Hoe komt de Keuken aan zijn onderwerpen?

Geheim recept
"We zoeken geen onderwerpen, ze dringen zich als het ware aan ons op. Nieuwsgierigheid en verbazing leiden ons. We hebben geen mening, houden alleen onze oren en ogen goed open. We komen werkelijk om in onderwerpen en doen we bij elke onderwerp waar we werk van maken de gekste ontdekkingen", zegt Klootwijk.

gras
Geef eens een voorbeeld? - vragen we. "Neem nou gras", zegt hij. "Iemand zei op Foodlog dat het groeit op plekken waar je niets anders kunt verbouwen maar dat je er via koeien wel kaas en boter van kunt maken. Mensen kunnen geen gras eten. We houden ons nu met gras bezig en inmiddels is het eind al zoek. Tien afleveringen van De Wilde Keuken over gras, het zou kunnen, maar het worden er hooguit twee. Een heel ander voorbeeld. Duiven. We hebben in Nederland miljoenen postduiven. Waar blijven die als ze verdwalen? En waar blijven ze als ze door duivenmelkers worden afgedankt? Simpele vragen, maar over het zoeken naar antwoorden deden we een half jaar. In een aflevering van de nieuwe serie laten we er iets van zien. Maar we weten nog niet alles. Ik licht alvast één geheimpje op: als er gevogelte op je paté staat, zou het afgedankte postduif kunnen zijn. Maar je vindt ze ook op heel andere plekken terug. Op menukaarten en dan vooral in het buitenland."

geconserveerd
De voorbeelden houden niet op. "Of neem vers en lokaal. Dat is in de culinaire mode geloof ik. Maar een blikfabrikant rekent ons voor dat blik de toekomst heeft. Het zorgt voor de helft minder afval! Er zijn veel berichten de laatste tijd over voedselverspilling. Veel vers ingekocht voedsel wordt weggegooid omdat het niet op tijd opgegeten kan worden. Met geconserveerd voedsel heb je dat niet. Een blik bonen blijft honderd jaar goed en je kunt het de hele wereld over sturen naar waar maar mensen dringen bonen nodig hebben."
In één van de afleveringen - 'Machines' - is de blikkenfabrikant te zien. En inderdaad, hij meent het. De oplossing voor voedselverspilling is al zo oud als de oplossing die ook de legers van Napoleon altijd en overal van eten kon voorzien.

eitje bakken
Het recept van de Wilde Keuken is net zo makkelijk als zelf een eitje bakken. Gewoon de vragen op je af laten komen die ook volwassen kinderen nog wel zouden willen stellen, maar dat niet meer durven omdat ze er te groot voor zijn. En vervolgens doodgewoon laten zien wat je ontdekt.

Het is een soort speurtocht. Melk is gewoon, maar een 'goh, zit dat zo'-ervaring voor iemand die voor het eerst hoort dat melk en kaas eigenlijk gras zijn dat toch nergens anders goed voor is. En dat we de koe zo naar onze hand hebben gezet dat we niet in fabrieken melk uit gras hoeven te persen. Dat laatste kunnen we namelijk nog steeds niet. Het is veel te ingewikkeld. Koeien doen dat helemaal vanzelf en daarom hebben we ze nog steeds.

Dat simpele recept is, vertelt Klootwijk ons, goed voor 800.000 kijkers per aflevering. Weet je waarom het zo'n succes is? "Gelukkig niet", zegt hij. Het echte recept blijft dus geheim. Zelfs voor Kloot - zoals zijn fans hem liefkozend noemen - en zijn team zelf.
Wel weet hij dat hij kijkers heeft die niet achterover hangen voor de buis maar op het puntje van hun stoel zitten. Dat merkt hij aan de reacties. "Mensen vertellen ons niet alleen dat ze ons programma waarderen, maar ook waarom ze het leuk vinden. Het zijn heel actieve kijkers."

Journalistiek
Er wordt de laatste jaren veel geschreven over misstanden in 'het voedselsysteem' . Er zijn grote protesten. Een journalist als Michael Pollan neemt stelling en is een boeken schrijvende actievoerder geworden. Hij heeft navolgers in vele landen, ook onder mensen die bij kranten werken en die zeggen ons nieuws te brengen. We vragen Klootwijk: je lijkt een soort journalistiek zonder mening te willen bedrijven. Hoe zit dat?

treinbestuurder
Klootwijk: "Toen ik nog bij De Groene Amsterdammer werkte, waren alle journalisten daar anti-Amerikaans. Toen ik later bij de Volkskrant ging werken, merkte ik dat journalisten de bezetting van de kerncentrale van Dodewaard niet versloegen maar er feitelijk aan mee gingen doen door hun manier van berichtgeving. Ik vrees dat ik er zelf ook bij hoorde. Noem het jeugd en onbenul. Ik keek nog op tegen mensen die veel meer wisten dan ik, althans, die me overdonderden met hun kennis van zaken. Er zijn te weinig aardige sukkels van journalisten die domweg feiten rangschikken in oprecht onnozele verbazing. Ik ben steeds meer gaan zien hoe gevaarlijk betrokken journalistiek is, heb er de schurft aan. De werkelijkheid zit vaak anders in elkaar. Ik heb geen mening. Journalisten moeten geen mening hebben. Treinbestuurders ook niet, gewoon sturen die trein."

eng
Klootwijk vertelt vervolgens over een voorval op Foodlog. Hij werd door een lezer beschuldigd van het zaaien van twijfel over de visstand in noordelijke zeeën. "Ik zei dat onderzoekers in verwarring zijn, en ongerijmdheden constateren, ik spreek ze regelmatig. Ik vind er zelf niks van, dat kan ook niet want ik weet niks, maar ik vraag ze de oren suf, lui die onder water kijken. Journalisten moeten zoeken, ontdekken en laten zien of doorvertellen. In dat voorval op Foodlog mocht ik van de lezer niet vinden dat ik niets vond maar slechts de waarnemingen van feitelijke experts doorgaf. Dat is eng."

Uitzendingen
Vanaf 6 september worden het komende seizoen 7 nieuwe en 1 oude (Paard) Wilde Keukens uitgezonden. Op vrijdagavond, Ned 2, om vijf voor negen, bij de NTR. De vierde oktober slaat het programma over; daarna volgen nog vier afleveringen op de vrijdagavond.

Fotocredits: Wouter Klootwijk, Bureau Voorlichting