Een brood voor 99 cent. Anticrisisprijs staat er met rode letters op de verpakking. Het ligt in de schappen van de Spaanse supermarkt Al Campo. De ene na de andere Spaanse mevrouw pakt zo’n brood en gooit het in het karretje.

De crisis als marketingtool. En het slaat aan. Mensen komen naar de supermarkten om zo goedkoop mogelijk boodschappen te doen en kopen niet meer dan nodig is. De supermarkten zagen hun inkomsten dan ook dalen. Om toch mensen binnen te halen, verlaagden supermarkten de prijzen.

Interessant is dat veel grote supermarktketens tegelijkertijd de prijs verlagen en de prijsniveaus redelijk gelijk blijven. Een liter melk kost bij belangrijke supermarkten als Mercadonna, El Corte Inglés en DIA rond de 80 cent, blijkt uit een inventarisatie van de Spaanse krant ABC.
Terwijl de supermarkten de prijzen verlaagden, klopten de Spaanse veehouders aan bij het Spaanse ministerie van landbouw. Onze productiekosten stijgen enorm, zegt Román Santalla van de boerenorganisatie voor kleine en middelgrote boeren (UPA). „Begin juli betaalden we voor een ton soja nog 380 euro en begin augustus was dat 546 euro. Daarbij stijgen de kosten van kunstmest en brandstof.” Volgens de boerenvoorman zijn de boeren niet in staat om de extra kosten door te geven in de keten.

Ook de Spaanse tuinders voelen de crisis. In juli deelden Spaanse tuinders 15.000 kilo groenten en fruit uit in Madrid. Uit protest tegen de lage prijzen. „We krijgen 25 cent voor een kilo perziken”, zegt Lorenzo Ramos van UPA. „Maar in de supermarkt ligt het voor 2 euro per kilo. En dan wordt er ook nog 20 procent van onze leveringen als niet-commercieel beschouwd. Dat wordt verkocht tegen anticrisisprijzen.” Volgens Ramos voelen de telers zich onder druk gezet door inkopers om de productprijzen laag te houden.

Btw
De btw voor planten- en bloemenkwekers is verhoogd van 8 naar 21 procent. Een ramp, vindt Ignacio Senovilla van UPA. „In andere landen betalen telers rond de 8 procent of minder. Voor onze concurrentiepositie is dit fataal.” Hij verwacht dat vele kleine producenten financieel in de problemen gaan komen.
De spanning tussen lage winkelprijzen en oplopende grondstofprijzen kan wel eens voor een koude sanering gaan zorgen op het Spaanse platteland, voorspellen Spaanse boerenorganisaties.
Bij zijn aantreden noemde de Spaanse president Mariano Rajoy de Spaanse landbouw een van de sectoren die de Spaanse economie weer vlot moet trekken. Maar zoals de situatie nu lijkt, zijn het juist de Spaanse boeren die een groot deel van de bezuinigingen moeten dragen.

Deze tekst verscheen ook op www.nieuweoogst.nl

Noot van de redactie
Het mechanisme dat Arno de Snoo hier beschrijft spoort met verwachtingen die onlangs door ING Bank werden uitgesproken. De toenemende druk op de prijzen voor voedselgrondstoffen zorgt voor hogere prijzen in winkels, maar holt tevens de marges uit omdat winkels via prijskortingen het koopvolume op peil proberen te houden. Dat zorgt voor een druk op de gehele keten waardoor bedrijven het steeds moeilijker krijgen en in gevaar komen. Naarmate er meer omvallen, wordt de trend pas voelbaar. Boeren zijn een kwestbare groep in de keten omdat hun marges al jaren te laag of zelfs negatief zijn. Niettemin valt te verwachten dat er ook in het verwerkende deel van de keten problemen te verwachten vallen. Spanje en Griekenland zijn door de snel teruglopende koopkracht van mensen de eerste landen waar de de scherpe randen van de effecten van de door ING Bank verwachtte dynamiek het eerst zichtbaar worden.


Fotocredits: central bakery, scrappy