Het wetsvoorstel dat de EU wil indienen verbiedt het gebruik van de pesticiden volledig, met uitzondering van producten die in kassen worden verbouwdDe Europese Commissie stelt namelijk voor om nog dit jaar een aantal bestrijdingsmiddelen die schadelijk zijn voor bijen te verbieden, zo blijkt uit gelekte documenten in handen van The Guardian. Het gaat vooral om neonicotinoïden, een landbouwgif dat bijen zodanig desoriënteert dat ze de weg naar hun korf niet meer terug kunnen vinden. Gevolg: een drastische afname van de bijenpopulatie. Het gebruik van deze bestrijdingsmiddelen wordt al sinds 2013 ingeperkt, maar lidstaten in Europa mogen er nog steeds een vergunning voor afgeven. Na onderzoek erkent de Europese commissie dat dit gif inderdaad een grote bedreiging vormt voor de bijen. Het wetsvoorstel dat de EU wil indienen verbiedt het gebruik van de pesticiden volledig, met uitzondering van producten die in kassen worden verbouwd.
Biologisch per definitie neonicotinoïde-vrij
Uiteraard is het gebruik van deze en andere bestrijdingsmiddelen nooit aan de orde geweest in de biologische landbouw, niet in de kassen en niet daarbuiten. De ontwikkelingen zijn een belangrijke stap in de goede richting, de bijenvolkeren, andere bestuivers als vlinders, en ook wij zelf hebben er baat bij. Helaas blijkt er eerst een onderzoek en daarna een wetsvoorstel voor nodig om het omdenken te bereiken. De lidstaten stemmen dit jaar nog over het voorstel. Daarna kan het snel van kracht worden.
De grootte van de bijenpopulaties heeft grote gevolgen voor de mens, omdat het merendeel van onze landbouwproducten afhankelijk is van bestuivende insecten. Ze bestuiven alleen al 80 procent van al het fruit. Het uitsterven van bijenkolonies bedreigt de voedselketen en heeft tot gevolg dat veel gewassen geen zaden meer zullen voortbrengen door het uitblijven van bevruchting. Behalve fruit komen ook groente, noten en plantaardige olie in het nauw als de bijenpopulatie afneemt.
Enkele grote supermarktketens in Nederland hebben met Greenpeace en Natuur & Milieu afgesproken dat zij van hun versleveranciers eisen dat deze per 2019 stoppen met het gebruik van dit soort gewasbeschermingsmiddelen. Die maatregelen worden overbodig als het Europese verbod inderdaad nog dit jaar in gaat. Voor biologische speciaalzaken is het maken van dergelijke afspraken nu al niet van toepassing. Het niet gebruiken van chemische bestrijdingsmiddelen is een van de grondbeginselen van de biologische landbouw. Daar zijn geen beperkende wetten en onderzoeken voor nodig geweest. Biologisch is logisch, luidde de leus vroeger al.
De conclusie van de blogschrijver hierboven dat de afspraken van grote supermarkten met Greenpeace en Natuur en Milieu niet meer nodig zijn als neonicotinoïden door Europa worden verboden is niet correct. Die afspraken behelzen immers een integrale verduurzaming van de productie van groente en fruit en gaan dus veel verder dan het verbod op een beperkte groep middelen. Door integrale verduurzaming te stimuleren werken we aan een sterker productiesysteem, gezonde bodem, meer biodiversiteit en minder afhankelijkheid van chemische gewasbescherming. De afspraken blijven dus nodig.