Een nieuwe studie in Amerika, deze week online gepubliceerd in JAMA Pediatrics, komt tot een aantal verrassende conclusies. Wil je als ouder je kind helpen zijn of haar gewicht te beheersen, dan kun je het onderwerp het beste maar zorgvuldig vermijden. Te dikke kinderen die daar door hun ouders op aangesproken worden, gooien maar al te vaak hun kont tegen de krib. Wel effect sorteren 1) focus op een gezonde leefstijl, 2) zelf het goede voorbeeld geven en 3) de aandacht van het kind verleggen naar iets wat het graag wil bereiken, in plaats van hoe het eruit ziet.
Voor het onderzoek werden de ouders van 2.348 adolescenten ondervraagd over hoe zij met hun kinderen praatten over overgewicht, eten, hoeveelheden en gewicht. Ongeveer de helft van de kinderen was te zwaar. Maar ook de kinderen met een normaal gewicht bleken regelmatig (ongeveer 1 op de 3) dieet- en afvalsuggesties van hun ouders te horen te krijgen. Bij de te zware kinderen meldde 60 procent van de ouders hierover met hun kind te spreken - met de aanbeveling er iets aan te doen. 20 Procent van deze oudergroep zei er nooit iets over, en zo'n 15 procent koos ervoor het gesprek niet over afvallen te laten gaan, maar over gezond eten.
Laat dat laatste nou zo ongeveer het enige zijn dat blijkt te werken. De 'gezond eten' kinderen bleken veel minder aan het lijnen te slaan en daarbij ongezonde methodes (laxeermiddelen, vasten) te kiezen dan de kinderen die aangespoord werden af te vallen: 40 tegen 64 procent.
Waarschijnlijk wordt dat verklaard door de manier waarop een 'gewichtig' gesprek gevoerd wordt. Het is heel erg moeilijk voor een ouder die zich zorgen maakt over het gewicht van zijn of haar kind geen (negatief) oordeel mee te laten klinken in het gesprek. Hoe een kind eruit ziet of hoe anderen eruit zien, doet er niet toe. Om een tiener niet te laten afhaken is het cruciaal een insteek te vinden waar hij of zij voor warmloopt. In Time komen een paar voorbeelden langs: "Wil je de hoogste top van de staat beklimmen? Dan moeten we beginnen met trainen en de juiste brandstof binnenkrijgen - meer fruit en groente, magere eiwitten en volgranen". Is het kind gebrand op goede cijfers: "leg de nadruk op hoe gezond eten helpt helderder te denken en langer gefocused te blijven". Wil het uitblinken in sport: "een voedzame maaltijd helpt tot betere prestaties te komen".
Een dergelijke aanpak roept veel minder weerstand op dan allerlei regels en voorschriften - vooral als ouders zelf ook nog eens ander gedrag vertonen. Niemand vindt het leuk om een preek te krijgen over wat hij verkeerd doet of gedwongen te worden zijn eetgewoonten te veranderen. Juist pubers en tieners kunnen dan doorslaan in overdrijven van dat ongewenste gedrag, om maar het gevoel te hebben dat ze zelf 'in control' zijn.
Een laatste waarschuwing, voortkomend uit het onderzoek: vaders kunnen het maar beter nooit, maar dan ook nooit, met hun dochter over haar uiterlijk en gewicht hebben. Dat is vragen om problemen. Wat moet je dan wel als vader? Trots zijn op wat je dochter allemaal kan en wil, en haar zo het vertrouwen geven om haar gewichtsissues aan te pakken. En, uiteraard, het goede voorbeeld geven. Dat geldt ook voor moeders.
Fotocredits: 'Play with food', uitsnede, Marco Bernardini
Voor het onderzoek werden de ouders van 2.348 adolescenten ondervraagd over hoe zij met hun kinderen praatten over overgewicht, eten, hoeveelheden en gewicht. Ongeveer de helft van de kinderen was te zwaar. Maar ook de kinderen met een normaal gewicht bleken regelmatig (ongeveer 1 op de 3) dieet- en afvalsuggesties van hun ouders te horen te krijgen. Bij de te zware kinderen meldde 60 procent van de ouders hierover met hun kind te spreken - met de aanbeveling er iets aan te doen. 20 Procent van deze oudergroep zei er nooit iets over, en zo'n 15 procent koos ervoor het gesprek niet over afvallen te laten gaan, maar over gezond eten.
Laat dat laatste nou zo ongeveer het enige zijn dat blijkt te werken. De 'gezond eten' kinderen bleken veel minder aan het lijnen te slaan en daarbij ongezonde methodes (laxeermiddelen, vasten) te kiezen dan de kinderen die aangespoord werden af te vallen: 40 tegen 64 procent.
Waarschijnlijk wordt dat verklaard door de manier waarop een 'gewichtig' gesprek gevoerd wordt. Het is heel erg moeilijk voor een ouder die zich zorgen maakt over het gewicht van zijn of haar kind geen (negatief) oordeel mee te laten klinken in het gesprek. Hoe een kind eruit ziet of hoe anderen eruit zien, doet er niet toe. Om een tiener niet te laten afhaken is het cruciaal een insteek te vinden waar hij of zij voor warmloopt. In Time komen een paar voorbeelden langs: "Wil je de hoogste top van de staat beklimmen? Dan moeten we beginnen met trainen en de juiste brandstof binnenkrijgen - meer fruit en groente, magere eiwitten en volgranen". Is het kind gebrand op goede cijfers: "leg de nadruk op hoe gezond eten helpt helderder te denken en langer gefocused te blijven". Wil het uitblinken in sport: "een voedzame maaltijd helpt tot betere prestaties te komen".
Een dergelijke aanpak roept veel minder weerstand op dan allerlei regels en voorschriften - vooral als ouders zelf ook nog eens ander gedrag vertonen. Niemand vindt het leuk om een preek te krijgen over wat hij verkeerd doet of gedwongen te worden zijn eetgewoonten te veranderen. Juist pubers en tieners kunnen dan doorslaan in overdrijven van dat ongewenste gedrag, om maar het gevoel te hebben dat ze zelf 'in control' zijn.
Een laatste waarschuwing, voortkomend uit het onderzoek: vaders kunnen het maar beter nooit, maar dan ook nooit, met hun dochter over haar uiterlijk en gewicht hebben. Dat is vragen om problemen. Wat moet je dan wel als vader? Trots zijn op wat je dochter allemaal kan en wil, en haar zo het vertrouwen geven om haar gewichtsissues aan te pakken. En, uiteraard, het goede voorbeeld geven. Dat geldt ook voor moeders.
Fotocredits: 'Play with food', uitsnede, Marco Bernardini