Maar dan zegt Fresco net voor minuut 21 iets opvallends: ze maakt zich zorgen omdat boeren de zin wordt ontnomen om te boeren. Dat is een opmerkelijke uitspraak uit de mond van iemand die tot op heden altijd vond dat de vooruitgang wordt gediend door steeds minder boeren en die nog steeds vindt dat je droogte gewoon moet bestrijden met meer irrigatie en andere technologie.
Fresco heeft dus wel degelijk de schrik te pakken: als er geen boeren meer zijn omdat de groeiende vraag naar eten zich niet vertaalt in een rendabel product, wie maakt dan ons eten?
Dat is een vraag om diep over na te denken. Of je nou in de VS, Afrika, Rusland, China of in de EU woont.
Geven boeren het op?
In Nederland is de spoeling meer dan dun. Van tuinder tot akkerbouwer en van kippen- tot varkensboer werken ze voor nop. Van velen zijn de bedrijven niets meer waard, zodat ze zonder pensioen zitten als ze stoppen. Afrikaanse boeren krijgen de pest in - zoals de uitzending laat zien - omdat hun thuismarkt klein is, het product van elders goedkoper en hun land wordt gebruikt voor biobrandstoffen die elders in motoren worden opgestookt. Amerikaanse boeren dreigen door de droogte zulke verliezen te leiden dat ze - net als de Nederlandse - de pijp bedrijfseconomisch gezien beter aan Maarten zouden kunnen geven.
Boeren gaven nooit op, ze vonden altijd nieuwe wegen. Lastig was het altijd al. Als ze zouden willen stoppen, dan hadden ze dat allang gedaan. En bovendien: de wereld vraagt om meer boerenproduct vanwege die 9 à 10 miljard mensen die in 2050 voor 80% in steden zullen wonen. Zoals 's werelds grootste investeerders weten, hebben we boeren harder dan ooit nodig en is er geld te verdienen. Zulke financiers voorzien juist een florissante toekomst voor boeren.
Vanwaar dus die juist nu die angst? Welke chocolade maken Foodlogs landbouwkenners van Fresco's uitspraken?
Fotocredits: vredeseilanden
"Er zijn nl. wel degelijk betere of minder goede dingen om te doen, net zoals er betere of slechtere initiatieven waar je als consument met je koopgedrag voor kunt stemmen."
Dat klopt. Misschien leuk om eens op foodlog do and don't list te maken voor consumenten, bedrijven en politici. Lastiger dan we denken, denk ik. Politici -maar ook hier foodloggers- hebben de neiging om over doelen te praten (ben ik niet op tegen), terwijl het gaat om de vraag hoe gewenste doelen te realiseren met 'echt' beleid. Ik gebruik zelf altijd de "raket en de planeet mars metafoor. Dat het duurzamer moet, eerlijkere verdeling, niet te hoge prijzen etc. zijn fantastische voorbeelden van "ik wil naar de planeet mars". De echte uitdaging ligt niet in het benoemen van het doel, maar in "welke raket" gaan we gebruiken.