Een nieuw onderzoek door een internationaal team van wetenschappers werpt een nieuw licht op het nog altijd onverklaarde uitsterven van bijenvolken. De jonge bij zou te vroeg de korf verlaten.
De afgelopen jaren is veel onderzoek verricht naar mogelijke oorzaken van de bijensterfte. Een eenduidige oorzaak is nog niet gevonden. Landbouwgiffen, maar ook voedseltekorten, ziektes of parasieten en een gebrek aan bloemen in het landschap worden aan bijensterfte gelinkt. Onduidelijk blijft echter waarom hele bijenvolken verdwijnen.
Om duidelijkheid over het verdwijnen van hele bijenvolken te krijgen, onderzocht het team wetenschappers het gedrag van bijen in en buiten de korf. Bijen werden van kleine (3 à 4 millimeter) chips (RFID-chips) voorzien en met radio tracking gevolgd. Met deze informatie modelleerden de onderzoekers het reilen en zeilen van bijenvolken.
Voortijdig foerageren
Normaal gesproken begint het werkzame leven van een bij in de korf. Na 2-3 weken gaan ze naar buiten om te foerageren. In hun artikel op PNAS schrijven de wetenschappers dat vormen van 'stress' het aantal oudere foerageerbijen drastisch uitdunde. Die stress kan bijvoorbeeld komen door ziekte, voedseltekort of andere factoren. Dat betekent dat (te) jonge bijen de opengevallen foerageertaken overnemen. Maar, ontdekten de onderzoekers, jonge bijen die voortijdig al op pad gaan, voeren minder foerageervluchten uit. Daarnaast lopen (te) jonge bijen meer risico te sterven tijdens de eerste vlucht. Hierdoor zijn deze jonge bijen minder productief en komt het volk in een neergaande spiraal.
Volgens co-auteur dr. Clint Perry is dit proces, het opvangen van de sterfte onder de oudere bijen door de jongere generatie vroeger op pad te sturen een natuurlijk 'reddingsmechanisme'. Maar als door aanhoudende stress teveel oudere bijen sterven, wordt het maatschappelijk evenwicht binnen het bijenvolk verstoord. Als de bijenkorf dit niet kan opvangen, kan dit tot de ondergang van een heel bijenvolk leiden.
Andersom redenerend, kun je volgens Perry aan de foerageerleeftijd zien hoe het met de gezondheid van een bijenkorf gesteld is. Als de foerageerders te jong zijn, komt het bijenvolk waarschijnlijk binnen korte tijd in de problemen. Dit kan, volgens Perry, helpen bij het zoeken naar een oplossing voor het Colony Collapse Disorder.
Fotocredits: kuhnml
#14: wat is flauwekul? Dat electrosmog het oriëntatievermogen van trekvogels, vlinders en bijen aantast? Ja, CCD treedt ook vaak op in gebieden met weinig smog. Maar is smog van geen belang?
Een complex aan negatief samenwerkende factoren speelt de rol.
Waarbij de belangrijkste hieronder al gemeld zijn. Daar hoort radiosmog misschien niet bij, maar het kan wel negatieve aanvulling geven.
Ik ken diverse imkers in Nederland en elders: mensen met hart voor de zaak, die van hun hobby een bij-beroep proberen te maken. Hoe het in China eraan toegaat - waar de allergoedkoopste honing vandaan komt - weet ik niet. Zijn de imkers zoveel 'gewetenlozer' dan 15 jaar geleden? Is dit een factor bij de verminderde honingproductie? Ja, er zijn imkers die er een potje van maken - bij wie CCD veel vaker voorkomt. Maar zijn dat er meer dan 15 jaar geleden? Een kennis van mij - fanatiek imker - heeft ook al vaak dode volken gehad, hoe goed hij het ook probeert...
De heel goedkope 'ambachtelijke' honing die je buiten de EU kunt krijgen is vaak aangelengd met siroop. Goede honing is overal relatief duur - maar wat is duur? Een zo'n pot gaat langer mee dan twee frietjes met mayo.
Zorgwekkend is dat de honingproductie zo afneemt, dat maakt honing steeds onbereikbaarder.