‘7 gewassen die klimaatverandering niet overleven’

De Vlaamse krant De Morgen zette vandaag op een rij welke veelgebruikte gewassen voor onze dagelijkse voeding het veranderende klimaat 'niet zullen overleven'.

Het zou gaan om aardappelen, mais, koffie, cacao, lekkere appels, noten & zaden en abrikozen en perziken.

De krant onderbouwde de veranderende omstandigheden bij ieder gewas met een wetenschappelijke studie.

1. Aardappelen krijgen het in ons deel van de wereld te vaak te droog en 's nachts te warm. Daardoor zullen de opbrengsten afnemen.
Bron: CCAFS

2. Maïs zou tegen 2100 80% minder opbrengst leveren vanwege hitte. Maïs is niet geschikt voor temperaturen boven de 29,5 graad Celsius.
Bron: Columbia University

3. Koffie gedijt binnen heel specifieke bandbreedtes van temperatuur en neerslag. Klimaatverandering decimeert dan ook de opbrengst van de huidige teelten. Tegen 2080 zouden de opbrengsten tussen de 65 en 100% zijn afgenomen. Arabicakoffie, de thans meest gewaardeerde, zal mogelijk over 65 jaar al niet meer bestaan.
Bron: Kew Gardens

4. (Lekkere) appels houden van een koud voorjaar. Een vroege bloei geeft kleinere opbrengsten en minder lekker fruit.
Bron: Nature

5. Cacao zou over 35 jaar al niet meer geteeld kunnen worden in West-Afrika. Het wordt er te warm. Het gebied verzorgt 70% van de bestaande cacao-aanvoer.. Nu al is het aanbod van cacao kleiner dan de vraag.
Bron: International Center for Tropical Agriculture

6. Noten en zaden hebben de winterkou nodig om in het voorjaar tot productie te worden gestimuleerd. Zachtere winters zetten de notenproductie op de helling. Voor walnoten, cashewnoten, amandelen en pistachenoten begint het effect reeds zichtbaar te worden in de belangrijkste teeltgebieden (Israël, Tunesië, Marokko, Zuid-Afrika, Californië, het zuid-oosten van de Verenigde Staten, China en Australië).
Bron: PLoS One

7. Perziken en abrikozen hebben eveneens koele winters nodig om tot een goede bloei te komen. In Turkije, het belangrijkste productiegebied voor abrikozen, zijn de kleinere oogsten al een feit. Daarbij komt ook nog eens dat veranderende temperatuur- en neerslagpatronen de oogst verder negatief beïnvloeden.
Bron: Maxwell Scientific

We kunnen twee dingen doen
Als het allemaal waar is, zal klimaatverandering ook ander leven rond deze teelten op soortgelijke wijze beïnvloeden. We kunnen twee dingen doen. De teelten (genetisch) aanpassen aan het klimaat of op zoek gaan naar teelten die passen in de nieuwe omgevingen die we beschikbaar gaan krijgen. In het eerste geval stelt zich de vraag wat we dan nog moeten doen met de rest van die uiteraard mee veranderende omgeving. In het tweede geval stelt zich de vraag of we die omgevingen nu al voldoende in kaart kunnen krijgen.

Fotocredits: Perziken, smkybear

6 reacties

#6 - Norbert Mergen - 25 aug '15 20:08

Ik stoor me mateloos aan punt 5. De vraag naar cacao is groot, maar boeren schakelen om naar palmolie en rubber. Hun kinderen zien cacaoteelt helemaal niet zitten (sterker nog: ze gaan van Ghana naar de EU). Rara hoe dat allemaal komt. Dus de relatie met het nu is aperte kul.

#5 - Theo Jonkhart - 25 aug '15 12:13

Geen paniek. Het jaar 2080 wordt genoemd. Ik lach me een kriek, wat een optimisme. Dat halen we niet eens. Die opwarming duurt niet lang. Als er voldoende ijskappen zijn afgesmolten staat gans het raderwerk stil. De gevolgen daarvan zijn toch bekend?

#4 - Albert Waninge - 25 aug '15 8:18

Veel van de genoemde bezwaren klinken als eigen aan monocultuur en veel minder van toepassing op permacultuur. Wie weet zal de klimaatverandering de akkerbouw en fruitteelt van karakter doen veranderen. Maar wat me op korte termijn waarschijnlijker lijkt is dat de problemen door veredeling verholpen of verzacht zullen worden. Maïs nota bene is bij uitstek een tropisch gewas dat juist veredeld is om hier verbouwd te worden.

#3 - Jos van Vonderen - 25 aug '15 2:10

Kop van het artikel klopt dus feitelijk niet. Ze "overleven" het wel, maar dan wel, op andere plaatsen.

#2 - Geofrey van Zanten - 24 aug '15 23:14

Interessant artikel. Zoals Wouter al aangeeft zullen gewassen eerder van streek wisselen doordat het klimaat opschuift. Daarnaast zijn er natuurlijk ook gewassen wat een warm tropische klimaat nodig heeft zoals mango, banaan en ananas. Ik verwacht dat de mens zijn eetpatroon en gewoonte daarop aanpast. Het heeft tijd nodig voordat een gewas helemaal niet meer groeit. In de tussentijd zullen al stappen genomen zijn indien het klimaat daadwerkelijk veranderd omdat het verbouwen van andere gewassen lucratief wordt.

#1 - Wouter van Teeffelen - 24 aug '15 22:47

Ik reageer vooral even op het gewas appels (waarvan ik het meeste af weet van de genoemde gewassen). Als je het deugdelijke artikel in de link naar Nature leest staat daar helemaal niets over dat het gewas appel de klimaatsverandering niet gaat overleven. Het maakt vooral melding dat veranderende weersomstandigheden effecten hebben op zaken als hardheid, textuur, zetmeelbeeld, zuurgehalte e.d. Vergelijkbare effecten doen zich voor als je appels uit een wat koeler klimaat als Nederland vergelijkt met appels uit een wat warmer klimaat als Italië. Dat weten we al jaren want een Elstar uit Frankrijk is echt anders dan een Nederlandse Elstar en een Golden Delicious uit Nederland mag je niet vergelijken met een Italiaanse Golden (die veelal een wat hoger suikergehalte heeft). Of als je Nederlandse appels geteeld in een voor Nederland kouder voorjaar/zomer vergelijkt met appels geteeld in een warmer voorjaar/zomer. Dat bij warmer weer fruitbomen eerder bloeien lijkt me heel logisch maar doet het gewas appels niet verdwijnen. En dat appels in een warmer seizoen ook eerder rijp zijn lijkt me ook heel logisch maar doet het gewas appels niet verdwijnen. Een vroegere bloei verhoogt wel wat het risico op nachtvorstschade maar heeft vaak een positief effect op een hogere productie in landen als Nederland. Dat komt omdat het dan relatief meer groeiuren heeft in de lichtrijkere en warmere zomermaanden. Wel schuift de noordgrens voor het telen van appels (en zeker ook druiven voor wijn) steeds verder op en zal in zuidelijker gebieden het klimaat voor appels te subtropisch worden. Late rassen zoals Granny Smith, Pink Lady, Fuji e.d. zullen van lieverlee steeds beter in Nederland te telen zijn omdat daar nu ons teeltseizoen te kort voor is. Dat regionaal verdwijnen van een teelt kan zich mogelijk wel voordien onder punt 7 met het verdwijnen van de perziken- en abrikozenteelt in Turkije (maar die kun je dan wel weer in nieuwe gebieden als Nederland gaan telen). Of het schuift in Turkije op naar de koelere gebieden die hoger gelegen zijn.
Bij druiventeelt voor wijn zie dat nog scherper. In Noord-Europa komt de wijnbouw op en in echt zuidelijke landen wordt het steeds lastiger om druiven voor wijn goed te telen. Dat soort effecten zullen vermoedelijk ook voor andere gewassen gelden die gaan opschuiven naar nu nog koelere gebieden (waar ook sneller voldoende water voor het gewas beschikbaar blijft).