Hugo ter Hoeve - 17 mrt '16 16:09

Cecile, dank voor je artikel. Wij begrijpen volkomen dat mensen een nieuw innovatief concept niet direct omarmen. Het persbericht was o.a. erop gericht om inderdaad de ogen te openen voor een vernieuwende oplossing.

Het Nocospray-concept haalt de besmetting niet uit het product, dat wordt ook niet geclaimd. Wat we hebben onderzocht en aangetoond is dat de totale infectiedruk in een productieruimte significant verminderd wordt waardoor de kans dat een product besmet wordt via de omgeving (oppervlakken/lucht) minimaal wordt. En dat op een eenvoudige manier. Wat Rijkelt zegt is zeker waar: alle stappen vooraf aan desinfectie zijn minstens zo belangrijk. Ontwerp, routing, reiniging, goede training personeel, etc. Als alles goed op orde is in een productieruimte, zijn de kansen op besmetting gering. Maar dat hangt ook af van de aard van het product en de praktijk is weerbarstiger helaas. Vooral de menselijke fouten zijn niet uit te sluiten. Door desinfectie met de Nocospray kan dat wel.

Beter voor mens en milieu? Zeker. De Nocolyse-vloeistof (op basis van H2O2) verandert door DROGE verneveling in water en zuurstof en de ontstane zuurstofradicalen zijn na ca. 1 tot 2 uur volledig afgebroken waarna de ruimte veilig kan worden betreden. Middelen op basis van chloor of alcohol die slecht zijn voor het milieu en kankerverwekkend, zijn gek genoeg wel alom geaccepteerd. Nocospray is een gezonder, veilig alternatief.

Om de toelating van het CTGB te krijgen, hebben wij verregaande wetenschappelijke testen laten uitvoeren die voldoen aan de strengste Europese normen. De eisen zijn streng, het CTGB laat niet zomaar een middel toe, laat staan in de voedingsindustrie. Het CTGB heeft het Nocospray-concept wel een toelating gegeven in de voedingsindustrie en bevestigen dat het werkzaam is op (pathogene) bacteriën, gisten en schimmels, sporevormers, virussen en fagen. Zonder na te spoelen, want er zijn geen residuen, en dus is er geen resistentie.

In het wettelijk gebruiksvoorschrift gaat men er van uit dat een grote besmetting in 1 keer geëlimineerd moet worden. Vandaar dat er 2x gebruik beschreven staat. Dat kan in de praktijk anders worden toegepast. Met een minder hoge dosering maar met een (bijv. dagelijkse) herhaling worden dezelfde resultaten behaald.

Wij weten dat het Nocospray-concept een serieuze bijdrage kan leveren aan een voedselveilige(re) productie. En dat het besmettingen elimineert die met andere werkwijzes en middelen blijven bestaan.

Nogmaals; het is nog onbekend. Ik nodig iedereen uit die interesse heeft om er van te leren, vragen te stellen, en evt. een testcase uit voeren.

#10 - Leo Frings - 17 mrt '16 14:32

De vragen zijn ook zo vaak gesteld. Kan het zonder naspoelen, kan het sneller.
Helaas is de beste oplossing doorgaans niet de minst arbeidsintensieve. Nocospray is zo'n voorbeeld. Het wordt gebracht als iets revolutionairs, nieuws. Echter de werkelijkheid ligt opgeborgen in de toepassing. Kijk vooral eens naar het "Wettelijke gebruiksvoorschrift" van het CtgB: [url=http://www.ctgb.nl/toelatingen/toelating?id=15012] Twee keer een behandeling met een inwerktijd van 2 uur, dat is 4 uur. Tussentijds oppassen met betreden en vooraf moet alles droog gemaakt worden. Waar is dat goed toe te passen. De verkoper zal het u anders uitleggen, schat ik in. Desinfectie behoeft aandacht en is niet lichtzinnig te nemen. De praktijk is vaak anders.

#9 - Rijkelt Beumer - 15 mrt '16 23:18

Volgens mij wordt er veel te veel aandacht gegeven aan het desinfecteren. De stappen hiervoor zijn minstens zo belangrijk: hygiënisch ontwerp van de fabriek en apparatuur, een goede zonering van personeel en (interne) transportmiddelen, geen achterstallig onderhoud en een goede reiniging voordat begonnen word met de desinfectie.

#8 - Michel de Groot - 15 mrt '16 22:54

Kijk eens naar bijvoorbeeld toelatingsnummer 12677N. Huwa-San TR-50. Dat heeft al sinds 12-09-2008 toelating voor deze toepassing. Dus mijns inzien "oude wijn in nieuwe zakken".

#7 - Harold Oldenbeuving - 15 mrt '16 13:21

@Dick @Sander, helaas zo gaat dat met "roeptoeteren" wie hard roept en veel wordt geciteerd (geliked), wordt geloofd!

#6 - Sander Koning Labadie - 15 mrt '16 11:37

@Dick, precies. Helemaal eens. Zo'n claim is onzin.
Blijft de vraag of het product een goede vervanger is van een 'natte' desinfectie zoals dat in bijvoorbeeld vlees gebruikelijk is én of de naspoelstap veilig overgeslagen kan worden.

#5 - Dick Belderbos - 15 mrt '16 11:23

Mijn punt is, Sander, dat die club blijkbaar een persbericht heeft doen uitgaan met een claim die ze simpelweg niet kunnen waarmaken:
"Nooit meer recalls door microbiologische besmettingen in de voedingsindustrie".
.. die bij ondeskundig gebruik wel eens tot eenzelfde verwaarlozing van elementaire hygiëne in het voortraject zou kunnen leiden als de choorbadjes voor ESBL-kippen.

#4 - Sander Koning Labadie - 15 mrt '16 11:03

Tsja, kruisbesmetting, in wat voor vorm dan ook dus ook in het geval van besmetting via injectoren voorkom je niet met desinfectie. Niet op de ouderwetse manier en niet met dit nieuwe product. Kruisbesmetting vind namelijk plaats tijdens productie, desinfecteren doe je niet tijdens productie.

Dus de koppeling van 'Simpel desinfecteren' met het voorkomen van een kruisbesmetting is een beetje onzin.

#3 - Dick Belderbos - 15 mrt '16 9:57

Klopt, Sander. Maakt "simpel desinfecteren" helaas alleen met geen woord melding van.
Evenmin van kruisbesmetting met injectoren. Maar misschien wil de heer ter Hoeve ons hier dan uitleggen welke recalls van Foppen/AH of van Wijnen/Jumbo hij met zijn waterstofperoxidenevel had kunnen voorkomen?

#2 - Sander Koning Labadie - 15 mrt '16 9:19

@Dick, het middel wordt gepromoot als vervanger voor de desinfectiestap, niet als de reinigingsstap. Zonder reiniging geen desinfectie, iedere voedselproducent weet (zou moeten weten) dat je eerst schoonmaakt, de zichtbare vervuiling en daarmee ook zo veel mogelijk biofilms verwijderd. Daarna ga je pas desinfecteren.

Maar goed inderdaad ben benieuwd of het zo goed en veilig werkt.
Zelf ben ik banger voor Listeria Monocytogenes in een fabriek dan Clos. Botulinum. Listeria is veel sterker dan de strikt anaerobe Clos. Botulinum.

#1 - Dick Belderbos - 15 mrt '16 9:08

Het enthousiasme is begrijpelijk, Cécile, na de toelating voor Food door het CtgB.
Dat enthousiasme lijkt nu echter nogal door te slaan.
Tegen besmetting door injectoren of incompetentie ( als men bijvoorbeeld denkt het anaerobe Clostridium botulinum veilig anaeroob te verpakken) lijkt helaas nog bar weinig bestand.

Hebben we koud de Mucusol-peroxideaffaire gehad, of de volgende Silver Bullet dient zich alweer aan.
Ben bijzonder benieuwd wat ijsbrand velzeboer van dit "nooit meer recalls"-wondermiddel vindt.
"Huishoudelijk reinigen" zal m.i. - en dat niet alleen bij biofilms - ook altijd noodzakelijk blijven.
Het zou al te mooi - en voedselonveilig! - zijn als men er met deze vernevelde waterstofperoxide, i.c.m. "wassen" met waterstofperoxide zou zijn.

Jammer dat de heer ter Hoeve over de opmerkingen van van Zwietering en Hartemink heen praat. Ongetwijfeld heeft vernevelde waterstofperoxide zijn merites en toepassingen, maar dit soort ongebaseerde overdrijving doet zijn zaak geen goed. Al is slechte publiciteit ook free publicity...