De uitzending van Nieuwsuur ging over tegenvallende graanoogsten in de VS, vanwege de droogte, en in andere delen van de wereld (waaronder Europa en India), vanwege de regen. In de uitzending geeft Fresco - hoogleraar Duurzame Ontwikkeling aan de UvA en commissaris bij Rabobank, 's werelds grootste agribank - commentaar op de toestand in de wereld van de landbouw. De tegenvallende oogsten zijn weliswaar ernstig, maar nog niet verontrustend, straalt ze uit. Telkenmale maant ze interviewster Mariëlle Tweebeke van Nieuwsuur tot rust als die komt met stellingnames die de kijker zouden kunnen laten denken dat de prijs van zijn eten fors omhoog gaat. Hooguit gaat de prijs van het dierenvoer omhoog. Nederlandse en andere Europese boeren maken zich daar heel druk over maar Fresco niet. Logisch, want van minder vlees gaan we niet dood. Fresco blijft beheerst in haar relativerende antwoorden. Toen ze stelde dat veel mensen op de wereld rijst eten, moest ik onwillekeurig toch even denken aan een oud boek dat zei dat in het Westen niets nieuws te melden was, terwijl zich toch een klein drama voltrokken had. Onderwijl wordt immers naast mais voor dieren, ook graan voor mensen onbetaalbaar voor honderden van onze soortgenoten die vlees noch simpele rijst eten.




Maar dan zegt Fresco net voor minuut 21 iets opvallends: ze maakt zich zorgen omdat boeren de zin wordt ontnomen om te boeren. Dat is een opmerkelijke uitspraak uit de mond van iemand die tot op heden altijd vond dat de vooruitgang wordt gediend door steeds minder boeren en die nog steeds vindt dat je droogte gewoon moet bestrijden met meer irrigatie en andere technologie.

Fresco heeft dus wel degelijk de schrik te pakken: als er geen boeren meer zijn omdat de groeiende vraag naar eten zich niet vertaalt in een rendabel product, wie maakt dan ons eten?

Dat is een vraag om diep over na te denken. Of je nou in de VS, Afrika, Rusland, China of in de EU woont.

Geven boeren het op?
In Nederland is de spoeling meer dan dun. Van tuinder tot akkerbouwer en van kippen- tot varkensboer werken ze voor nop. Van velen zijn de bedrijven niets meer waard, zodat ze zonder pensioen zitten als ze stoppen. Afrikaanse boeren krijgen de pest in - zoals de uitzending laat zien - omdat hun thuismarkt klein is, het product van elders goedkoper en hun land wordt gebruikt voor biobrandstoffen die elders in motoren worden opgestookt. Amerikaanse boeren dreigen door de droogte zulke verliezen te leiden dat ze - net als de Nederlandse - de pijp bedrijfseconomisch gezien beter aan Maarten zouden kunnen geven.

Boeren gaven nooit op, ze vonden altijd nieuwe wegen. Lastig was het altijd al. Als ze zouden willen stoppen, dan hadden ze dat allang gedaan. En bovendien: de wereld vraagt om meer boerenproduct vanwege die 9 à 10 miljard mensen die in 2050 voor 80% in steden zullen wonen. Zoals 's werelds grootste investeerders weten, hebben we boeren harder dan ooit nodig en is er geld te verdienen. Zulke financiers voorzien juist een florissante toekomst voor boeren.

Vanwaar dus die juist nu die angst? Welke chocolade maken Foodlogs landbouwkenners van Fresco's uitspraken?

Fotocredits: vredeseilanden