In Frankrijk is een felle discussie losgebarsten over het voornemen van de regering om een extra belasting van 300 euro te heffen voor elke ton palmolie.
In de media wordt al de term 'Nutella-belasting' gebruikt, maar experts wijzen erop dat palmolie niet alleen in de populaire chocoladepasta, maar ook in tal van andere levensmiddelen voorkomt.
Volgens de regering is palmolie ongezond en leidt tot zwaarlijvigheid en hart- en vaatziektes. Toch wordt het product veelvuldig ingezet door de voedingsmiddelenindustrie omdat het goedkoper is dan alternatieven zoals olijfolie, boter of zonnebloemolie.
De Franse wetgever lijkt de wet óók en zelfs vooral aan te hebben genomen om de eigen teelt van zonnebloemolie te bevoordelen en de in een ernstige staat van tekort verkerende staatskas te spekken. Vanuit dezelfde houding voerde Frankrijk recent een extra belasting in op bier, maar niet op wijn. De Franse brouwerijen zorgen immers voor minder omzet dan de wijnindustrie.
Gezondheid kan worden gebruikt als welkom argument om de nationale winst- en verliesrekening wat meer in balans te brengen. Nochtans moet gesteld worden dat de vetten van palmolie, in duurzame en onduurzame vormen, slecht zijn voor onze gezondheid. Daarom zou het terecht kunnen zijn de olie uit de voedingseconomie te bannen.
Maleisië, een van de grootste palmolieproducenten ter wereld, protesteert. Het land stelt dat zijn economie door Frankrijk 'geweld' wordt aangedaan. Het land veroordeelt de 'NutellaTax' en herinnert de wereld eraan dat de keten 240.000 boeren en tienduizenden banen telt.
Fotocredits: Che mondo sarebbe senza Nutella, Stefano Petroni
De impact van verzadigd vet is afhankelijk van wat het vervangt. Verzadigd vet isocalorisch vervangen door koolhydraten is niet gunstig want daarmee verlaag je het HDL-cholesterol (wat tot voor kort als het 'goede cholesterol' werd beschouwd) en verhoog je triglyceriden, insuline en inflammatiefactoren (allemaal ongunstig in het licht van diabetes en hart- en vaatziekten).
Verzadigd vet vervangen door (meervoudig) onverzadigde vetzuren leidt tot een gunstige daling van het LDL-cholesterol (en een stijging van het HDL-cholesterol). Bij omega-3 vetzuren leidt het bovendien tot gunstige effecten op insuline gevoleigheid en inflammatiefactoren.
Verzadigde vetten zijn er ook nog in verschillende soorten (afhankelijk van ketenlengte). De lange verzadigde vetzuren zijn ongunstiger dan die met relatief korte keten. In kokosvet zit relatief veel laurinezuur (korte keten) en in palmolie relatief veel palmitinezuur (lange keten). Onverzadigde vetten zijn niet altijd gunstig. Industrieel worden ze vaak gedeeltelijk 'gehard'. Daarbij ontstaan transvetzuren die wel onverzadigd zijn maar ook slecht voor onder meer het LDL-cholesterol en daarmee het risico op hart- en vaatziekten verhogen. In vlees van zuivel komen ook van nature 'transvetzuren' voor. Die lijken even slecht als industrieel gemaakte transvetzuren.