Even serieus, heb een verhaal opgedist waar dat paradijs maar een ondergeschikte functie in heeft. Alleen als denkrichting, verduurzaming, weet je wel. Het gaat technisch gezien de andere kant op. Ik kan er ook niks aan doen.
Ondergang? Heb jij er beelden bij, ik niet. Het verleden is mij al ingewikkeld genoeg. Er zijn trouwens volgens mijn bevriende ecologen genoeg planten die in de meest nutriëntenarme omgeving nog mechanismen hebben om zelfs de laatste voedingsstoffen aan te boren. Ondergang van onze cultuur misschien, licht voor de hand, zou al spoedig kunnen, maar van de betrokken ecologen is er hier haast niemand die daar een traan om laat. Vergeleken met hen ben ik zelfs een super positivo.
Melchert, ik ben een optimist, dat heb ik hier weleens uitgelegd. Het gesprek laat zien wat er ook - en misschien zelfs wel waarschijnlijk - kan gebeuren. Ik moest goed nadenken om een kort antwoord te kunnen geven op je vraag wiens rationaliteit uiteindelijk beslist.
De uitdaging die in het midden van de jaren '80 van de vorige eeuw werd besproken, was die van het respect en rationaliteit als proces en niet als doel. Dat proces kan op gang komen vanuit het vertrouwen in een groep mensen die de macht van het open en respecterende proces grijpt en verdedigt, zonder verder enige macht te nemen. Neo-marxisten noemen dat ook weleens 'taking power, without seizing it'. Het is het belang van iedereen om die openheid te willen om in verschil te kunnen overleven in plaats van in een strijd om de middelen ten onder te gaan. Zullen er altijd mensen en naties zijn die proberen te ontsnappen? Ja. Het prisoner's dilemma blijft van kracht. Maar wie vaart er wel zonder optimisme? Degene die steeds weer de resultaten van het open proces weet aan te tonen.
En voor alle anderen: sorry voor dit koeterwaals! Dit zijn dingen die je moet doen. Wie goed oplet, ziet ze hier regelmatig gebeuren.