Dat zegt slow living schrijfster Jay Griffiths. In The Guardian zette Griffiths afgelopen week moderne opvoedmethodes af tegen de manier waarop mensen sinds oeroude tijden met hun kinderen zijn omgegaan - een manier die natuurvolkeren nog steeds volgen om van kleine mensjes zelfstandige grote te maken.
Nabijheid
Griffiths zet het schrijnende voorbeeld van de 'gecontroleerd laten huilen' methodiek naast de nauwe nabijheid die kinderen van allerlei natuurvolkeren beleven. Vanaf de vroegste mensentijd hielden ouders hun babies en jonge kinderen altijd heel dicht bij zich in de buurt. Ze droegen hen op hun rug, bonden ze op hun heup en lieten ze bij hen in bed slapen. Ze leerden de wereld kennen vanuit een veilige, beschermde ervaring, waarin ze nooit alleen waren. Volgens Griffiths zal een kind dat 'verzadigd' is van nabijheid, als het ouder wordt alleen in noodgevallen terug hoeven te vallen op die nabijheid. Het feit dat ze zo jong overvloedig aandacht hebben gekregen, laat ze opgroeien tot weerbare, op zichzelf vertrouwende kinderen die verantwoordelijkheid nemen en aankunnen en die in vrijheid ontdekken.
Vrijheid
Vanuit de sterke veiligheidservaring beleven natuurkinderen een kindertijd vol vrijheid. Iets wat onze westerse kinderen inmiddels ontzegd wordt, met alle roosters, school, vriendjes en tot op de minuut geregelde activiteiten. Maar 'vrijheid' blijkt essentieel voor een gelukkige kindertijd. Dat is het tweede belangrijke verschil tussen natuurkinderen en westerse kinderen. Onze kinderen moeten passen in allerlei keurslijven en krijgen ternauwernood de gelegenheid uit zichzelf dingen te ontdekken, of zelfs maar 'buiten te spelen'. In een Brits onderzoek naar hun vrijetijdsbesteding antwoordden de ondervraagde kinderen dat zij liefst iedere dag buiten spelen (80 procent), maar dat ze dat niet mogen, kunnen (omdat er geen 'buiten' is om in te spelen) of er zelfs voor op hun donder krijgen als ze het doen. Bij de natuurvolkeren die Griffiths bezocht heeft, viel haar mond soms open van de zelfstandigheid en fysieke ontwikkeling van kinderen. Zelf je grenzen ontdekken maakt een kind weerbaarder dan welk educatief programma dan ook.
Overigens stelt Griffiths met overtuiging: 'wil' is niet hetzelfde als egoïsme en autonomie is geen synoniem voor onaardig zijn naar anderen. In het leren omgaan met hun vrijheid ontdekken natuurkinderen de grenzen daarvan en ontwikkelen ze hun sociale vaardigheden.
Kinderen en eten
Wat Griffiths ook opvalt, is dat de natuurkinderen - in hun vrijheid - ook in hun eigen eten willen en kunnen voorzien. Juist die autonomie over hun eigen lichaam versterkt in hoge mate hun zelfstandigheid. In een enquete onder westerse kinderen naar wat ze het liefst zouden doen bij het buitenspelen, noemden ze 'eetbare dingen zoeken en eten, vuurtjes stoken en daarop koken'. Dat staat in schril contrast tot de bijna verwrongen houding die in veel westerse huishoudens ten opzicht van eten bestaat. Kinderen die niet willen eten, of maar één soort eten lusten, of allergisch blijken, drijven hun ouders tot wanhoop. Ouders die het menu van hun kinderen op hun eetvoorkeuren aanpassen, kunnen hun kroost essentiële voedingsstoffen onthouden. Zo blijken veel Britse kinderen een ijzertekort te hebben, schrijft The Guardian in een ander artikel, dat op te lossen zou zijn als ze gewoon met de pot die op tafel staat zouden meeëten. Jonge kinderen imiteren het gedrag van volwassenen en leren daarvan. Bij een normaal, niet op hun luimen toegesneden menu, krijgen ze wel alle nutriënten binnen die ze nodig hebben. Zo werkt het bij natuurvolkeren immers ook: goed voorbeeld doet goed volgen en je eet wat de pot schaft.
Een kind heeft niet zo veel nodig om gelukkig te zijn. Maar in onze westerse samenleving, die volledig gericht is geraakt op het effectief bereiken van succes, hebben we het essentiële uit het oog verloren: warme nabijheid en bescherming als je afhankelijk bent, goede voorbeelden en vooral: de vrijheid om je eigen grenzen te ontdekken - in het wild en in ons doen, laten en eten en zelfs het zelf verzamelen en klaarmaken daarvan. Hoe bieden we die mechanismen weer ruimte in onze westerse leefstijl? Dat lijkt de vraag te zijn die zelfs smaaklessen overbodig maakt.
Fotocredits: Jugando, so much fun!, uitsnede, Ostrosky Photos
Nabijheid
Griffiths zet het schrijnende voorbeeld van de 'gecontroleerd laten huilen' methodiek naast de nauwe nabijheid die kinderen van allerlei natuurvolkeren beleven. Vanaf de vroegste mensentijd hielden ouders hun babies en jonge kinderen altijd heel dicht bij zich in de buurt. Ze droegen hen op hun rug, bonden ze op hun heup en lieten ze bij hen in bed slapen. Ze leerden de wereld kennen vanuit een veilige, beschermde ervaring, waarin ze nooit alleen waren. Volgens Griffiths zal een kind dat 'verzadigd' is van nabijheid, als het ouder wordt alleen in noodgevallen terug hoeven te vallen op die nabijheid. Het feit dat ze zo jong overvloedig aandacht hebben gekregen, laat ze opgroeien tot weerbare, op zichzelf vertrouwende kinderen die verantwoordelijkheid nemen en aankunnen en die in vrijheid ontdekken.
Vrijheid
Vanuit de sterke veiligheidservaring beleven natuurkinderen een kindertijd vol vrijheid. Iets wat onze westerse kinderen inmiddels ontzegd wordt, met alle roosters, school, vriendjes en tot op de minuut geregelde activiteiten. Maar 'vrijheid' blijkt essentieel voor een gelukkige kindertijd. Dat is het tweede belangrijke verschil tussen natuurkinderen en westerse kinderen. Onze kinderen moeten passen in allerlei keurslijven en krijgen ternauwernood de gelegenheid uit zichzelf dingen te ontdekken, of zelfs maar 'buiten te spelen'. In een Brits onderzoek naar hun vrijetijdsbesteding antwoordden de ondervraagde kinderen dat zij liefst iedere dag buiten spelen (80 procent), maar dat ze dat niet mogen, kunnen (omdat er geen 'buiten' is om in te spelen) of er zelfs voor op hun donder krijgen als ze het doen. Bij de natuurvolkeren die Griffiths bezocht heeft, viel haar mond soms open van de zelfstandigheid en fysieke ontwikkeling van kinderen. Zelf je grenzen ontdekken maakt een kind weerbaarder dan welk educatief programma dan ook.
Overigens stelt Griffiths met overtuiging: 'wil' is niet hetzelfde als egoïsme en autonomie is geen synoniem voor onaardig zijn naar anderen. In het leren omgaan met hun vrijheid ontdekken natuurkinderen de grenzen daarvan en ontwikkelen ze hun sociale vaardigheden.
Kinderen en eten
Wat Griffiths ook opvalt, is dat de natuurkinderen - in hun vrijheid - ook in hun eigen eten willen en kunnen voorzien. Juist die autonomie over hun eigen lichaam versterkt in hoge mate hun zelfstandigheid. In een enquete onder westerse kinderen naar wat ze het liefst zouden doen bij het buitenspelen, noemden ze 'eetbare dingen zoeken en eten, vuurtjes stoken en daarop koken'. Dat staat in schril contrast tot de bijna verwrongen houding die in veel westerse huishoudens ten opzicht van eten bestaat. Kinderen die niet willen eten, of maar één soort eten lusten, of allergisch blijken, drijven hun ouders tot wanhoop. Ouders die het menu van hun kinderen op hun eetvoorkeuren aanpassen, kunnen hun kroost essentiële voedingsstoffen onthouden. Zo blijken veel Britse kinderen een ijzertekort te hebben, schrijft The Guardian in een ander artikel, dat op te lossen zou zijn als ze gewoon met de pot die op tafel staat zouden meeëten. Jonge kinderen imiteren het gedrag van volwassenen en leren daarvan. Bij een normaal, niet op hun luimen toegesneden menu, krijgen ze wel alle nutriënten binnen die ze nodig hebben. Zo werkt het bij natuurvolkeren immers ook: goed voorbeeld doet goed volgen en je eet wat de pot schaft.
Een kind heeft niet zo veel nodig om gelukkig te zijn. Maar in onze westerse samenleving, die volledig gericht is geraakt op het effectief bereiken van succes, hebben we het essentiële uit het oog verloren: warme nabijheid en bescherming als je afhankelijk bent, goede voorbeelden en vooral: de vrijheid om je eigen grenzen te ontdekken - in het wild en in ons doen, laten en eten en zelfs het zelf verzamelen en klaarmaken daarvan. Hoe bieden we die mechanismen weer ruimte in onze westerse leefstijl? Dat lijkt de vraag te zijn die zelfs smaaklessen overbodig maakt.
Fotocredits: Jugando, so much fun!, uitsnede, Ostrosky Photos
Een op Foodlog veel gelezen artikel constateerde begin dit jaar dat boerderijkinderen gezonder zijn dan stadse. Dat is geen direct antwoord en het geeft zeker geen antwoord op het waarom. Wel zou je er van kunnen gaan denken dat een boerderij en plattelandsomgeving natuurlijker zijn dan de intensieve woon- en sociale organisatievorm die stad heet.