Ik denk niet dat het aan mensen ligt. Die zijn immers altijd een afspiegeling van hetzelfde gemiddelde aan potentiële competenties. Ik denk evenmin dat het aan de tijd ligt, zoals soms de situatie de tijdgeest vooruit kan zijn. Ik denk dat de complexiteit van alle aspecten van onze moderne samenlevingen en het feit dat we gedwongen worden een aantal fundamentele keuzen te maken voor het geheel ons plaatsen voor een zgn. governance vraagstuk. Daar zijn andere vormen en processen van besturen nodig. Dat is wat ik denk.
Ik denk ook dat die zich aan het vormen zijn en dat politiek en overheid steeds minder relevant worden voor besluitvoming over concrete zaken, dat wil zeggen: de dingen die burgers echt aangaan. Overheid en politiek zullen zich dus terugtrekken op het formuleren, bewaken, faciliteren en borgen van de principes voor die processen om correct hun loop te kunnen hebben. Wat Dijksma hier doet is daar al een voorbeeld van. Het kost alleen nog wat tijd om te begrijpen en leren hoe zulke goed kunnen functioneren, want dat doen ze nu nog niet. We laten de concrete democratie teveel over aan actiegroepen en NGO's en niet aan echte mensen. Ik hield vorig jaar een pleidooi voor een real people civil society voor een groep diplomaten in Den Haag. Daar vertelde ik meer over deze overgang van de na-oorlogse democratie, waarin we de facto nog altijd zitten, naar een 21e eeuwse.
Om het breder te trekken: Europa zit, mutatis mutandis, met precies dezelfde vraagstukken, net als de WTO (die eigenlijk al niets meer voorstelt, maar nog wel hindert als formidabele institutie).
Op exact dit moment komen vanuit de Tweede Kamer voorstellen om een werkbezoek en rondetafel te organiseren rond de brief van Dijksma over meer lokale zeggenschap.
Gaat dat helpen?
Dick Veerman pleitte al in dit stuk 'Brabant en de beesten' voor .. "oplossingen zonder regels of maatlatten, met betrokkenheid van de buurt, snelheid in het proces én het opruimen van de rommel uit het verleden"… In een concrete case in Brabant laat hij zien dat een fietstocht met de buren meer oplevert dan de zoveelste milieu-, gezondheid- of wat-dan-ook voor Effect rapportage.. het rapport is net zo begrijpelijk als het proces: het rapport in pdf
Maar de reactie van Den Haag om een rondetafel laat zien dat er veel aarzeling is om het los te laten, zelfs als de meer ingewijden inzien dat lokaal maatwerk nodig is.
NGOs tegen megastallen reageren ondertussen alsof lokale zeggenschap een overwinning is.
Er is veel meer te bespreken over dit onderwerp, voor wie op Twitter zit: vanavond om 21 uur via de hashtag #AgrichatNL een chat over 'Lokale zeggenschap rond megastallen'.